Betrokken vrouwen reageren scherp op 'sorry' van De Pauw: "We kunnen deze excuses niet serieus nemen"

De rechter zal een vonnis vellen op 25 november. Opvallend: dat zal niet ter zitting worden voorgelezen, enkel worden doorgestuurd naar de betrokken partijen en in de vorm van een persmededeling naar de media.

Ellen Lloyd wil in haar repliek reageren op de bewering dat de vrouwen aan “activisme” hebben gedaan. “Je krijgt een liefdesverklaring en je probeert daarmee om te gaan. Niemand staat in jouw schoenen. Als dan blijkt dat er nog mensen waren die in een gelijkaardige situatie zaten, heb ik dat als bevrijdend ervaren. Dat zoiets wordt gezien als ronseling stoot mij tegen de borst.” 

Heleen De Craemer repliceert fors op De Pauw in naam van alle vrouwen die zich burgerlijke partij hebben gesteld: “Als je net een hele dag geluisterd hebt naar argumenten om je onderuit te halen, en dan verontschuldigingen hoort als alle camera’s op hem gericht zijn, dan kan je deze excuses niet serieus nemen. Het wordt weer weggezet als 'onstuimig gedrag'. Het was geen onstuimig gedrag. Als we alles van hem als grap moeten interpreteren, dan waren zijn excuses ook een grap. Hoe komt het anders dat je mensen opbelt met de vraag om te zwijgen? Dus nee, ik neem die verontschuldigingen niet serieus.”

Liesa Naert voegt, met een krop in de keel, toe: "Er is vandaag vaak gealludeerd op de aantasting van ons geheugen. Dat is kwetsend. Die mechaniek van grenzen oprekken, is heel sluipend en slopend. En het ontbreken van een expliciete nee is geen ja."

De Pauw laat weten dat hij het jammer vindt dat ze zijn excuses niet aanvaarden. "Maar ik versta hun kwaadheid wel."

Christine Mussche, advocaat van de burgerlijke partijen, wijst er in haar repliek op de verdediging door de advocaten van De Pauw op dat ze helemaal niks gehoord heeft over de machtsverhouding tussen De Pauw en de betrokken vrouwen. “Die is o zo bepalend in deze hele zaak. Bart De Pauw zegt dat hij dat zo niet heeft ervaren. Maar hij wordt toch aangesproken door zijn oversten op zijn gedrag? Dat maakt indruk. Als je dan respect hebt, stop je toch? Zeker als ze het vragen.”

Ze vindt het ook raar dat een massa bewijs, de vele berichten van De Pauw, zomaar opzij gezet wordt door de verdediging. Wat een eventuele bemiddeling betreft, geeft ze toe dat de eerste poging misgelopen is. Maar ze vraagt zich af "wat het kamp-De Pauw ervan weerhouden heeft om te blijven proberen". "Het is oorverdovend stil gebleven aan de andere zijde. Waarom? Dat heeft te maken met de procedure tegen de VRT (De Pauw vraagt een schadevergoeding van de VRT na de ontbinding van zijn contract, red.)."

Bart De Pauw krijgt het woord en klinkt onmiddellijk erg emotioneel. "Ik zou in de eerste plaats mijn excuses willen aanbieden aan de dames die ik voor het eerst in zoveel jaren terugzie en aan mijn vrouw en kinderen, die het heel moeilijk hebben gehad. Ik heb nooit iemand pijn willen doen. Ik heb altijd dingen willen maken over liefde en verlangen, omdat dat dingen zijn waar ik voor sta. Ik wil mensen doen lachen en heb nooit iemand pijn willen doen. Als ik dat gedaan heb, was dat niet opzettelijk. Als nu zou blijken dat ik hun rust heb verstoord, had ik dat moeten inzien. Ik vond het allemaal fijne mensen en wou dat ze mij graag hadden."

De Pauw geeft toe dat hij geen goede echtgenoot is geweest en buiten de lijntjes heeft gekleurd. "Ik heb er veel te weinig bij stilgestaan hoe moeilijk dit voor sommigen is geweest. En ik vind het het heel erg dat ik nooit de kans heb gekregen om oplossingsgericht te werken. Ik ben daar altijd toe bereid geweest."

Aan de vrouwen die klacht indienden, zegt hij dat hij "hen niet goed gelezen heeft". "Soms waren bepaalde gevoelens wederzijds, het is niet fijn dat het nu lijkt op een misdaad. Ik besef nu dat mijn positie of status mensen ervan weerhield om eerlijk tegen mij te zijn. Maar ik kan helemaal opgaan in mensen. Ik ben soms licht ontvlambaar maar ik val voor boeiende mensen. Bij de mensen die ik fijn vond, wilde ik meer zijn dan het BV-figuurtje. Dan stuur ik liedjes, boeken, wat ik mooi vind."

De Pauw biedt ook expliciet zijn excuses aan. "Het spijt mij voor al jullie gevoelens van ongemak en verdriet. Ik heb dat nooit gewild."

"Ik ben te onstuimig geweest", geeft hij nadien nog eens toe. "Maar 't is Bart, ge moet u niet bedreigd voelen. Ik wil niet overkomen als een viezerik. Ik wil dat mensen mij een toffe vinden. Ik kan soms echt vallen voor mensen, zonder dat de liefde voor mijn vrouw wegvloeit. Daar zit ook niks achter, ik vraag daar niks voor in ruil. Dat komt heel zielig over, als ik die berichten lees. Dat is om beschaamd over te zijn. Maar je hebt wat gedronken, je bent lyrisch... Ik vind het verschrikkelijk als nu blijkt dat mensen dat als vervelend hebben ervaren."

Advocaat Verhaeghe argumenteert dat in deze zaak “een activisme” heeft gespeeld onder invloed van regisseur Hilde Van Mieghem en advocate Christine Mussche. Zij hebben volgens Verhaeghe verschillende vrouwen gecontacteerd en gevraagd om zich burgerlijke partij te stellen tegen Bart De Pauw om de zaak sterker te maken. “Activisme hoort niet thuis in een rechtbank”, vindt Verhaeghe. “Bij een principiële strijd kan het voorvallen dat er veel verliezers zijn.”

Verhaeghe vraagt, zoals verwacht, de vrijspraak voor De Pauw.

Wat actrice Liesa Naert betreft, wil Bart De Pauw “zeker erkennen dat hij haar gekwetst heeft”, zegt advocaat John Maes, die aangeeft dat beiden een tijdje een seksuele relatie hebben gehad. Maar Naert maakt ook gewag van “telegeleide aanranding” op de set van “Willy’s en Marjetten”, waarbij bijvoorbeeld extra kusscènes werden toegevoegd, aangepast of meermaals werden opgenomen. “De onderzoeksrechter heeft dat onderzocht en de regisseur werd ondervraagd”, argumenteert Maes. “Die ontkent dat allemaal en zegt nooit iets in die zin te hebben vastgesteld. Ook anderen op de set, mensen als Jelle De Beule, Koen De Poorter, Lieven Scheire en Jonas Geirnaert, hebben daar naar eigen zeggen nooit iets van gemerkt.” 

Ook heeft Naert een schriftje bijgehouden met berichten die De Pauw haar stuurde. Maes vindt dat vreemd. “Dat bewijs brengt men nu bij, maar dat kan niemand, ook een onderzoeksrechter, verifiëren. Het is dus niet verkeerd om hierbij de wenkbrauwen te fronsen.”

“En ja, hij heeft een keer aan haar deur gestaan. Omdat Naert in die turbulente periode had gezegd: ‘ik ga het aan uw vrouw vertellen’.”

Opvallend: Bart De Pauw krijgt van zijn advocaten het woord over de beschuldigingen van Maaike Cafmeyer. “Het klikte onmiddellijk met Maaike. Ze is een goede komische actrice en zelf heel grappig. Wij hebben heel intens samengewerkt, de scènes waren heel fijn en we konden het goed met elkaar vinden. Op een bepaald moment kwam er een wederzijdse appreciatie die overvloeide in een soort genegenheid die wij samen opgezocht hebben. Wij wisselden ook boeken uit. Maar dat was een ondraaglijke situatie, omdat wij allebei een relatie hadden. Wij hebben dat toen ‘afgenepen’. Dat was nochtans niet direct over. Uiteindelijk werd dat een heel fijne vriendschap en hebben we nog heel veel dingen samen gedaan.”

“Ik vind het nu heel pijnlijk om te horen dat dat voor haar niet zo was, dat zij dat niet zo zag. Wij hebben ook bij ‘Twee tot de zesde macht’ samengewerkt en daar zie je aan die body language dat we dat fijn vinden. Je had perfect kunnen zeggen dat je dat niet had kunnen of willen doen. Voor die paar honderd euro’s voor een aflevering doe je dat toch niet, als ik zo een vreselijke stalker ben? Ik begrijp niet dat zij hier ineens tussen zit en zij zegt dat dat allemaal eenrichtingsverkeer was. Ik vond dat verschrikkelijk om te horen.” 

“Ik was ondersteboven toen bleek dat zij erbij was. Ik heb niks aan haar gemerkt en vind het ook zo jammer dat ze anoniem naar preventieadviseur van de VRT is gegaan. Terwijl ze mij dat ook had kunnen zeggen. Wij waren vrienden. Ik was daar niet goed van.”

Volgens advocaat Verhaeghe heeft Cafmeyer heel wat verklaringen afgelegd die "niet kunnen kloppen" en is zij nooit "gestalkt" of "ernstig in haar rust verstoord". "Dit was een verliefdheid die aan beide kanten heeft gespeeld." 

Ook het verhaal van Cafmeyers toenmalige collega Cathérine Ongenae klopt volgens Verhaeghe niet. Met name het feit dat Bart De Pauw tijdens de draaidagen op een bepaald moment in het bed van Cafmeyer en Ongenae is gekropen, noemt Verhaeghe "niet ongewenst, omwille van de wederzijdse verliefdheid tussen hem en Cafmeyer".

Er zijn ook getuigenissen van 2 medewerkers op de set van de film “Loft”. Volgens advocaat Maes wordt daarin bij een van hen gesproken over “grensoverschrijdend gedrag” via berichten van Bart De Pauw. “Dat zou kunnen en wil ik begrijpen”, zegt Maes, “maar dat is nog wel iets anders dan stalking.” 

Bij de andere medewerker leidt een conflict en fors berichtenverkeer tot een klacht die bij de directie van Woestijnvis belandt, waarna De Pauw daarop zou zijn aangesproken. “Maar die directie van Woestijnvis is nooit ondervraagd in dit onderzoek. Er is ook grote onduidelijkheid over wat daar precies is gebeurd. Als je dat allemaal gaat analyseren, is dat wel heel erg flou.”

Van Ellen Lloyd, een kleedster voor het tv-programma "Twee tot de zesde macht" in 2014, zijn er volgens advocaat John Maes twee verklaringen beschikbaar in het dossier. In de eerste zegt ze dat ze zich “heel ongemakkelijk voelde” bij de liefdesverklaringen van Bart De Pauw. “Dat wil ik aannemen”, zegt Maes, “maar dat beantwoordt niet aan de definitie van ‘ernstige verstoring van de rust’.”

Bij de tweede verklaring is ze forser en wil ze ook klacht indienen tegen De Pauw. “Daarbij zegt ze in het begin zelf dat ze werd opgebeld door advocate Mussche met de vraag om klacht in te dienen. Je kunt ook zien dat beide verklaringen niet consistent zijn met elkaar. Dan vind ik de eerste verklaring veel waarachtiger.”

Advocaat Michaël Verhaeghe somt vervolgens ook een reeks verklaringen op van vrienden van Dymphne Poppe, die van 2012 tot 2015 als programmamaker werkte voor Koeken Troef, en die ook veel berichten kreeg van Bart De Pauw. Volgens hem zitten in die verklaringen veel onwaarheden en wordt er vaak “grof overdreven”. Volgens Verhaeghe zou Poppe ook in goede verstandhouding vertrokken zijn bij Koeken Troef. "Het is voor ons een vraagteken hoe mevrouw Poppe kon overhaald worden om zich bij deze zaak te voegen."

Strafpleiter John Maes benadrukt ook dat je van sommige berichten niet meer moet maken dan wat ze zijn, en ze waarheidsgetrouw moeten gelezen worden. Zo bijvoorbeeld het feit dat men grappen verdraait. "Er is zo'n grap: 'Gaan we poepen?', refererend aan een quote uit 'Buiten De Zone'," zegt John Maes. "Dat bericht komt terug in een conversatie tussen Bart De Pauw en actrice Lize Feryn. Waarna Bart stuurt: 'Sorry, gsm werd afgenomen door kameraad.' 'Hahaha, wat voor kameraden heb jij?' reageert Lize Feryn.  Dat was een grap, dat heeft Lize Feryn ook zo ervaren, maar dat staat er niet bij in de verslagen. Dat stoort mij. Je kan het niet anders dan een mop zien."

Volgens Maes wil men hier een andere wending aan geven, terwijl dit haaks staat op wat men verklaard heeft aan de onderzoeksrechter. "Dat ze zich op sommige momenten ongemakkelijk heeft gevoeld, daar ga ik mee akkoord. Maar hier staan we voor een hogere barrière."

Actrice Ella-June Henrard – die van De Pauw berichten genre “ik wil je neuken” kreeg – zou volgens haar advocaten daarvoor psychologische hulp hebben gezocht. Maar De Pauws advocaat Verhaeghe beweert te weten dat die niet met de zaak-De Pauw te maken heeft, wel met een andere persoonlijke kwestie. Hij noemt dat daarom “een geschreven leugen in het dossier”. “Die hulp werd niet gezocht voor de sms’en van Bart De Pauw.” 

Die stelling oogst veel ophef bij de burgerlijke partijen, waardoor de voorzitter de zaal tot tweemaal toe moet aanmanen om zich stil te houden. "U zit hier niet in een theaterzaal waar u kunt klappen of boe kunt roepen. U krijgt straks nog de tijd om te reageren in de replieken."

Advocaat John Maes citeert uit een verklaring van Jenka Vande Voorde, die in 2016 en 2017 stage liep en werkte bij Koeken Troef, waaruit blijkt dat ze zich nooit heeft gestoord aan het gedrag van De Pauw en dat het met hem fijn samenwerken was bij het productiehuis. “Maar meer dan een jaar later past ze haar verklaring aan en is De Pauw plots een akelige man en een akelige plaats om te werken.”

Volgens Maes had ze voordien contacten gehad met advocate Christine Mussche en met Helena De Craemer. “Hoe langer het duurde, hoe meer ik tot het besef kwam dat het niet oké was dat ik gelogen had in mijn eerste verklaring”, citeert Maes uit haar nieuwe verklaring, waarin ze zegt dat ze nu “nachtmerries heeft van De Pauw”. 

Vande Voorde vertelde in de nieuwe verklaring over seksuele avances van De Pauw in Londen, waarover de burgerlijke partijen het gisteren al hadden. En ze vertelde ook over een ervaring in Zweden, waarbij hij haar in een jacuzzi probeerde te kussen. Ook laat ze weten dat ze vanaf dan een dégoût had van het hele wereldje. Maes zegt dat de advocaten van De Pauw zijn telefoon hebben laten uitlezen, maar dat niets daarop wijst in de berichten die nog volgen van Jenka.

Toen alles naar buiten kwam, steunde ze Bart De Pauw openlijk – volgens haar eigen verklaring deed ze dat op vraag van Koeken Troef. Maar volgens Maes bewijzen persoonlijke steunberichten van haar aan De Pauw het tegendeel. “Verstaat u dat we daar een probleem mee hebben? Die nieuwe verklaring is er alleen gekomen door de beïnvloeding die er is geweest.”

“De eerste verklaring van Jenka is een complete weerlegging van wat er gisteren is gepleit. Zij zegt daarin dat zij helemaal niet bezig is met ‘macht’. Haar verklaring is dan eerlijk, omdat zij nog met niemand heeft gesproken.”

Advocaat Michaël Verhaeghe gaat na de middagpauze dieper in op de contacten tussen Helena De Craemer, die in 2017 stage liep bij productiehuis Koeken Troef. Het telefonisch onderzoek wijst uit dat tussen haar en De Pauw meer dan 3.000 contacten hebben plaatsgevonden, berichten en telefoontjes. Verhaeghe noemt dat “zeer interessant bronnenmateriaal” en ook “het meest representatief”.

Hij stelt vast dat er “geen enkel pornografisch bericht tussen zit”. “Er staan wel grapjes in, die voor verwarring zorgen. De Pauw moet die soms ook toelichten. En er zijn ook berichten met een melige ondertoon en ‘rare’ berichten.” Verhaeghe wijst er ook op dat er “geen enkele vorm van macht wordt tentoongespreid”. “Uit de berichten zelf blijkt eerder dat zij de bovenhand had in de conversatie. De Craemer zoekt een modus vivendi en maakt ook heel duidelijk dat er geen sprake kan zijn van een amoureuze relatie.”

Verhaeghe vindt het daarom heel duidelijk dat “De Craemer niet in haar rust is verstoord”. Toch vraagt ze nadien meermaals aan De Pauw dat hij “beter geen rare dingen meer stuurt”. “De modus vivendi was al in maart van 2017 gevonden”, concludeert Verhaeghe. “Maar ze geeft op geen enkele manier aan dat ze géén berichten meer wil.”

De advocaat redeneert dat De Pauw in dat geval niet kon weten dat hij de rust ernstig heeft verstoord bij De Craemer. "Ook na haar stage waren er nog berichten en bleef ze hem hulp vragen voor haar thesis. Bart heeft daar eerlijke en oprechte hulp bij willen bieden."

De advocaat vraagt zich luidop af “of het zou kunnen dat De Craemer pas is beginnen panikeren toen de zaak-De Pauw uitbarstte in plaats van bij het ontvangen van de berichten”. De Craemer verklaarde zo ook aan de onderzoekers dat De Pauw maar bleef aandringen om af te spreken, maar dat wordt nergens bewezen, argumenteert Verhaeghe. “Maar nergens zal je een bericht lezen waarin hij vraagt om af te spreken, op enkele toespelingen, grapjes, na.”

Advocaat John Maes vraagt zich af of je wel kunt spreken van belaging, stalking, omdat veel feiten van vóór 2016 zijn. De wet daaromtrent is in dat jaar aangepast, om ervoor te zorgen dat ook feiten in aanmerking komen waarvoor geen klacht is ingediend. “Maar wat met feiten die vóór 15 april 2016 zijn gepleegd? Daarover hebben andere rechters al eerder gezegd dat daarvoor wel een klacht nodig was. Dat is heel belangrijk in dit dossier. Het feit dat men nu een klacht heeft ingediend, geldt niet.”

Als die redenering wordt gevolgd, zijn de klachten van 6 vrouwen in dit dossier onontvankelijk, en zou voor anderen de incriminatieperiode -  de periode waarin de feiten bewezen kunnen worden geacht - moeten worden ingeperkt, zegt Maes. Hij wijst erop dat de rechter daar grondig naar zal moeten kijken.

Volgens Maes zijn de feiten voor belaging en elektronische overlast ook gewoon identiek in deze zaak en moet de rechter een keuze maken. In zijn redenering blijft enkel die elektronische overlast nog over als tenlastelegging. En daar is “kwade trouw” belangrijk, slechte bedoelingen. “En de burgerlijke partijen zijn het ermee eens dat die kwade trouw niet aanwezig is.”

Inhoudelijk wil Maes toch ook kwijt dat “het niet is omdat iets grensoverschrijdend is, omdat iemand een ‘pets’ moet krijgen, dat het stalking is”. Hij wijst erop dat er volgens de wet “objectief, niet subjectief”, moet worden bewezen dat het gedrag van De Pauw een ernstige verstoring van de rust was voor de slachtoffers. “Als aan hem dan gevraagd wordt om schuldinzicht te betonen, is het belangrijk om te weten waarover het dan gaat.” 

Maes zegt dat de rechter dus zal moeten oordelen of de bewijzen in het dossier – de berichten van De Pauw – kunnen worden beschouwd als een ernstige verstoring van de rust van de betrokken vrouwen. “Overstijgt dit intrusief gedrag? Volgens de experte die wij hebben geraadpleegd niet. Zij ziet in die berichten een gelijk niveau van conversatie, vrijpostig, zoals bij een brainstorm. Zij beschouwt dit als hofmakerij, intrusief, romantisch gedrag, dat misschien kwetsend is, maar niet als gedrag dat kan worden beschouwd als stalking.”

Advocaat Michaël Verhaeghe stelt in zijn betoog dat er geen bewijs is van psychische schade bij de betrokken vrouwen in deze zaak. “Wij zien nergens in dit dossier een onderzoek, enkel een verslag van een gesprek van 6 dames met psycholoog Patrick Berten.” Dat verslag noemt Verhaeghe "niet ernstig". Ook wijst hij erop dat veel dames professioneel gewoon zijn blijven functioneren. 

Daarnaast stelt hij dat De Pauw onterecht wordt weggezet als narcist, “om walging te creëren”. Om dat te onderzoeken heeft de verdediging gerechtspsychiater Lieve Dams om een onderzoek gevraagd. “Dat is niet zonder risico, want daar kunnen positieve én negatieve elementen uit voortkomen.”

Volgens Verhaeghe is dat onderzoek heel doorgedreven gevoerd. “Conclusie van dat onderzoek: van leugenachtigheid is er bij Bart De Pauw geen sprake. Op de vraag of hij een persoonlijkheidsstoornis heeft, antwoordt de professor negatief. In mensentaal: hij is geen narcist. Evenmin is hij een psychopaat volgens de tests. Vanaf score 30 ben je volgens die test een psychopaat. Zijn score is 3.”

“Nu wij dat aantonen”, redeneert Verhaeghe, “moet je je afvragen of je nu niet opnieuw naar de verklaringen van de vrouwen moet kijken. Die premisse klopt niet.” Opnieuw verwijst hij naar het verslag van psycholoog Berten, dat hij "geen ernstig wetenschappelijk werk" noemt. "Wij hebben daar heel grote problemen mee. Te meer omdat hij herhaaldelijk uitspraken doet over Bart De Pauw, die hij niet onderzocht heeft."

“Waar men aan de overkant spreekt over de ‘kracht van het getal’, wil ik de argwaan voor het getal”, stelt Maes. Niet dat hij alle verklaringen van de vrouwen kwade trouw wil noemen, zegt hij. Wel wil hij bepaalde verklaringen in vraag stellen, op basis van een onderzoek van de criminoloog en expert in zedendelicten, professor André De Zutter. 

“Hij heeft alle verhoren beluisterd. Zijn conclusie is zeer belangrijk: hij noemt de verklaringen ‘invalide’. Ook is er een probleem met de betrouwbaarheid van de verklaringen, omdat er verschillende versies zijn. Hij spreekt ook over ‘collaborative storytelling’: verklaringen gaan meer en meer op elkaar lijken als getuigen op voorhand met elkaar spreken. Dan is het heel moeilijk om waarheid van onwaarheid te onderscheiden. Dat kan gaan over bewuste leugens of over een andere invulling van de herinnering. Originele herinneringen worden overschreven met een collectief verhaal dat in vergaderingen is besproken.” Volgens Maes zijn die vergaderingen er wel degelijk geweest, op aansturen van regisseur en actrice Hilde Van Mieghem.

“Dokter De Zutter toont in zijn verslag aan dat herinneringen overschreven zijn door een gemeenschappelijk verhaal, dat niet echt steun vindt in stukken van het dossier. Het beste voorbeeld is Jenka Vande Voorde (destijds stagiaire bij Koeken Troef) die haar verhaal helemaal omgooit en in lijn brengt met het verhaal van de andere dames. Daarom moeten we ons bewust zijn van dit mechanisme in deze zaak en kijken naar wat er is, niet naar wat men zegt. De verklaring op zich is niet nuttig, de bewijsstukken wel. Daarom kan u de facto enkel kijken naar de verstuurde berichten in het dossier en daar een oordeel over vellen. Oordeel dan ook over het misdrijf, niet over het onaangepast gedrag of over de verwarring die dat kan creëren.”

John Maes, de andere advocaat van Bart De Pauw, opent met de boodschap dat het “de eerste keer is dat ik pleit in een proces dat niemand wil”. Hij werd bij de zaak gehaald toen het point of no return al was bereikt, zegt hij. “Het is wat het is, maar ik denk dat de VRT een kwalijke rol heeft gespeeld. Als CEO Paul Lembrechts destijds niet bepaalde beslissingen had genomen, hadden we hier vandaag niet gezeten.”

Volgens Maes spreken we vandaag in deze zaak over “onaangepast gedrag”. “Het enige dat de tegenpartij wil, is dat de fouten worden erkend. Maar daar gaat het niet meer over vandaag. Nu gaat het over een misdrijf.” Maes zegt dat De Pauw wel degelijk al heeft toegegeven dat hij fouten heeft gemaakt. Volgens Maes had hij wel degelijk soms een “pets” verdiend. “Maar zodra het Openbaar Ministerie een onderzoek vordert, veranderen de debatten. En dus spreken we niet van het erkennen van een fout. Nu spreken we plots over ‘stalking’ of ‘elektronische overlast’.”

“Het gaat niet over Weinstein of aanrandingen, het gaat wel over berichten, over enkele telefoons en over 1 bezoek aan de woning van mevrouw Naert, dat we nooit ontkend hebben en dat we straks zullen verklaren.” Vooral de massa berichten zijn bewijzen in het dossier. “Maar veel berichten hebben we ook niet. Men vraagt u om zowel de frequentie als de inhoud ervan aan te nemen. We zeggen niet dat er geen berichten gestuurd zijn. Maar niet op de wijze waarop het wordt voorgesteld.”

De Pauws advocaat Michaël Verhaeghe wijst er bij het begin van zijn betoog op dat hij niet van “een complot” wil spreken. “Maar het is wel de dwang van het getal die geleid heeft tot deze zaak. Het is de groei van een organisatie.”

Verhaeghe schetst verder hoe Maaike Cafmeyer en Liesa Naert als eersten bij de VRT melding deden van ongepaste praktijken, eind oktober 2017. Hij vraagt zich af welke motieven gespeeld hebben: “Is het een nooit verteerde rancune omdat Bart een einde heeft gemaakt aan de affaire? Of omdat Bart toen voorrang kreeg bij bepaalde programma’s? Wat er ook van zij: die aangifte is toen tot ieders verrassing de aanleiding geweest van het ontslag van De Pauw bij de VRT. Ik vermoed zelfs dat Cafmeyer dat niet gewild heeft. Maar toen zat men op een point of no return en leek het hen vermoedelijk beter om de vlucht vooruit te nemen.”

Een tweede point of no return was de inval van onderzoeksrechter in de gebouwen van de VRT op 11 november 2017, voegt Verhaeghe nog toe.

Dat De Pauw na het gesprek bij de VRT verschillende vrouwen, onder wie Cafmeyer, zelf contacteerde, was niet “afdreigen”, zegt de advocaat. “Dat is informatie verzamelen. Wij hebben ook nooit het bericht gekregen dat zij niet met hem wilde praten.” Hij spreekt van een "Chinese Muur". “Dat is een manier geweest om in die periode gesprekken onmogelijk te maken. Dat heeft de zaak een eerste keer versneld.”

En er kwam nog een versnelling, zegt hij, toen de advocaten van De Pauw extra onderzoeksdaden vroegen van de onderzoeksrechter over bepaalde ongerijmdheden in het dossier. “Cafmeyer doet dan nieuwe verklaringen, onder meer over Ella-June Henrard, waardoor het allemaal nog erger en forser wordt.”

De derde versnelling bleek een klacht met burgerlijke partijstelling te zijn, “met heel wat nieuwe namen”, in 2019. Opnieuw wijst hij naar “een geleidelijk opbouwende organisatie”. Ook het Instituut voor Gelijkheid van Mannen en Vrouwen stelt zich burgerlijke partij. “Dat zorgt voor een gezagsargument en kan de drempel verlagen om nieuwe verklaringen aan te trekken, nieuwe beschuldigingen aan het adres van Bart De Pauw.” Dat blijkt ook het geval als andere partijen zich bij de burgerlijke partijstelling voegen. Volgens Verhaeghe was er ook een Whatsappgroep waarin de verschillende betrokken vrouwen de zaak onderling bespraken. 

De zaak versnelt opnieuw wanneer duidelijk wordt dat de zaak voor de raadkamer komt, ziet Verhaeghe. “Wij hebben ons niet verzet tegen een verwijzing, omdat wij een debat willen. Dat betekent dus niet dat wij vinden dat hij schuldig is.” Volgens hem manifesteren zich in die periode een hoop perslekken.

“En er is nog een vijfde versnelling wanneer er vanaf juni van dit jaar een hoop stukken worden toegevoegd door de burgerlijke partijen. De zesde versnelling komt er wanneer er net voor deze zitting nieuwe slachtoffers opduiken. De versnellingen hebben niks te maken met nieuwe feiten. Wel dienen ze om de zaak erger te maken, om een gevoel van walging te creëren.” Hij noemt dit daarom een “symbooldossier”. 

Bij de start van dag 2 krijgen verschillende mogelijke slachtoffers van Bart De Pauw nog even het woord. Actrice Ella-June Henrard schetste hoe vernederd ze zich voelde bij de berichten van De Pauw. “Als ik op de filmset aankom, moet ik dat onnozel kostuum, dat kort rokje weer aandoen om vervolgens voor meneer De Pauw te spelen. Dat is vernederend, geeft mij een gevoel van onmacht, maakt dat ik mijn job niet kan uitvoeren waarvoor ik ben gecast en doet mij ook twijfelen aan mijzelf.”

Ook Helena De Craemer, die stagiaire was bij De Pauws productiehuis Koeken Troef, wilde die emotionele belasting benadrukken. “Hij heeft zich opgeworpen als mijn mentor, maar heeft mij in plaats daarvan belast met melancholie, met ongepaste zaken. Ik heb zo mijn best gedaan om goed te doen, heb geprobeerd iets goeds te zien in meneer De Pauw. Hij heeft misbruik gemaakt van al mijn goeie eigenschappen.”

Actrice Lize Feryn zei dat ze zich de voorbije jaren geschaamd heeft. “Ik heb in de spiegel gekeken en me afgevraagd: wat heb ik gedaan? Daarom hoop ik dat vandaag blijkt dat hij ook naar zichzelf heeft gekeken. Dat zou al veel goed maken, dat hij zich ook schaamt.”

Dymphne Poppe, die tussen 2012 en 2015 bij Koeken Troef werkte, stelde dat ze in die periode “2 jobs tegelijk moest combineren”. “De ene bestond erin om te antwoorden op de wensen van Bart, de andere was mijn werk goed doen. Dat heeft mij heel onzeker gemaakt, heeft ervoor gezorgd dat ik me geïsoleerd voelde en alleen. Ik heb nog altijd last van schuldgevoelens en schaamte. Ik denk dat Bart al die angsten kent en weet dat ik mij onzeker voel. Ik hoop dat hij mij vandaag niet gaat afdoen als een leugenaar.”

Actrice Maaike Cafmeyer sloot af. “Wat je ook doet - zeg je nee, zeg je ja, zeg je misschien - het is nooit juist. Nooit. En dat brengt jou in een positie die je kunt vergelijken alsof je langzaam gewurgd wordt door een slang, alsof je adem uit je lichaam gaat.”

“Natuurlijk heb ik Bart graag gezien, en nog steeds. Nog steeds, dat is zo”, klonk het emotioneel. Ze richtte zich naar De Pauw. “Dat vind ik juist zo erg. Bart toch, hoe is dat mogelijk? Je hebt dat gedaan en gehoopt dat ik nooit iets zou zeggen, dat ik nooit de moed zou vinden. En ik vind ze ook bijna niet. Ik begrijp niet waarom je al die jonge vrouwen in zo’n verschrikkelijke positie hebt gebracht. En dit is nog maar het topje van de ijsberg. Ik wil dat gewoon delen, omdat ik het nooit heb durven, willen of mogen zeggen.”

"Het is de eerste keer in 4 jaar dat ik mij kan verdedigen", zei de Pauw bij aankomst aan de rechtbank in Mechelen. Hij kwam aan samen met zijn advocaten en zijn echtgenote. "Gisteren zijn een aantal dingen gezegd die niet stroken met de feiten. Dat gaan wij vandaag aantonen. We gaan de puntjes op de i zetten."

Over de eerste procesdag zei De Pauw dat het een "serieuze rollercoaster" was geweest. "Ik denk wel dat we goed zijn voorbereid. Jullie gaan verschieten van een aantal dingen", klonk het tot slot.

Bekijk hier de aankomst van Bart De Pauw aan het gerechtsgebouw in Mechelen:

Advocate Christine Mussche, die de burgerlijke partijen vertegenwoordigt, zei bij aankomst dat ze een lange uiteenzetting verwacht van de advocaten van De Pauw. "Maar het is nooit te laat om het juiste te doen, je weet maar nooit."

Ze bevestigt dat enkele vrouwen zelf het woord zullen nemen aan het begin van de zitting, maar noemde geen namen. "Ze gaan vertellen wat het voor hen betekend heeft, tijdens de periode van de stalking zelf, maar ook tot op vandaag."

Bekijk de reactie van advocate Mussche bij aankomst aan het gerechtsgebouw: