Coronacommissaris Pedro Facon bijt de spits af op het wekelijkse persmoment over de epidemiologische situatie in ons land. Voor het eerst kan hij de incidentiecijfers voor de besmettingen en ziekenhuisopnames voorleggen. ‘De vaccins beschermen voor ongeveer 70 procent tegen de deltavariant en voor 90 procent tegen ernstige ziekte of hospitalisatie’, stelt hij. Dat is bijzonder goed voor een vaccin, benadrukt hij, maar vaccins bieden nooit 100 procent bescherming. ‘Ook niet na een boosterprik.’

• Lees hier het meest recente coronanieuws

En dat is zichtbaar in de cijfers. ‘Als er meer virus circuleert in het land, verhoogt voor iedereen het risico op een besmetting.’ Zo kan het dat de incidentie voor besmettingen bij volledig gevaccineerde 65-plussers hoger is dan bij niet-gevaccineerde 65-plussers: in Vlaanderen zijn er 123,4 besmettingen onder 100.000 volledig gevaccineerde 65-plussers tegenover 101,4 op 100.000 niet-gevaccineerde 65-plussers. Facon vermoedt dat hier twee verklarende factoren aan de basis liggen: een verminderde effectiviteit van de vaccins na verloop van tijd bij 65-plussers en een verhoogde sociale activiteit onder de gevaccineerden. Ook mensen met een verminderde immuniteit blijven kwetsbaarder.

Ter referentie: de incidentiegraad voor besmettingen in de groep gevaccineerden tussen 18 en 65 jaar is 196 op 100.000 tegenover 494,8 op 100.000 voor de niet-gevaccineerden uit dezelfde leeftijdsgroep.

65-plussers ook kwetsbaar voor ziekenhuisopnames

Dat vaccinatie een nog betere bescherming tegen ziektes biedt, wordt duidelijk in de incidentiegraad voor de ziekenhuisopnames. Die is opmerkelijk hoger voor niet-gevaccineerden tegenover gevaccineerden: in Vlaanderen belanden 0,9 gevaccineerden op 100.000 tussen 18 en 65 jaar in het ziekenhuis, tegenover 9,8 op 100.000 niet-gevaccineerden uit dezelfde leeftijdsgroep. Maar ook hier lijkt de dalende bescherming de 65-plussers parten te spelen: van de 614 nieuwe hospitalisaties in de afgelopen week was 55 procent gevaccineerd. Maar in ruim driekwart van de gevallen ging het om 65-plussers, het overgrote deel was zelfs 75-plus. Van de gevaccineerden op intensieve zorg – een 60-tal – is 70 procent 65-plus.

De experts waarschuwen wel voor het vergelijken van beide groepen. Zo neemt Steven Van Gucht Brussel als voorbeeld. De incidentiegraad voor besmettingen bij 65-plussers is veel hoger onder gevaccineerden (204,5) dan onder niet-gevaccineerden (181,5). ‘Maar je moet weten dat iemand die gevaccineerd is in Brussel een heel ander profiel heeft dan iemand die zich niet laat vaccineren. Mensen die gevaccineerd zijn, laten zich misschien sneller testen.’ In dat opzicht zijn de ziekenhuiscijfers verhelderend. ‘Die vertellen een ander verhaal: drie keer meer niet-gevaccineerden belanden in de Brusselse ziekenhuizen. Op basis van de besmettingscijfers zou je dat niet verwachten.’ Wat ook nog kan meespelen: niet-gevaccineerden kunnen recent nog besmet zijn zonder dat dit in de statistieken terechtkomt en hebben tijdelijk antistoffen opgebouwd.

10 procent verkoudheden blijkt besmetting

Van Gucht windt er net als onze minister van Volksgezondheid geen doekjes om: ‘De vierde golf is bezig.’ Na een lang plateau van zes weken neemt de epidemie snel toe. Op het hoogtepunt waren er afgelopen week meer dan 6.000 besmettingen op een dag. Dat is al van oktober vorig jaar geleden. De ziekenhuisopnames volgen de besmettingen met 1 tot 2 weken vertraging en zullen dus nog toenemen in de komende dagen. ‘Indien de huidige trend aanhoudt, kan de bezetting op intensieve verdubbelen: richting 400 tot 500 patiënten.’

De hoge viruscirculatie is een probleem. ‘Als die hoog is, kunnen kleine risico’s zorgen voor een groot aantal patiënten in de ziekenhuizen’, klinkt het. ‘Voor oudere personen of mensen met een onderliggende aandoening is een ziekenhuisopname in sommige gevallen nog altijd nodig.’ Met 13 overlijdens per dag zitten we op een hoger niveau dan onze buurlanden, al zijn de cijfers wel nog altijd veel lager dan in de vorige golven.

Van Gucht had ook cijfers voor de besmettingen onder mensen met ziektesymptomen: 10 procent van de mensen met verkoudheid en 40 procent van mensen met griepklachten bleek effectief besmet te zijn met het coronavirus. Laat je testen, is dus de boodschap. De meeste nieuwe gevallen zijn kinderen op basisschoolleeftijd, maar ook onder dertigers en veertigers neemt de viruscirculatie fors toe. Die leeftijdsgroep is goed voor 30 procent van de nieuwe besmettingen.

Lees ook

22/10/2021

 Dit is misschien toch het begin van een lastige coronaherfst