‘Het wordt almaar erger’: lege rekken, boos personeel. Wat gaat er mis bij Carrefour en Lidl?

Hier en daar staan de rekken in de Carrefour Market in Gent er nogal kaal bij. Het zijn alledaagse producten als bier, cola en brood die ontbreken. Winkelmedewerkers hebben zelfs een déjà-vu naar het begin van de coronapandemie: ook het toiletpapier raakt moeizaam aangevuld. 

“Het is al beter dan enkele weken geleden, maar het blijft vervelend”, zegt winkelbediende Katja. “Klanten vinden het vervelend dat ze bepaalde producten niet vinden en vragen vaak wanneer het opgelost wordt. Dan moeten we het antwoord schuldig blijven. We weten zelf niet eens of er morgen een vrachtwagen met nieuwe producten komt.” 

In veel Carrefour-winkels staan heel wat rekken leeg. Dat heeft te maken met stakingen in de distributiecentra van de keten. Bij de overname van GB besliste Carrefour om het distributienetwerk te vereenvoudigen en uit te besteden aan enkele onderaannemers. De bom barstte toen Kuehne+Nagel, een van die onderaannemers,  eind september liet weten dat het het distributiecentrum in Nijvel tegen 2022 zou sluiten en alle activiteiten naar Vlaanderen zou overhevelen. Daardoor zouden 549 mensen hun werk verliezen. 

Het distributiecentrum in Nijvel draait nog altijd niet opnieuw op volle capaciteit. Ook vanuit Kontich zijn er nog leveringsproblemen. “Alle goederen staan klaar om opgepikt te worden, maar er komen geen vrachtwagens”, zegt Wannes Gielis van vakbond ACV Puls. Ook het personeel en de vakbonden van transportbedrijf SuperTransport hebben zich namelijk achter de staking geschaard. 

Het is wachten op een sociaal plan waarin alle partijen zich kunnen vinden. Een oplossing voor de 549 getroffen mensen is daarin cruciaal. Carrefour zit verveeld met de situatie: klanten en bedienden zeuren over lege rekken, maar het zijn de externe partners die het conflict moeten ontmijnen. “We proberen de dialoog tussen de partners op te starten”, zegt Carrefour-woordvoerster Aurélie Gerth. “In tussentijd zoeken we alternatieve oplossingen, zodat de impact op de winkels minimaal is.” 

Lidl

Minstens zo explosief is de situatie bij Lidl. Sinds woensdag zijn er over heel het land stakingen bij de supermarktketen. Donderdag bleven vier op de tien winkels in Vlaanderen dicht, in Wallonië meer dan de helft. Ook vandaag heeft een op de twee Lidl-vestigingen de deuren niet geopend. “Zaterdag volgt de climax”, waarschuwde Koen De Punder, afgevaardigde van de christelijke vakbond ACV Puls, eerder deze week. Maandag moeten de vakbonden en de Lidl-directie rond de tafel zitten.

De onenigheid tussen personeel, vakbonden en directie bij Lidl gaat terug tot 2018. Ook toen staakte het personeel een week om de oplopende werkdruk aan te kaarten. Op het einde van die stakingsweek deed het Lidl-bestuur een toegeving: elke winkel kreeg recht op een extra werkkracht van 42 uur per week. 

“Dat was voor onbepaalde duur, al was in het akkoord wel voorzien dat van die 42 uur een paar uur kon worden afgeknibbeld als er andere maatregelen kwamen om de tijdsdruk te verlichten”, zegt Jan De Weghe van bediendenbond BBTK. “Alleen zien we dat er in die drie jaar amper van die maatregelen gekomen zijn. Sterker nog: de werkdruk is zo hoog geworden dat die extra 42 uur niet meer volstaat.” 

Werkdruk

Sara*, die tot augustus als winkelbediende voor Lidl werkte, voelde de werkdruk sinds corona erg toenemen. “Het was altijd al druk, maar de laatste maanden werd het almaar erger.” Wegens personeelstekort moest Sara op drukke zaterdagen tegelijk aan de kassa en in de bakkerij staan. “Om de drie seconden moest ik stoppen met bakken om klanten aan de kassa te bedienen, maar dan kreeg ik op mijn donder dat de broodjes niet aangevuld waren.” 

Door de verhoogde werkdruk vielen veel werknemers in 2021 uit met ziekte, terwijl nieuwe krachten vaak niet langer dan een week bleven. “Het ergste is dat als mensen ziek uitvielen, er gewoon geen vervanging was. Dan waren we met drie de hele supermarkt aan het runnen.” 

Dat Lidl net op dit moment aankondigde vanaf februari de extra 42 uur aan personeel af te bouwen, was de druppel voor het personeel, dat besloot tot staken over te gaan. Maar volgens Lidl-woordvoerster Isabelle Colbrandt moet de afbouw van de extra 42 uur niet als een personeelsbesparing gezien worden. “We hebben alleen ingezien dat er nood is aan een flexibeler maatregel, die afhangt van de grootte van het filiaal.” 

Een ander discussiepunt is dat de beloofde ‘interne commerciële ploeg’, die zou bijspringen voor taken zoals het ophangen van affiches, er niet kwam. “Helaas botsen we daar op de krappe arbeidsmarkt”, zegt Colbrandt. 

Schade

Zowel aan Lidl als Carrefour brengen de stakingen aanzienlijke schade toe, schat retailexpert Gino Van Ossel (Vlerick). “De versproducten van heel wat gesloten Lidl-filialen zullen bijvoorbeeld vervallen. Bovendien moet je rekenen dat al het niet-stakend personeel doorbetaald moet worden, terwijl de winstmarge achterblijft.” 

Bij Carrefour zullen klanten minder kopen, door het ontbreken van producten. Maar in de eerste plaats leiden de problemen tot imagoschade en besluiten klanten misschien een andere supermarkt verkennen. “Daar kun je als winkel wel van herstellen. Al mag het natuurlijk niet te lang aanslepen.” 

*Sara is een schuilnaam. Haar echte naam is bekend bij de redactie.