Van hogere ambtenarenlonen tot strengere keuring van autolichten: dit verandert er op 1 oktober

Op het Overlegcomité van de federale regering werd op 17 september beslist om een bijkomende reeks coronamaatregelen aan te passen. In principe gelden die maatregelen voor heel het land, maar Brussel en Wallonië kiezen ervoor om bepaalde versoepelingen nog niet door te voeren of zelfs strenger op te treden.

Concreet betekent dat dat in Vlaanderen het mondmasker vanaf 1 oktober afgezet mag worden in winkels, horecazaken of op het werk. Enkel in de binnenruimtes van het openbaar vervoer, de treinstations en de luchthavens blijft de mondmaskerplicht bestaan, net als in zorginstellingen, voor personeelsleden en klanten van medische en niet-medische contactberoepen en bij allerhande evenementen met meer dan 500 mensen binnen, als die tenminste geen gebruik maken van de coronapas. 

Vanaf 1 oktober verdwijnt de mondmaskerplicht ook voor leraren en leerlingen in het secundair onderwijs en leraren in het basisonderwijs. 

In Brussel zullen mondmaskers dus vooralsnog verplicht blijven in bijvoorbeeld de horeca en handelszaken. Ook onder meer de strenge aanbeveling om te telewerken, de beperkingen op privébijeenkomsten en het verplichte sluitingsuur van de horeca blijven in Brussel gehandhaafd. 

(Lees verder onder de foto)

De federale overheid legt ook het gebruik van het Covid Safe Ticket - de coronapas - op voor de nachtclubs, die overal in het land vanaf 1 oktober kunnen heropenen. Maar in Brussel moet iedereen vanaf 16 jaar ook een coronapas kunnen voorleggen voor vrijetijdsactiviteiten. Het controlesysteem wordt voor drie maanden ingevoerd in nachtclubs, cafés, restaurants, musea, theater- en filmzalen, festivals en sportzalen. 

In Wallonië zal die coronapas vanaf midden oktober gelden in de horeca, in discotheken, op evenementen en in rust- en verzorgingstehuizen. Op plaatsen waar gewerkt wordt met het Covid Safe Ticket zal de mondmaskerplicht wel verdwijnen. 

Verder komen er ook strengere protocollen rond ventilatie en luchtkwaliteit, maar die moeten nog worden uitgewerkt. Die regels gelden niet alleen in de nachtclubs, maar ook in cafés, restaurants, fitnesscentra en indoor sportinfrastructuur.

De verlaagde btw in de horeca loopt vanaf 1 oktober af. Die btw-verlaging naar 6 procent was een steunmaatregel die de federale regering maanden geleden invoerde voor de horeca, die door de coronacrisis zwaar werd getroffen. De termijn van die maatregel wordt niet verlengd. Daardoor zullen vanaf oktober opnieuw btw-tarieven van 12 en 21 procent gelden in de horeca.

Ook het Vlaams beschermingsmechanisme voor bedrijven die hinder ondervinden van de coronacrisis stopt vanaf 1 oktober. Bij het begin van de coronacrisis werd dat steunmechanisme erg breed ingezet. Alle zaken die verplicht de deuren moesten sluiten, of zwaar omzetverlies leden, konden een tegemoetkoming krijgen.

(Lees verder onder de foto)

Intussen konden de meeste handelszaken heropenen. Deze zomer was er nog steun voor een paar sectoren die gesloten waren of omzetverlies leden, zoals hotels, discotheken, dancings en reisbureaus. Eind september loopt ook die steun af.

Voor het derde kwartaal kunnen de ondernemingen nog een tegemoetkoming krijgen als ze kunnen aantonen dat ze meer dan 60 procent omzetverlies leden. De aanvraag kan gebeuren vanaf 15 oktober.

Ook voor wie op reis wil veranderen er hier en daar wat regels. Zo is het Vaticaan vanaf 1 oktober enkel nog toegankelijk voor mensen die een geldige coronapas kunnen voorleggen. De Heilige Stoel deelde eerder al mee dat iedere bewoner, medewerker of bezoeker van de kerkelijke staat moet kunnen bewijzen dat hij gevaccineerd is tegen COVID-19, genezen is verklaard na een infectie of een negatieve test heeft afgelegd. Onder meer het Europese coronacertificaat wordt aanvaard, dat ook in België gebruikt wordt.

Het Vaticaan kondigt ook controles aan door de eigen gendarmerie. Een uitzondering op de nieuwe regels geldt op momenten dat gelovigen in het Vaticaan missen en liturgische feesten bijwonen. Ze worden wel aangespoord om de hygiënische voorschriften te volgen. 

Inwoners van de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte (EER) en Zwitserland die naar het Verenigd Koninkrijk willen reizen, hebben daarvoor vanaf 1 oktober dan weer een internationaal paspoort voor nodig. Een identiteitskaart volstaat niet meer. De nieuwe regel is een gevolg van de brexit.

In oktober stijgen de ambtenarenweddes met 2 procent. Dat is een gevolg van de hoge inflatie, de mate waarin consumptieprijzen stijgen. Met 2,73 procent stond ze zelfs op het hoogste niveau sinds maart 2019. Daardoor werd de spilindex vroeger dan verwacht overschreden. 

Door die overschrijding werden de sociale uitkeringen en de pensioenen in september al met 2 procent verhoogd. In oktober volgen dus de lonen in de openbare sector. 

Wie in de privé werkt, zal nog wat meer geduld moeten uitoefenen, afhankelijk van de cao, de collectieve arbeidsovereenkomst van de sector. Sommige sectoren indexeren de lonen op een vast moment per jaar, andere sectoren passen de lonen maandelijks of één keer per kwartaal aan.

Vanaf 1 oktober krijg je bij de autokeuring voor bepaalde gebreken aan lichten en reflectoren niet langer een waarschuwing, maar meteen een rood keuringsbewijs. Een overgangsmaatregel die sinds 1 december 2019 van kracht was, loopt nu af.

(Lees verder onder de foto)

Een hele rist gebreken leiden vanaf 1 oktober tot een herkeuring. Het gaat onder meer om de verklikkers van de grootlichtkoplampen of van de mistachterlichten die niet werken op het dashboard, de schakeling van de belangrijkste lichten op het voertuig die niet goed werkt, een slecht bevestigde kentekenplaatverlichting, slecht werkende waarschuwingsknipperlichten of gebreken aan de werking, de staat en de bevestiging van onder meer de dagrijlichten, de achterlichten, de stoplichten en het derde stoplicht en de mistlichten.

Banken in de eurozone mogen vanaf oktober weer een dividend uitkeren als hun financiële situatie dat toelaat. Tijdens de coronacrisis werd aan de banken gevraagd om zoveel mogelijk kapitaal aan te houden als buffer, voor het geval bedrijven en gezinnen hun kredieten niet zouden kunnen aflossen. Dat bleek echter, mede dankzij ruime steun van overheden, erg mee te vallen.

De Europese Centrale bank (ECB) maakte in juli bekend de maatregel niet te zullen verlengen. Wel moeten banken hun plannen nog laten goedkeuren als "onderdeel van het normale toezicht". De ECB roept banken ook op om voorzichtig te blijven. Eerder besloten ook de centrale banken in de Verenigde Staten en in het Verenigd Koninkrijk vergelijkbare regels te schrappen. 

Vanaf 1 oktober is het verboden om "fold cats" of vouwoorkatten te kweken en verhandelen. Vouwoorkatten herken je aan naar voren gevouwen oortjes. De bekendste rassen zijn de Scottish fold en Highland fold. Die kenmerkende oren zijn het gevolg van een afwijking in het kraakbeen. 

(Lees verder onder de foto)

Voor die katten is dat erg pijnlijk. De symptomen lijken op artritis waarbij de gewrichten chronisch ontstoken zijn. In ernstige gevallen worden de katten kreupel. Er is geen behandeling mogelijk. "De enige manier om deze aandoening te vermijden, is het kweken van katten die drager zijn van het gen, te verbieden", luidt de redenering bij de dienst Dierenwelzijn van het Vlaams Departement Omgeving.

Er mogen al een tijd geen nieuwe dekkingen meer plaatsvinden zodat er geen kittens meer geboren worden na 1 oktober. Wie zulke katten kweekt, moet zijn dieren laten castreren of steriliseren. Wie al een fold kat heeft, mag het dier houden, maar niet verkopen of weggeven. Wie niet meer voor het dier kan zorgen, kan het enkel afstaan aan een erkend kattenasiel.