Waar vloeit ons belastinggeld naartoe?

Het komt misschien niet echt als een verrassing, maar ons land staat bovenaan het Europese lijstje als het op geld uitgeven aankomt. In 2019 spendeerden de verschillende overheden zo’n 247 miljard euro. In verhouding tot het bruto binnenlands product (bbp) is België het land met de op twee na grootste overheidsuitgaven in Europa, na Frankrijk en Finland.

Aangezien de Nationale Bank voor 2020 en 2021 nog niet over gedetailleerde cijfers beschikt, dook de krant in de cijfers van 2019. Daaruit blijkt dat de Belgische overheidsuitgaven structureel hoog blijven. Sinds 2001 stegen ze met een derde van 184,5 miljard naar 245 miljard euro.

Er zijn ook enkele opvallende slokoppen. Ten eerste vallen de uitgaven voor de sociale bescherming op. De pensioenen zijn de grootste uitgavenpost van ons land, goed voor bijna 45 miljard euro of een vijfde van alle overheidsuitgaven. Van elke 100 euro vloeit 35 euro naar de pensioenen en de sociale uitkeringen. Daarnaast gaat nog eens 7,5 miljard naar de overlevingspensioenen, ook wel weduwe- of weduwnaarspensioen genoemd, en verwante categorieën. 16,5 miljard euro gaat naar ziekte en arbeidsongeschiktheid, 10,4 miljard euro naar kinderbijslag en andere gezinstoeslagen en 6,3 miljard euro naar de werkloosheidsuitkeringen. 

Na de sociale bescherming is de gezondheidszorg de grootste kostenpost. In 2019 spendeerde de overheid ruim 36 miljard euro aan de ziekenhuizen, ambulante zorg (medische kosten waarvoor geen hospitalisatie nodig is), medische producten en toestellen.

Bijna 33 miljard euro van de overheidsuitgaven gaat naar algemeen bestuur, ofwel de ambtenaren in de klassieke ambtelijke diensten.

Met 31 miljard euro aan uitgaven is ook het economisch beleid van ons land duur. Daarmee worden onder andere de loonsubsidies, dienstencheques en uitgaven voor openbaar vervoer en mobiliteit bedoeld. Daarbij zijn vooral de loonsubsidies een hoge kost.

Met 29 miljard euro is ook onderwijs een grote uitgavenpost. Volgens De Tijd zijn de uitgaven voor het lager, secundair en hoger onderwijs sinds 2001 met bijna 40 procent gestegen.

Ook de overheid zelf is een opvallend grote slokop: 10 miljard euro wordt verdeeld over de overheidsdiensten Financiën, Binnenlandse Zaken en Buitenlandse Zaken, de parlementen, regeringen en kabinetten en het Koninklijk Huis.

Tot slot ook nog opvallend: er gaat zo’n 10 miljard euro naar de rentelasten op de overheidsschuld. Dat is meer dan alle uitgaven voor de politie, de brandweer, justitie, de gevangenissen en asielopvang samen, aldus De Tijd nog.