In Vlaanderen is inmiddels al 91,4 procent van de volwassenen gevaccineerd, maar van het verminderen of zelfs volledig schrappen van de verplichting voor het afnemen van een PCR-test na een hoogrisicocontact wil minister Vandenbroucke niet weten. “We staan aan het begin van de vierde golf. We wisten dat die zou komen, en het wordt een forse golf. De komende dagen zullen we nog een stijging in het aantal besmettingen zien, en jammer genoeg ook in het aantal ziekenhuisopnames. We gaan schrikken de komende dagen. Ja, de vaccinatiegraad in Vlaanderen is goed, maar niet overal: in de Brusselse rand, in Antwerpen lopen nog vele duizenden mensen rond zonder vaccinatie. Die mensen lopen risico’s.”

LEES OOK. Is dit de vierde coronagolf? Experts: “Dit hebben we in 3,5 maand niet gezien” (+)

Dat betekent niet dat Vandenbroucke even stringente maatregelen wil opleggen als bij vorige golven. “Maar we gaan wel alles wat we nu in huis hebben in de strijd moeten gooien: mensen moeten nog steeds voorzichtig zijn, mensen moeten nog steeds een mondmasker dragen als ze zich in een gesloten ruimte met onbekenden begeven, wie ziek is moet thuisblijven. En ja: we moeten blijven testen. Het is te vroeg om daar mee te stoppen. We moeten niet alleen zorgen voor meer vaccinaties, maar ook voor minder virus. Hoe vervelend dat ook is. Als je koorts hebt, is het niet de bedoeling dat je de thermometer weggooit. Het systeem gaat niet kapseizen als we allemaal voorzichtig zijn. Maar we gaan ons allemaal samen schrap moeten zetten om die golf te bedwingen.”

Nieuwe tool

Vandenbroucke besliste woensdagochtend wel om de procedure voor het aanvragen van PCR-tests aan te passen. “We willen niet dat huisartsen overstelpt worden door mensen die enkel een attest voor zo’n test komen vragen”, aldus de minister. “Daarom zullen mensen die zich ziek voelen binnenkort een website kunnen bezoeken, en daar via een vragenlijst te weten kunnen komen of ze zich moeten laten testen. Als het antwoord ja is, krijgen ze daar onmiddellijk een code waarmee ze naar het testcentrum kunnen gaan.”

LEES OOK. Twijfel over coronatest? Nieuwe tool moet druk op huisartsen verlichten

Vrijheid?

Weer meer het mondmasker gebruiken, thuiswerken sterker aanbevelen… Zetten we nu geen stap terug op het pad naar ‘Het Rijk der Vrijheid’? “Neen”, zegt Vandenbroucke. “Maar we hebben het afgelopen anderhalf jaar nu eenmaal veel geleerd. We verplichten het mondmasker niet, he. Maar neem dat mee. We verplichten thuiswerken niet, he. Maar wie in Brussel werkt (waar thuiswerk nog steeds een sterke aanbeveling is, red.) houdt daar best rekening mee . Ook in Vlaanderen is thuiswerk trouwens geen slecht idee.”

De burgemeesters van Oudsbergen en Wevelgem zien een plotse opstoot in het aantal besmettingen, en grijpen in. “Dat zijn slimme burgemeesters”, vindt Vandenbroucke. “Om het Covid Safe Ticket in te voeren, hebben zij toestemming van minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden en mezelf nodig: wel, die gaan ze krijgen.”

Begin november loopt de federale fase echter af. Vanaf dan moet de Vlaamse regering beslissen of burgemeesters al dan niet extra maatregelen mogen invoeren, en daar is de bereidheid om die toestemming te geven naar verluidt een stuk kleiner. “Volgens mij moet de Vlaamse regering klaarzitten om dat Covid Safe Ticket meer te gebruiken”, vindt Vandenbroucke. “Het gaat niet om het wegnemen van vrijheid, het gaat om meer veiligheid: met een autogordel neem je ook geen vrijheid af, he. Dat is gewoon veiliger.” De discussie over een ‘pasjesmaatschappij’, waarbij mensen te pas en te onpas gecontroleerd zouden worden, is volgens Vandenbroucke dan ook een non-discussie. “De mensen hebben ingezien dat dit een nuttig instrument is. De coronacrisis is niet voorbij, hoor. Of we ooit wel zullen terugkeren naar een maatschappij waarin we weer volledig vrij zullen zijn? Dat denk ik wel. Maar daar zijn we vandaag nog niet.”

Strenge regels in scholen

Bij verschillende scholen klinkt intussen gemor over regels: als twee kinderen in één klas positief testen, moet de hele klas thuisblijven. Te streng, klinkt het in de sector. “Ik weet dat dit heel vervelend is”, erkent Vandenbroucke. “Voor kinderen, voor ouders, én voor leerkrachten. Maar we moeten ons niet vergissen van tegenstander: het probleem is niet hoe we het virus bestrijden, maar het virus zelf.”

LEES OOK. Honderden besmettingen in school in Gullegem: hoe zit het in de andere scholen? (+)

“Er gaat nu eenmaal nog te veel virus rond op onze scholen. Dus als men daar bestaande regels wil laten aanpassen, dan moeten we zeker zijn dat er in de scholen ook meer voorzorgsmaatregelen genomen worden: qua ventilatie, qua mondmaskers. Maar we mogen niet stoppen met testen, want dan zitten we binnen de kortste keren met een probleem. En we gaan net alles moeten doen om die vierde golf te bedwingen.”

Derde prik

Vandenbroucke liet ook uitschijnen dat een derde prik voor het zorgpersoneel en voor -65-jarigen met risicofactoren erg waarschijnlijk is. “Als dat nodig is, dan doen we dat. Ik heb daaromtrent wetenschappelijk advies gevraagd, dat wordt begin november verwacht. Maar voor het zorgpersoneel ziet dat er inderdaad zo naar uit. En ook voor -65-jarigen met risicofactoren denk ik dat dat er wel aan zit te komen.”

LEES OOK. Hoelang moet je nog wachten op je derde prik? En zijn de bijwerkingen erger? (+)

De ganse Belgische bevolking een boostershot geven, daar wil Vandenbroucke voorlopig echter nog niet aan. “Dat kunnen we nog niet beslissen, daar moeten we even mee wachten. Of mensen die ongerust zijn over de werking van hun vaccin zelf kunnen vragen om een derde pik? Neen, we doen het georganiseerd: als die prik nodig is, zullen die mensen uitgenodigd worden.”

Verplichte prik voor zorgpersoneel

Volgens Vandenbroucke is ook een vaccinverplichting voor zorgpersoneel een logische volgende stap. “Die verplichting komt er. We zullen daarover binnenkort een wetsvoorstel neerleggen. Mét bestraffing voor wie weigert. Wie zich engageert om in de zorg te werken – toch een sector die gebaseerd is op wetenschappelijke inzichten – moet daar de consequenties van dragen. Dat de vakbonden tegen zijn? Dat weet ik. En het is nuttig om dat te weten, maar we zullen hen daarin niet volgen.”

LEES OOK. Vakbonden verzetten zich, maar iedereen wil dat vaccinweigeraars in de zorg aan de deur worden gezet. Maar gaat dat ook gebeuren? (+)

In verschillende andere landen werd zo’n verplichting in het verleden al goedgekeurd én veel sneller ingevoerd. Waarom moet dat in België zo lang duren? “Dit is ingewikkeld land”, aldus Vandenbroucke. “Niet alleen qua staatsstructuur, maar er zijn ook veel adviesorganen en procedures die gevolgd moeten worden. ‘Bezint eer ge begint’, is in veel gevallen een voordeel. Maar het is ook een nadeel: ja, het duurt lang. Ik hoop – dat is geen belofte, want er kunnen procedures daar een stokje voorsteken – dat dit wetsvoorstel voor Kerst gestemd zal raken. Ik kan me niet inbeelden dat er deze zomer nog mensen in de zorg zullen werken die niet gevaccineerd zijn.”