Turkse diplomatieke rel voorlopig van de baan, Erdoğan zet dan toch geen 10 ambassadeurs het land uit

Erdoğan kondigde zaterdag al aan dat hij zijn minister van Buitenlandse Zaken de opdracht had gegeven om zo snel mogelijk de tien ambassadeurs tot "persona non grata" te verklaren. Maar zondagavond hadden de betrokken landen nog steeds geen officieel bericht ontvangen dat hun ambassadeurs Turkije moesten verlaten. 

Enkele van de betrokken landen, waaronder de Verenigde Staten, Canada, Nederland en Nieuw-Zeeland lieten in afwachting van een officieel bericht weten dat ze zich aan de diplomatieke conventie blijven houden om zich niet te mengen in de interne aangelegenheden van het gastland Turkije. 

Volgens Erdoğan betekent dit dat de westerse ambassadeurs in Turkije "zich hebben teruggetrokken" en dat ze "in de toekomst voorzichtiger zullen zijn." "Het was niet onze bedoeling om een ​​crisis te creëren", zei Erdoğan, "maar om de soevereine rechten van Turkije te beschermen."

De beslissing van Erdoğan kwam er nadat afgelopen maandag de ambassadeurs van Canada, Frankrijk, Finland, Denemarken, Duitsland, Nederland, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Zweden en de VS hadden opgeroepen tot de vrijlating van zakenman en filantroop Osman Kavala. Volgens Ankara is hij betrokken bij de mislukte staatsgreep van 2016. 

Osman Kavala zit al vier jaar in de gevangenis zonder enig bewijslast. In 2019 heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens tevergeefs zijn vrijlating geëist.

Volgens de Turkse oppositieleden en enkele onderzoekers is de reactie van de Turkse president een afleiding voor de economische problemen in het land. De Turkse lira is dit jaar al met 24 procent gedaald ten opzichte van de dollar en was vorige week in vrije val nadat de centrale bank de rente had verlaagd, ondanks de oplopende inflatie.

Door de kelderende waarde van de lira, de stijgende energieprijzen, en de verslechterde relatie tussen Turkije en het Westen, verwachten experten dat de inflatie nog zal versnellen. "Erdoğan gebruikt de diplomatieke rel als afleiding voor de binnenlandse problemen. Pak liever de echte problemen van dit land aan: de economische crisis", zegt Yavuz Ağıralioğlu van de Turkse oppositiepartij IYI.

Dat de situatie voorlopig gede-escaleerd lijkt, is ook voor Turkije een goede zaak. Want met zulke harde maatregelen riskeert Erdoğan een nieuw dieptepunt in de relatie tussen Turkije en de andere NAVO-leden. Zeven van de tien betrokken ambassadeurs zijn NAVO-bondgenoten van Turkije.

De dreiging van Erdoğan zaterdag heeft bij veel mensen kwaad bloed gezet. Volgens de Europese Commissie is de relatie met Turkije nooit zo negatief geweest sinds de gesprekken over toetreding in 2005 begonnen. Onderzoekers geloven dat de spanningen met het Westen zullen blijven toenemen na deze diplomatieke rel. Wel zal Erdoğan de Amerikaanse president Joe Biden ontmoeten tijdens de G20-top in Rome volgend weekend.