Operatie Propere Handen: ‘Wat moet er gelachen zijn met de meldingsplicht’

Operatie Propere Handen is plots weer volop in de actualiteit. Drie vragen aan Kristof De Ryck, die het dossier al van in het begin volgt voor Sport/Voetbalmagazine.

1. Het leek alsof Operatie Propere Handen een stille dood zou sterven, maar de afgelopen dagen werd duidelijk dat het onderzoek zich na drie jaar in de laatste rechte lijn bevindt. Waarom heeft dat zo lang geduurd?

De Ryck: ‘Toen het federaal parket drie jaar geleden het vuur aan de lont stak, wist het dat de ontploffing groot zou zijn, maar niet dat quasi het hele Belgische profvoetbal de lucht zou ingaan. Dat ligt voor een groot stuk aan de beslissing van spilfiguur Dejan Veljkovic om spijtoptant te worden en dus aan de speurders álles te vertellen wat hij weet. Al die verklaringen zijn uitgemond in een groot financieel onderzoek. Zo’n onderzoek is per definitie complex, laat ik me vertellen.’

‘Toen het de voorbije jaren stil bleef rond Propere Handen, rees de vraag hoe sterk het onderzoeksgerecht zou doortasten in dit verhaal. Want deze zaak is niet de enige kat die het federaal parket te geselen heeft. Er moet intussen, met beperkte middelen, ook gejaagd worden op pakweg mensenhandelaars en drugstrafikanten.’

‘Zouden de speurders hier dan veel tijd insteken en breed gaan? Of zou men de zaak afhandelen door een beperkt aantal hoofdrolspelers en clubs te viseren? Het begint erop te lijken dat men de brede optie nam. Omdat de maatschappij de dupe werd van allerlei opgezette constructies. Deze zaak zal de Belgische schatkist via schikkingen en boetes vele miljoenen opleveren. Zo laten de onderzoekers terloops aan de overheid even zien hoe extra investeringen in hun speurwerk zich dubbel en dik kunnen terugbetalen.’

2. Ben je verrast door de verhalen die nu naar buiten komen?

De Ryck: ‘Het was intussen bekend dat deze zaak het profvoetbal breed zou treffen. Maar nu daar concrete namen en praktijken worden opgeplakt, maakt dat toch wel indruk. Dit wordt blijkbaar niét het verhaal van enkele rotte appels die los van elkaar andere hoofdrolspelers stiekem flikten. Stilaan komt een raderwerk bloot te liggen van een gans milieu dat goed wist wat zich bij de concurrentie en in de eigen rangen afspeelde. Beetje bij beetje ontstaat het beeld van een heleboel mensen die samen op een rotte tak zitten die niemand wilde afzagen. Een wereldje vol toxische relaties die velen dan maar in hun eigen voordeel aanwendden. Wat moet er gelachen zijn met dat concept ‘meldingsplicht’ in het bondsreglement.’

‘Ik hoor dat de speurders de voorbije jaren verscheidene keren van hun stoel zijn gevallen. Ze zeggen dat ze er wel van uitgingen dat het erg gesteld is met de profvoetbalwereld, maar dat ze niet wisten dat die zo door en door rot is. Nochtans zijn die speurders een en ander gewend. Ik ga er dan ook van uit dat de grootste verrassingen nog komen.’

‘Ik neem aan dat de RTBF-reportage Le milieu du terrain van woensdag deels gebaseerd is op verklaringen van Veljkovic die het gerecht zelf niet kan gebruiken, omdat ze niet kunnen bewezen worden. Mogelijk volgen er nog een heleboel beschuldigingen die het onderzoeksgerecht wél denkt te kunnen bewijzen. Dus: als dit het kaf was, wat wordt dan het koren?’

3. Het Belgisch voetbal komt niet in een goed daglicht te staan. Hoe kan het zijn geloofwaardigheid terugwinnen?

De Ryck: ‘Dat verwoordde advocaat Georges Ernes treffend in de RTBF-reportage: ‘Je zou het economische model moeten veranderen van a tot z.’ Om er vervolgens aan te toe te voegen: ‘Iets dat waarschijnlijk nooit zal gebeuren. Er staat veel te veel geld op het spel.’

‘Dat er zo veel geld omgaat in het profvoetbal, ligt ook aan de grote interesse van het publiek. Aan al die liefhebbers die de profvoetbalwereld sponsoren door tickets, truitjes en sjaals te kopen en door centen te blijven neertellen om de matchen ook thuis op tv te kunnen volgen. Hoewel het er sterk begint op te lijken dat zij fors betalen om een kampioenschap te volgen dat weleens vervalst wordt, stuurt de meerderheid van die fans nog altijd geen krachtig signaal uit.’

‘Integendeel: toen KV Mechelen in dit dossier een tuchtrechtelijke veroordeling opliep voor matchfixing, ging het geel-rode legioen net als één man achter de club staan. Ook bij clubs die zaken blijven doen met makelaar Mogi Bayat, ondanks diens duistere reputatie, roeren de supporters zich nog altijd amper. Handig voor clubleiders die weleens een Rolex afwegen tegenover de clubbelangen.’

‘Als de supporters het niet doen, valt te hopen dat het gerecht dit zieke milieu wél kan wakker schudden. Een grootscheepse politie-actie en een spijtoptant volstonden kennelijk nog niet om een mentaliteitsshift teweeg te brengen. Afwachten nu of processen en straffen wel iets kunnen veranderen.’

Lees volgende week in Sport/Voetbalmagazine meer over Propere Handen.