Viktor Brjoechanov, oud-directeur van de kerncentrale van Tsjernobyl, overleden
In Kiev, in Oekraïne is Viktor Brjoechanov overleden, hij was de oud-directeur van de kerncentrale van Tsjernobyl. Velen kennen hem van de populaire HBO-reeks "Chernobyl". Na de ramp werd hij veroordeeld tot een gevangenisstraf van tien jaar, waarvan hij vijf jaar uitzat. Als directeur droeg hij een verantwoordelijkheid voor de ramp, maar de echte reden van de catastrofe was een ontwerpfout in de reactor, iets wat de Sovjet-Unie nooit heeft willen toegeven.
Viktor Brjoechanov kennen veel mensen als de man met de krullen in de HBO-reeks "Chernobyl". Hij was directeur van de betreurde kerncentrale van Tsjernobyl op het moment van de ramp op 26 april 1986. Hij was een van de drie hoofdbeklaagden in het proces na de ramp en werd veroordeeld tot 10 jaar cel. Hij zat daar vijf jaar van uit, en kwam vrij na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.
Brjoechanov was al lang ziek, hij had een zware vorm van Parkinson. Hij stierf in Kiev, in Oekraïne en werd 85.
Zoon: "15 jaar ouder op 24 uur"
Voor de Canvas-reeks "In de ban van Tsjernobyl" sprak VRT-collega Jan Balliauw met Oleg, de zoon van Viktor Brjoechanov. Hij leeft nog steeds met de erfenis van zijn vader en herinnert zich de nacht van de kernramp nog goed. “Mijn vader kwam na 24 uur terug thuis, en het leek alsof hij 15 jaar ouder was geworden”, zegt hij.
Bekijk hieronder een fragment met Oleg Brjoechanov uit "In de ban van Tsjernobyl" en lees voort onder de video:
“Brjoechanov is eigenlijk een slachtoffer geworden van het systeem”, legt Sergei Parasjin, de adjunct-directeur van de kerncentrale uit in de documentaire. Parasjin was de partijleider in de kerncentrale, hij moest ervoor zorgen dat de beleidslijn van de Communistische Partij werd gevolgd.
Die bestuursfunctie dupliceerde eigenlijk de functie van Brjoechanov. In elke instelling in de Sovjet-Unie was er zo’n parallelle hiërarchie: er was een directeur, maar ook de partij werd altijd vertegenwoordigd door een hooggeplaatste.
In de praktijk had die partijleider ook meer te zeggen dan de officiële directeur. Ter vergelijking: naast de secretaris-generaal van de Sovjet-Unie (een functie die als laatste werd ingevuld door Michail Gorbatsjov) was er ook een president, maar die had een louter ceremoniële rol. Later smolt Gorbatsjov de twee functies wel samen, en liet hij zich verkiezen tot president van de Sovjet-Unie.
Parasjin was dus deel van de Partij en bleef daarom buiten schot. “Ze zochten steeds een schuldige in de lagere regionen”, vertelt hij in de documentaire. “Maar ik ben ook schuldig, ik was ook deel van het bestuur.”
"Pijnlijk verhaal"
Na de val van de Sovjet-Unie in 1991 kwam Viktor Brjoechanov vervroegd vrij. Zijn zoon vertelt dat hij nooit veel met zijn vader over het ongeluk in Tsjernobyl heeft gesproken: “Ik wilde de diepe wonde niet meer openen”, zegt hij.
“Zijn verhaal is erg pijnlijk”, zegt Balliauw. “Samen met de twee andere hoofdbeklaagden werd hij veroordeeld tot een zware straf. En inderdaad, hij droeg wel verantwoordelijkheid. Maar de belangrijkste reden voor de ontploffing in Tsjernobyl is een ontwerpfout in de reactor. Dat heeft de Sovjet-Unie nooit openlijk willen toegeven.”