Worden bouwmaterialen straks weer betaalbaar of zijn de prijsstijgingen permanent?

Hout, staal, verf of isolatie. De grondstoffenprijzen voor bouwmaterialen swingen al een jaar lang de pan uit. Uit een enquête bij 204 bouwbedrijven blijkt dat 60 procent prijsstijgingen vaststelt van meer dan 15 procent sinds november 2020. 

En daar lijkt niet meteen een einde aan te komen, zegt Roel Gevaers (UAntwerpen), professor transporteconomie & e-commerce UAntwerpen. “Ga er niet van uit dat dit probleem morgen of overmorgen opgelost is.”

Wat zijn de oorzaken van de prijsstijgingen?

Gevaers: “Er zijn enkele redenen. Door een tekort aan containers en omdat ze soms op de foute plaats liggen, zijn de prijzen om zo’n container te versturen geëxplodeerd. Ook de Suez-crisis heeft hierop zijn impact gehad.

“De tweede reden speelt al langer. Veel bedrijven pasten jarenlang het ‘just in time’-principe toe, wat wil zeggen dat ze niet met echte voorraden werken. Zo werd voor corona al opgeroepen om terug meer voorraden te hebben om te voorkomen dat de hele logistieke keten blokkeert als er iets misgaat.

“De beslissing van Trump in 2017 om heffingen in te voeren op Canadees hout is een derde reden. Als tegenreactie verkochten de Canadezen hun houtoverschotten aan China. Toen daarna bleek dat de VS onvoldoende hout had, trokken de Amerikanen ook naar de Europese markt, waarop ook hier de prijzen explodeerden. Covid heeft dat probleem alleen nog maar versneld.

“Een laatste reden die meespeelt is dat vooral Aziatische fabrieken door corona lange minder konden produceren. Die maken nog steeds een inhaalbeweging. Tegelijkertijd herneemt de economie nu, waardoor de vraag naar producten veel groter is dan het aanbod. Het is een perfecte storm, het is alles tegelijkertijd.”

Welke materialen zijn het sterkst in prijs gestegen?

“De prijzen van hout zijn zeer sterk gestegen, maar ook de chemicaliën die nodig zijn om siliconen aan te maken of om verfsoorten te maken. Verder is alles wat te maken heeft met meubels veel duurder geworden.

“En ook de prijzen van bepaalde metaalsoorten zijn sterk gestegen. Kijk maar naar de fietsensector, die heeft het nu enorm moeilijk om aan de vraag te voldoen. Ook voor elektronische keukenapparatuur wordt het nu soms moeilijk om de juiste zaken te vinden.”

Hoe lang zullen de prijzen nog zo hoog blijven? Kunnen we als consument zelf iets doen?

“Ik denk dat deze prijzen nog minstens één tot twee jaar zullen duren. Momenteel zijn de prijzen heel hoog, het is alleen onduidelijk of ze nog verder zullen stijgen. Zeker tot eind 2022 is de schatting… minstens.

“Ga er niet van uit dat dit probleem morgen opgelost is. Zeker als je een bepaalde investering moet doen, bijvoorbeeld als je dak heel dringend moet vernieuwd worden, weet dan dat de wachttijd op bepaalde producten nu soms maanden kan oplopen. Als je nu nog vier maanden uitstelt dan kan je potentieel pas een vervangingsinvestering kunnen laten plaatsvinden binnen een acht of negen maanden.”

Is een deel van de prijsstijgingen permanent?

“Veel van die logistieke ketens zijn opgebouwd volgens het principe waarbij zo weinig mogelijk voorraden worden gehouden. Want een product dat in voorraad ligt, kost geld. Maar we zijn daar zo ver in gegaan, we hebben zo weinig voorraden, dat onze aanleveringen in het gedrang komen. Daarom trekken sommige bedrijven nu voor bepaalde producten hun voorraden op, en dat kost geld. Wat houdt dat in? Die extra kost zal naar de klanten doorgefactureerd worden.”

Welke andere gevolgen brengt dit met zich mee?

“Een gevaar kan zijn dat bouwbedrijven door de prijsstijgingen gaan overstappen op inferieure materialen en overschotten op de kop gaan proberen te tikken. Ook zijn er vandaag bedrijven die bepaalde producten buitenproportioneel opkopen en hun voorraden bewust hoog houden in de hoop ze nadien met meer winst te kunnen verkopen.”