RECENSIE. ‘Foundation’: “Boeiender dan een les wiskunde, maar even eindeloos lang”

Fans van verre toekomstverhalen weten dezer dagen niet wat hen overkomt. Niet alleen mag ‘Dune’ volle zalen trekken met -wat we mogen stellen- de meest succesvolle adaptatie van het boek tot nu toe. Daarbovenop komt Apple TV+ nu met een ambitieuze bewerking van ‘Foundation’, gebaseerd op de bekroonde sciencefictionromans van Isaac Asimov van midden vorige eeuw. Voor wie nog nooit van deze boekenreeks, bestaande uit een trilogie en verschillende prequels en sequels, heeft gehoord: ’Foundation’ is zowat de heilige graal van het sciencefictiongenre. Het plaveide niet alleen het pad voor het eerder genoemde ‘Dune’, maar diende vooral als rechtstreekse inspiratiebron voor George Lucas om zijn ‘galaxy far far away’ tot leven te brengen. Al staan ze bij elkaar in het krijt, want ‘Foundation’ had mogelijk nooit het levenslicht gezien op Apple TV+, als het niet de bedoeling was om Disney+ op één of andere manier van antwoord te dienen. Vergeet ‘Star Wars’, ‘Streaming Wars’ is waar het hier echt om gaat.

Bekijk hier de trailer van ‘Foundation’

‘Foundation’ speelt zich af in een toekomst die zo ver weg is dat de mensheid haar oorspronkelijke planeet is vergeten. Het Galactische Rijk, een futuristische versie van het Romeinse rijk dat geregeerd wordt door drie klonen van dezelfde keizer, staat op instorten. Hari Seldon, een wiskundig genie annex doemprofessor (gespeeld door Jared Harris, bekend van ’Chernobyl’), heeft zijn carrière gewijd aan een model dat de toekomst van grote populaties kan voorspellen en heeft berekend dat als de mensheid niet dringend van koers verandert, het afstevent op een dertigduizend jaar durende chaos. Deze periode kan echter teruggebracht worden tot ‘slechts’ duizend jaar indien Seldon met een kleine groep wetenschappers, ingenieurs en historici naar de afgelegen planeet Terminus mag uitwijken om de fundamenten van de mensheid vast te leggen waarop het volgende keizerrijk kan verder bouwen. Deze groep bannelingen is echter niet de eerste die voet zet op deze planeet, want een mysterieus zwevend object zorgt niet alleen voor problemen, het bevat ook geheimen over de ware toedracht van deze missie.

Op het eerste gezicht is er niets wat we niet leuk vinden aan ‘Foundation’. Het heeft een uniek sterrenstelsel met duizenden planeten en politieke conflicten, er is een mondaine dynastie die de troon dreigt te verliezen, er zijn indrukwekkende ruimteschepen en dito kostuums, we zien een geloofwaardige slechterik in Brother Day (Lee Pace), we tellen humanoïde robots, klonen en hologrammen en er is naast een adembenemende Star Bridge ook een zwevende, zwarte kleerkast die extreem onze nieuwsgierigheid kietelt. Het is alsof ‘Star Wars’ en ‘Game of Thrones’ in één optelsom zitten, minus Luke Skywalker en Jon Snow als centrale figuren, maar wel met een wiskundeknobbel die sullige doch stoere oneliners spuit als: “Wiskunde is nooit enkel nummers. In de verkeerde handen is het een wapen, in de juiste handen… verlossing!”. Tel daarbovenop een diverser gemaakte cast en een gepimpte moraal (de boeken werden oorspronkelijk voor een publiek van na de Tweede Wereldoorlog geschreven) en volgens onze recente berekeningen is dit genoeg om het woord ’succes’ hier in de sterren geschreven te zien staan.

Al was statistiek nooit ons sterkste vak en moet deze voorspelling inderdaad nog wat rijpen. De eerste tien afleveringen die Apple TV+ op u zal afvuren zijn visueel bevredigend, bevatten inhoudelijk beloftevolle momenten en werden duidelijk gepolijst om een groot publiek te lokken door moderne ruimtegevechten en driedimensionale personages aan het bronmateriaal toe te voegen. Het idee van een gekloonde dynastie komt bijvoorbeeld nergens in de boeken voor en moet personages, ook na een tijdsprong van honderd jaar, aan ons blijven hechten. Maar -en nu komt de sisser- de afleveringen van dit eerste seizoen zijn tergend traag en doen louter dienst als een ellenlange inleiding. En we kunnen het de makers van deze reeks niet eens kwalijk nemen. De schaal van dit project is nu eenmaal gigantisch. Het is een ingewikkelde saga die zich over duizend jaar en evenveel plots en ideeën spreidt. Het vergt veel tijdsprongen, aandacht en geduld. Net daarom dat het dus zeventig jaar heeft geduurd alvorens dit monnikenwerkje naar een scherm werd vertaald en dat verschillende studio’s de plannen voor een bewerking ooit hebben aangevat, maar die halverwege terug in de vuilbak hebben gegooid. Vinden we het jammer dat we na tien uur tijd investeren in deze tiendelige reeks met een knagend hongergevoel en nog een pak vragen achterbleven? Zeker. Maar kunnen we erin komen dat dit verhaal niet snel-snel in een twee à drie uur durende film moest worden gepropt en zo astronomisch veel meer onrecht moest worden aangedaan? Ook zeker. “Een duizend jaar durend schaakspel”, noemt showrunner David S. Goyer de reeks. Eén dat hij wil uitwerken over meerdere seizoenen met in totaal tachtig afleveringen, naar het voorbeeld van ‘Game of Thrones’. Zolang Apple dure iPhones kan slijten om dat riante budget vrij te maken -‘Foundation’ zou naar verluidt per twee afleveringen een equivalent van een filmbudget erdoor jagen- en de makers hun visie en ambitie kunnen aanhouden, zeggen wij: godspeed en may the force be with you. We mogen het hopen dat we de geboorte van een nieuw epos als dat van ‘Star Wars’ of ‘Game of Thrones’ mogen meemaken. Maar daar zal een andere factor, die niet wiskundig onderbouwd is mede van afhangen: geluk.

‘Foundation’ gaat van start met een dubbelaflevering en krijgt elke vrijdag een nieuwe aflevering op Apple TV+.

Tijd over? Lees hier onze andere recensies. 

RECENSIE. ‘Sex Education 3’: “Naast een kruisvaart voor het tienerorgasme, schoolt deze show ons vooral bij in de kunst van het volwassen worden”

RECENSIE. ‘Unseen’: “Helaas is ook de spanningsboog vaak onzichtbaar”