2.000 meldingen, 15 miljoen euro ontfutseld: "Mensen beseffen niet hoe groot gevaar vriendschapsfraude is"
Sinds januari 2020 tot nu zijn er al meer dan 2.000 meldingen van vriendschapsfraude in ons land. Dat blijkt uit cijfers die "De inspecteur" opvroeg. Alles samen werden de slachtoffers meer dan 15 miljoen euro ontfutseld. "Mensen beseffen niet hoe groot het gevaar is", waarschuwt de overheidsdienst Economie.
Vriendschapsfraude lijkt een-ver-van-je-bed-probleem, maar vergis je niet. In het corona-jaar is het aantal meldingen in België fors gestegen en ook de bedragen die oplichters ontfutselen zijn veel groter. Daarnaast is de emotionele impact zwaar. Het maakt families kapot en de schaamte bij de slachtoffers is groot. Radio 2 zet een week lang het fenomeen in de schijnwerpers om zo het tij te keren.
Sinds de start van de coronacrisis is het aantal gevallen van vriendschapsfraude spectaculair toegenomen. De FOD Economie registreerde al meer dan 2.000 meldingen via het meldpunt tussen januari 2020 en oktober 2021.
Een forse verhoging tegenover de voorgaande jaren. De totale schade loopt op tot meer dan 15 miljoen euro (€15.317.787,04). De bedragen die oplichters stelen, worden ook alsmaar groter. Een triest hoogtepunt: in 2020 is er één enkel slachtoffer dat 780.000 euro kwijtraakt.
Het kan niet anders dan dat de schade nog groter is
Die cijfers zijn nog maar het topje van de ijsberg. Lien Meurisse van de FOD Economie vertelt bij "De inspecteur" op radio 2 dat de schade hoogst waarschijnlijk nog veel groter is. "De cijfers die wij kunnen geven, zijn de optelsom van de meldingen die binnenkomen via het meldpunt. We weten dat niet alle slachtoffers de moeite doen of de moed vinden om de schade te melden. Het kan niet anders dan dat de schade nog groter is."
De grote boosdoener? Corona
"De opvallend hoge cijfers van 2020 hebben alles te maken met de coronacrisis. De maatregelen zorgden er voor dat we met zijn allen onze sociale contacten moesten beperken waardoor we vatbaarder waren voor online vriendschappen en daar maakten oplichters gretig gebruik van", zo stelt Meurisse.
"Daarnaast vormden de coronamaatregelen voor de oplichters het perfecte excuus om niet fysiek te ‘kunnen’ afspreken met de slachtoffers." Want hoewel vriendschapsfraude vaak aan buitenlandse oplichters wordt gelinkt, zijn er ook meldingen van slachtoffers die worden opgelicht door een man of vrouw uit eigen land.
Hoe werkt vriendschapsfraude?
Vriendschapsfraude is een vorm van oplichting waarbij een crimineel zich voordoet als een vriend van het slachtoffer. Oplichters zoeken hun potentiële slachtoffers vaak via datingsites en -applicaties zoals Tinder, maar ze gebruiken ook e-mail, chat of sociale media zoals Facebook, TikTok of Instagram om in contact met je te komen. De vraag lijkt ook onschuldig: 'Wil jij mijn vriend zijn?'.
De bedragen die oplichters buit maken, worden groter. In 2020 is er één enkel slachtoffer dat 780.000 euro kwijtraakt
Als het slachtoffer daarop ingaat, ontspint zich vaak een weken- en zelfs maandenlange chatconversatie vooraleer er echt sprake is van oplichting. Slachtoffers worden eerst overladen met complimenten en liefdesverklaringen. Vaak vraagt de dader aan het slachtoffer om ook foto's uit te wisselen en te bellen. Alles wat goed is om de band nog intenser te maken, gebeurt.
Als het té mooi is om waar te zijn, dan is het ook niet waar
Pas als de band heel hecht is en het slachtoffer toegeeft dat hij of zij gevoelens krijgt, schakelt de oplichter een versnelling hoger. Dan komt de vraag om geld over te schrijven. Vaak komt de dader met een verhaal op de proppen dat die vast zit in het buitenland en dat de eigen rekening geblokkeerd is waardoor die niet aan geld geraakt. Een ander veelvoorkomend scenario is dat waarbij de dader geld vraagt zodat die een pakket met persoonlijke spullen kan opsturen.
De FOD Economie wil ook aandacht vragen voor de gevaren van vriendschapsfraude. "Mensen beseffen niet dat de persoon op wie ze verliefd worden niet bestaat", zo waarschuwt woordvoerder Lien Meurisse. "Als het té mooi is om waar te zijn, dan is het ook niet waar." Zo heet ook het platform van de FOD Economie waar je meer informatie kan vinden over internetfraude. Op 'temooiomwaartezijn.be' vind je getuigenissen van slachtoffers en vooral ook tips om jezelf te beschermen.
5 vuistregels om jezelf te beschermen
- Aanvaard niet zomaar vriendschapsverzoeken van een wildvreemde.
- Ga de echtheid van het profiel na: vraag voldoende info aan je nieuwe kennis of geliefde.
- Hou persoonlijke informatie voor jezelf: oplichters vragen vaak veel details van hun slachtoffer zodat de band op korte tijd heel hecht wordt.
- Wees op je hoede voor “zielige” verhalen: als je nieuwe kennis snel de emotionele toer opgaat en geld vraagt, is dat altijd verdacht.
- Maak nooit zomaar geld over aan iemand die je eigenlijk niet kent.
Zelf een verdacht profiel gezien dat je vals lijkt, of op zoek naar meer informatie en tips? Dan kun je terecht op de website temooiomwaartezijn.
Toch in de val gelopen?
- Verbreek onmiddelijk alle banden met de oplichter.
- Reageer niet op berichten, e-mails, telefonische oproepen en blokkeer de telefoonnummers en/of e-mailadressen
- Meld je verhaal op het meldpunt van de FOD Economie en bij de lokale politie.
- • Contacteer meteen Card Stop (070 344 344) als je de gegevens van je bankkaart hebt doorgegeven.
- • Contacteer Doc Stop (00800 2123 2123) als je een kopie van jouw Belgische identiteitskaart of paspoort hebt doorgegeven.