De Europese Unie werkt aan voorstellen om de Britse bezorgdheid over de handelsstromen tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk weg te nemen. Die voorstellen moeten volgende week al worden ingediend, schrijft persbureau Bloomberg.
Post-brexit-wereld: EU wil handelsobstakels Noord-Ierland verlichten om aanvaring met VK te vermijden
Waarom is dit belangrijk?
De Ierse grenskwestie was lange tijd het grootste struikelblok bij de brexitonderhandelingen. De terugtrekking van het VK uit de EU houdt namelijk in dat de EU een buitengrens krijgt op het eiland. Ierland blijft immers bij de EU, maar Noord-Ierland verlaat als onderdeel van het VK het statenverband. Zo zou de 500 kilometer lange grens tussen Ierland en Noord-Ierland plots weer een 'harde' grens (lees: met strenge grenscontroles) worden – politiek een heel gevoelige zaak in een nog steeds ontvlambare regio.Volgens een hoge EU-functionaris zal de EU meer flexibiliteit bieden bij het verschepen van farmaceutische producten naar Noord-Ierland, en bij het inspecteren van levensmiddelen. Ook zullen de douanecontroles worden vereenvoudigd en lokale instellingen een grotere rol krijgen toebedeeld.
Daarmee is nog lang niet voldaan aan de Britse eis dat de EU het Noord-Ierse protocol schrapt, dat de handelsstromen tussen Groot-Brittannië, Noord-Ierland en de Ierse republiek regelt in de periode na de brexit. De EU heeft gezegd dat ze niet opnieuw zal onderhandelen over het protocol, maar bereid is om aanpassingen aan te brengen om knelpunten tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland te verlichten.
Douanecontrole
Premier Boris Johnson stemde in met douanecontrole tussen de twee delen van zijn land als onderdeel van zijn brexitakkoord met de EU. De bedoeling was dat het grootste deel van het Verenigd Koninkrijk vrij kon zijn van EU-regelgeving zonder een harde grens te creëren op het eiland Ierland. Maar sinds de ondertekening van de overeenkomst heeft Johnson geweigerd om belangrijke elementen van het protocol uit te voeren en heeft hij tot twee keer toe eenzijdig de overgangsperiode verlengd om de overgang te vergemakkelijken.
Als de EU de komende weken niet terugkrabbelt, dreigt het VK artikel 16 van het protocol in te roepen, dat beide partijen het recht geeft delen van de overeenkomst op te schorten als dat “ernstige economische, maatschappelijke of milieuproblemen” veroorzaakt. In dat geval zou de EU het recht hebben wederkerige maatregelen te nemen om de integriteit van de interne markt te vrijwaren en dat zou de bredere handelsrelatie tussen de twee partijen kunnen verstoren.
Langdurig juridisch gevecht
Een andere Europese diplomaat liet door Bloomberg optekenen dat de EU het recht van het VK om zich op artikel 16 te beroepen onder de huidige omstandigheden zou kunnen aanvechten en dat dit tot een langdurig juridisch gevecht zou kunnen leiden.
De Europese Commissie is van mening dat het VK niet genoeg heeft gedaan om aan te tonen dat het zijn verplichtingen uit hoofde van het protocol zal nakomen. Europese ambtenaren hebben weliswaar toegang gekregen tot de computersystemen voor de registratie van goederen die Noord-Ierland binnenkomen, maar het VK heeft geen vooruitgang geboekt bij de aanleg van de fysieke infrastructuur die nodig is voor de grenscontroles.
(bzg)
