Moet je vandaag nog snel je energiecontract aanpassen om te besparen? Experts over de hoge energieprijzen
De gas- en elektriciteitsprijzen gaan door het dak. Is het plafond in zicht, en wat kun je als consument doen om de schade te beperken?
Waarom stijgen de prijzen?
De prijsstijgingen zijn het gevolg van een samenloop van omstandigheden. “De economische groei na de coronacrisis was sterker dan verwacht”, zegt energiespecialist Pieter Lodewijks (VITO/Energyville). “Daarnaast stijgt de vraag naar gas in Azië. En in Europa staan de aangelegde gasreserves op een laag niveau door de voorbije relatief strenge winter. Bedrijven hebben gewacht om die aan te vullen, hopend op dalende prijzen, maar ze zijn alleen maar gestegen.”
Ook de Europese elektriciteitsprijzen bereikten de voorbije weken hun hoogste niveau in jaren. Dat komt vooral door de stijgende prijzen voor gas en steenkool, en door de hogere prijs van emissierechten die stroomproducenten moeten betalen. “Die kosten nu ongeveer 60 euro per ton CO2, tegenover 20 euro een jaar geleden”, zegt Lodewijks.
Wat brengt de toekomst?
Die vraag is erg moeilijk te beantwoorden. “Als er iets onzeker is, dan zijn het wel de energieprijzen”, zegt Lodewijks. Volgens het IEA kunnen pannes en koudegolven de Europese gasmarkt nog verder onder druk zetten. “Recente weerprojecties op langere termijn laten zien dat het opnieuw een bovengemiddeld koude winter kan worden”, zegt Lodewijks. “Waardoor de gasvraag niet meteen lijkt te zullen dalen. Die ongerustheid leidde tot een stijging van de gasprijs met tien procent op één dag.”
Het Internationaal Energieagentschap (IEA) wijst erop dat Rusland zijn gasleveringen aan Europa zou kunnen verhogen. “Mogelijk zal ook Noorwegen de gaswinning opdrijven”, zegt Lodewijks. “Wellicht volgen in de komende weken nog initiatieven.”
Ook econoom Johan Albrecht (UGent) verwacht een correctie. “Maar het kost tijd om door de coronacrisis stilgelegde projecten weer op gang te krijgen. En het is onduidelijk wanneer een hoger aanbod tot een lagere prijs zal leiden. De markt reageert nu overdreven op elk negatief gerucht.”
Wat gaat u hier nu zelf van voelen, en wat kunt u doen?
In Vlaanderen heeft 29 procent van de gezinnen een variabel elektriciteitscontract, waarbij de prijs de stijgingen en dalingen op de markt volgt. Voor aardgascontracten gaat het om 36 procent van de gezinnen.
De Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG) waarschuwde eind augustus voor een hogere energiefactuur in vergelijking met 2019. Bij een gemiddeld gas- en elektriciteitsverbruik zal de factuur op jaarbasis meer dan 133 euro hoger zijn. Daarbij is nog geen rekening gehouden met de prijsstijgingen sindsdien, dus het verschil zal wellicht nog oplopen. Om de impact te spreiden, kan u overwegen de voorschotfactuur te verhogen. “Zo vermijd je een torenhoge afrekening op het einde van het jaar”, zegt Simon November (Test Aankoop).
Moet wie een variabel contract heeft nu snel omschakelen naar een vast contract?
“Dat kun je overwegen om je in te dekken tegen nog hogere prijzen in de toekomst”, zegt November. “Je doet er wel goed aan de evolutie van de prijzen de komende maanden dan goed op te volgen en opnieuw te veranderen wanneer ze normaliseren.”
“Loopt je vast contract binnenkort af, dan kun je het best snel een nieuw contract afsluiten”, zegt November. “De kans is namelijk groot dat de prijzen vanaf 1 oktober nog verder zullen stijgen. Wie een vast contract heeft voor een goede prijs dat op korte termijn niet afloopt, zit goed.”
Alles hangt natuurlijk af van de toekomstige prijsevoluties. “Het is altijd goed om het aanbod aan contracten geregeld te vergelijken met onze V-test op onze site”, zegt Leen Vandezande, woordvoerder bij de Vlaamse Energieregulator (VREG). De VREG adviseert verder om bij het veranderen van energieleverancier op de jaarlijkse vergoeding te letten. “Sommige leveranciers rekenen die administratieve kosten ineens voor een volledig jaar aan, ook al bent u nog geen jaar klant.”