Liever geen voetbal dan een prikje halen: Covid Safe Ticket brengt Brusselse sportclubs in de problemen

“Het is een catastrofe”, zucht Mustapha Rezki. Hij is leerkracht in een school in Molenbeek, maar leeft vooral op als verantwoordelijke van sportclub Anneessens 25, in het centrum van Brussel. Wat ooit begon als kleine zaalvoetbalploeg is uitgegroeid tot een sportclub die ook onder meer zwemlessen, hockey en jiujitsu aanbiedt voor enkele honderden sporters. 

De uitbreiding van het Covid Safe Ticket brengt zijn club danig in de problemen. Wie deelneemt aan indoor sportactiviteiten in Brussel en ouder is dan 16 moet vanaf vrijdag aantonen dat hij gevaccineerd of recent getest is.

“We hebben alle voetbaltrainingen moeten stilleggen, maar ook voor onze wedstrijden wordt het niet evident”, zegt Rezki. “Van de twintig spelers van de eerste ploeg zijn er drie gevaccineerd, van de vijftien van de tweede ploeg ook amper drie.” Voor elke match moeten ze zich laten testen, te betalen uit eigen zak. Dan lopen de kosten snel op. “Een aantal tegenstanders heeft al gezegd dat ze gewoon forfait geven.”

De vaccinatiecijfers in Brussel zijn slecht, zeker bij de jongeren. In de leeftijdsgroep tussen 18 en 25 heeft nog altijd de helft geen prik gehad, in de leeftijdsgroep daaronder meer dan zes op de tien. Door de uitbreiding van de coronapas zal een groot deel van de Brusselse jeugd de facto zijn uitlaatklep opgeven, is de inschatting. 

“Al anderhalf jaar hebben onze jongeren amper kunnen sporten”, zegt Inge Loodsteen van D’Broej, een vzw in het jeugdwerk in verschillende wijken in Brussel. Onder meer boksclub BBA, maar ook talrijke voetbalploegjes, zwemlessen en badminton vallen onder de organisatie. “Sinds vorige maand kon iedereen zich weer uitleven, en nu wordt opnieuw het veel moeilijker. Dit kan spanningen bij de jongeren doen toenemen.”

Coaches en zwemleraars vrijgesteld

De Brusselse regering wil met haar maatregel niet enkel sporten veilig laten verlopen, ze hoopt op die manier de vaccinatiegraad op te trekken. Toch blijkt de afkeer van het vaccin vaak te hardnekkig. “Wat verwachten ze van ons?” vraagt Rezki. “We hebben al zo vaak gevraagd aan onze spelers om zich te laten prikken en blijven het herhalen. Bijna niemand gaat erop in.”

Bij vzw D’Broej vreest Loodsteen dat heel wat activiteiten geschrapt worden. “We moeten realistisch zijn. Onze vrijwilligers zijn vaak niet gevaccineerd, net als onze deelnemers. En aparte activiteiten voor wie een coronapas heeft, doen we niet. Dat druist in tegen ons principe dat iedereen welkom is.” 

Zelf een grote vaccinatiecampagne opzetten is ook geen optie voor haar. “Als jeugdhuis willen we ons altijd neutraal opstellen, om onze vertrouwenspositie niet in gevaar te brengen. Ieder mag zijn mening hebben. We zullen objectieve informatie aanbieden, maar we gaan nooit iemand pushen in een bepaalde richting.”

Hoe het nu verder moet, weten ze bij D’Broej zelf niet goed. “We willen een aantal activiteiten naar buiten verplaatsen”, zegt Loodsteen. “Dat lukt voor voetbal en boksen, maar niet voor zwemmen of badminton. Bovendien gelden per gemeente soms andere regels en kan ook buiten sporten niet zonder Covid Safe Ticket. Eigenlijk is het chaos op het terrein.”

Ook over de controles is nog niet alles helder. In principe zijn het mensen van de sportclub zelf die de deelnemers naar hun coronapas moeten vragen. Hebben ze genoeg mankracht? En kunnen zij bijvoorbeeld ook vragen naar de identiteitskaart van aanwezige supporters? “Bovendien bleek uit een test dat alle gegevens werden bewaard op de app van wie moest controleren”, zegt Rezki. “Dat klopt niet met de privacy.” 

De meeste clubs hebben trouwens al een gaatje gevonden om (deels) te ontsnappen aan de coronapas. Omdat coaches en zwemleraars een vergoeding krijgen, hebben ze een werkrelatie met de club en in een professionele context kan niet gevraagd worden naar een vaccinatie. “Tussen de 10 en 20 procent van onze trainers is geprikt”, zegt Rezki. “Maar zo kunnen we toch onze zwemlessen voor jonge kinderen laten doorgaan.” 

Optreden voor 49 man

Ook in de cultuursector was er de voorbije weken verzet, zeker aan Franstalige kant. Vorige maand kondigden een tiental theaters en cultuurhuizen aan dat ze het Covid Safe Ticket niet wilden invoeren. Toch hebben de meeste zich intussen naar de norm geplooid. 

Cultuurhuis La Vénerie uit Watermaal-Bosvoorde organiseert zijn activiteiten dit weekend met coronapas, ondanks eerder protest. Wel krijgt iedereen de kans zich gratis te laten testen. “We kregen daarvoor de steun van de regering”, zegt directeur Virginie Cordier. “Ook onderzoeken we of we optredens kunnen organiseren voor 49 mensen, net onder de limiet om een coronapas te vragen. Het zou een statement zijn: we tonen dat iedereen vrij kan deelnemen aan onze activiteiten.”

In de horeca stelt het debat zich veel minder scherp. Het publiek komt daar eerder uit de middenklasse, waar de vaccinatiecijfers door de band genomen hoger liggen. Hoewel enkele individuele restauranthouders in de Franstalige pers hebben aangekondigd dat ze niet gaan controleren op de coronapas, wil de Brusselse Horeca-federatie er net een positieve draai aan geven. “Dankzij deze maatregel weet je dat je 100 procent veilig bent als op je café of uiteten gaat”, zegt ondervoorzitter Marc Van Muylders.