‘Wie ’s anderendaags al nieuwe schoenen wil, moet daar maar iets meer voor betalen’

De timing kon moeilijk symbolischer. Net op de dag waarop minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven Petra De Sutter (Groen) samenzat met de sector om de toekomst van de pakjesindustrie uit te tekenen, ging in Antwerpen de rechtszaak van start die sociale misstanden bij onder andere PostNL onder de loep neemt. Leidt het systeem van zelfstandige (onder)aanneming er tot sociale fraude en misbruik? “Ik wil me niet uitlaten over het proces, maar ik ben toch blij met hoe ik zie dat we het bij Bpost aanpakken”, zegt De Sutter. “Respect voor arbeids- en loonwaarden, zonder naar een race to the bottom te gaan. Er is ook een goede manier om dit te doen.”

Toch moet Bpost voor het bezorgen van pakketjes ook opboksen tegen de bol.coms van deze wereld. Hoe kan het dat als bedrijf met een maatschappelijk engagement klaarspelen, terwijl concurrenten almaar sneller leveren?

“Simpel: regulering. Elke speler op de markt moet aan dezelfde regels voldoen. Het kan niet dat Bpost zegt: wij doen die laatste kilometer met elektrische wagentjes en cargofietsen, en de rest mag met vervuilende camionetjes rondrijden. Dat is de reden waarom we nu met de sector praten, al kan je wel al de richting aangeven: dit is hoe het zal zijn. En dat kan alleen maar met wetgeving. Kijk naar de laatste kilometers, de zogenaamde ‘last mile’, waar 50 procent van alle CO₂-uitstoot van pakjesbedrijven plaatsvindt: daar is samenwerking noodzakelijk. Zoals het project in Gent, onlangs: wie er het duurzaamst kan leveren, krijgt het recht om die laatste kilometers te doen. Of het idee van de ecozones aan de rand van de stad, vanwaar de verdeling gebeurt naar pakjesautomaten waar mensen hun pakketje ophalen: dat is ook een goed idee. Studies tonen aan dat de consument er echt niet van wakker ligt als hij een pakje 500 meter verder moet gaan halen, of als het niet de dag zelf aankomt.”

Wie toch een pakje binnen de 24 uur wil ontvangen, wil u daarom een meerprijs laten betalen.

“Of een minderprijs, wanneer het net niet voor meteen hoeft te zijn - maar laat het ons geen taks noemen, de overheid gaat daar geen belasting op innen. Als je in het midden van de nacht een arts nodig hebt, kost die consultatie toch ook meer dan wanneer je een andere afspraak boekt? Wie dringend een paar schoenen nodig heeft - zonder het op flessen te willen trekken, kan ik me voorstellen dat sommige mensen ’s avonds de acute nood voelen om ’s ochtends een paar schoenen in huis te hebben - moet daar dan maar iets meer voor betalen.”

Hebt u het gevoel dat u binnen uw bevoegdheden voldoende ruimte hebt om …

(onderbreekt) “Dit is een fantastische portefeuille. En als ik in de Postwet zou kunnen schrijven wat een onderaanneming mag zijn of hoeveel mensen een vast contract moeten hebben, dan zou het gedaan zijn met de schijnzelfstandigheid. Wat we wel kunnen bepalen, is de maximale CO₂-uitstoot per artikel, afhankelijk van waar het pakket komt. Dat zullen we ook behoedzaam doorvoeren, na met overleg met de sector.”

Dat overleg duurt nu al jaren, maar zolang er geen wettelijk kader voor e-commerce bestaat in België, zijn die wantoestanden onder pakjesbedrijven ook hier een realiteit.

“Je kan daar als een bulldozer doorgaan of je kan met alle stakeholders praten, luisteren en een beslissing nemen. En die moet van ons komen, natuurlijk. Maar het gaat om een sector met veel jobs, in volle ontwikkeling, en die wil je niet fnuiken. Wat de verduurzaming van de pakjesbedrijven betreft hebben we alleszins een groot voordeel: naast de echte ecologisten van Groen zitten we ook met ecosocialisten en ecoliberalen. Ik maak mij geen zorgen dat alles wat ecologisch is, vandaag op een grote meerderheid kan rekenen in de coalitie én in de samenleving.”