Geldexpert Paul D’Hoore over ‘Pandora Papers’: “Belastingen ontwijken in buitenland was ‘nationale sport’, nu alleen nog voor grootste vermogens”

 De ‘Pandora Papers’ zijn gelekte documenten van veertien kantoren die constructies in belastingparadijzen opzetten, met als doel belastingen ontwijken. Het gaat om een nieuw internationaal onderzoek van het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ), waar voor ons land Knack, De Tijd en Le Soir aan meewerkten. Eerder was al sprake van een soortgelijk onderzoek, de ‘Panama Papers’. In deze nieuwe zaak is sprake van 1.217 Belgen of mensen die in België wonen die in totaal 1.215 postbusvennootschappen en trusts oprichtten in zo’n belastingparadijzen.

Volgens geldexpert Paul D’Hoore is het ontwijken van belastingen een fenomeen dat niet meteen zal verdwijnen. “Als je veertig jaar achterom kijkt, was het een soort nationale sport om te proberen hier en daar een profijtje te halen”, vertelt hij in de studio van VTM Nieuws. “Een keer per dag vertrok in Brussel de zogenaamde ‘couponnetjestrein’, mensen die één keer per jaar in Luxemburg coupons gingen knippen om dan te ‘vergeten’ om dat aan te geven in België.” Nu papieren obligaties niet langer bestaan, is belastingen ontwijken op die manier niet langer mogelijk en wordt de groep belastingontwijkers altijd maar kleiner, aldus de geldexpert van VTM Nieuws. “De groep die overblijft, voor wie het de moeite loont om te blijven proberen, dat zijn de mensen met het grootste vermogen.” 

Die constructies in belastingparadijzen zijn niet per definitie verboden, klinkt het. “Als er iets opduikt dat ogenschijnlijk verdacht is, wordt dat in de eerste plaats fiscaal onderzocht. Is dat in orde, of is dat niet in orde?", aldus D’hoore. Als blijkt dat de regels effectief werden overtreden, zal men in eerste instantie steeds proberen om het geld te recupereren, zegt de econoom. De afgelopen 10 jaar kon de Belgische overheid op die manier zo'n 600 miljoen euro innen. “Voor de staat is het doel het geld recupereren. Als er een overeenkomst gemaakt wordt met de fiscus, eindigt het verhaal meestal ook strafrechtelijk, wat dan vaak het afkopen van een strafzaak wordt genoemd. Voor de staat is het veel efficiënter om op die manier geld te innen, ook al is dat niet maximaal, dan om tien jaar te procederen en misschien te verliezen, al is het maar om een procedurefout", legt D’hoore uit.

Toch waarschuwt de econoom voor het overschatten van het bedrag dat de overheid misloopt door constructies in belastingparadijzen. “Er is een groep van mensen die denkt dat dat gigantisch veel meer is. Als dat zo is, zal dat na verloop van tijd ook wel aan de oppervlakte komen. Ik denk dat het ergens tussenin zit: dat het meer is dan we weten, maar dat je ook niet moet fantaseren dat het gigantisch is", aldus D’hoore. “Voor alle duidelijkheid: de mensen die dat doen, laten zich over het algemeen heel goed begeleiden. Er bestaat een heel legioen van fiscale adviseurs die als absolute opdracht hebben mensen helpen zo weinig mogelijk belastingen te betalen op een legale manier”, besluit hij. “Je kan daar allerlei bedenkingen bij hebben, maar als het juridisch in orde is, moet je je er bij neerleggen.”