Overheidstekort halveert in 2 jaar tijd: volgend jaar 21,26 miljard in het rood

Alle regeringen in ons land werken momenteel druk aan de begrotingsopmaak van 2022. Het Monitoringcomité, een groep ambtenaren die een staat opmaakt van de financiële toestand van het land, berekende dat de cijfers beter zijn dan verwacht. Onder meer door de betere economische groeicijfers, met een verwachte groei van 5,7 procent in 2021 en 3 procent in 2022, valt het begrotingstekort kleiner uit dan eerdere ramingen.  

Het tekort van alle overheden samen wordt volgend jaar concreet geschat op 21,26 miljard of omgerekend 4,14 procent van het bbp. Het gaat om een verbetering met 2,5 miljard euro en beter dan de 4,48 procent die ons land aan Europa heeft beloofd voor volgend jaar. Dat is bijzonder goed nieuws na twee coronajaren met slechte cijfers. De Belgische overheden sloten het pandemiejaar 2020 immers af met een tekort van 42,1 miljard. 

Staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker (Open Vld) noemt de cijfers van het Monitoringcomité “hoopgevend” en een teken dat het economisch herstel zich sneller doorzet dan verwacht. “Dat is uiteraard goed nieuws, maar het is vooral belangrijk om te kijken wat daarna gebeurt”, klinkt het.

Volgens De Bleeker is het een uitgelezen moment om naast de vaste inspanning van 0,2 procent te starten met “variabele inspanningen”. De concrete uitwerking van die inspanningen zal volgens haar bepaald worden in het geplande begrotingsconclaaf. “Maar ik blijf erbij dat we het ijzer moeten smeden als het heet is. Hoe sneller het economische herstel er namelijk komt, hoe sneller de normale groei kan worden bewerkstelligd.” Eerder had de staatssecretaris een saneringsinspanning van 3 miljard euro naar voren geschoven.

Het Monitoringcomité waarschuwt intussen voor een te groot optimisme. De komende jaren zal het begrotingstekort opnieuw van nature beginnen stijgen door de vergrijzing. Als de werkzaamheidsgraad de komende jaren niet toeneemt - die ligt nu op 71 procent - dan zal het begrotingstekort verder uit de hand lopen. Pensioenhervormingen en hervormingen in de arbeidsmarkt zijn daarvoor noodzakelijk, maar de pensioenhervorming van PS-minister Karine Lalieux is door de coalitiepartners afgekraakt en ook het voorstel van minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) om mensen langer aan het werk te houden en de krapte op de arbeidsmarkt aan te pakken, zorgt voor veel discussie. 

Minister Lalieux legt pensioenplan op tafel - dit staat erin:

Vlaams minister-president Jan Jambon houdt al de hele week bilaterales met zijn ministers. Morgen start de echte bespreking, om hopelijk in de loop van het weekend tot een resultaat te komen. De cijfers lijken de Vlaamse regering alvast mee te zitten. In de laatste raming werd nog uitgegaan van een tekort van 2,6 miljard euro voor 2022. Dat is intussen geslonken tot zowat 2 miljard, wordt bevestigd in regeringskringen. De hoge inflatie zit de regering mee, omdat die de inkomsten sneller laat stijgen dan de uitgaven.

Twee mogelijke maatregelen lekten intussen uit: een aanpassing aan de fiscale aftrekbaarheid van de dienstencheques en een ingreep met de jobbonus. Morrelen aan de dienstencheques wordt door één bron een erg impopulaire maatregel genoemd, maar een andere wijst erop dat er hoe dan ook iets moet gebeuren aan de rendabiliteit van de ondernemingen in de sector. Als er toch moet worden ingegrepen, wordt het een optie om ook de begroting een graantje te laten meepikken.

De jobbonus is een maatregel uit het regeerakkoord, die mensen met een lager inkomen een maandelijks belastingvoordeel wil toekennen. De consensus lijkt intussen te zijn om die ingreep, van jaarlijks 350 miljoen euro, slechts deels uit te voeren. “De jobbonus integraal afvoeren is geen optie”, zegt een bron. “Er moet een maatregel komen die het verschil tussen werken en niet werken duidelijker maakt.” 

Vivaldi struikelt toch in laatste horde over verlenging coronasteun: “Dit is het voorspel voor de begrotingsonderhandelingen” (+)

Nieuw voorstel doet Vlaanderen weer steigeren: “PS gooit eigen ruiten in” (+)