Virus circuleert sterk bij lagereschoolkinderen: moeten we testbeleid aanhouden? En is vaccinatie optie?

Niet alleen de coronacijfers stijgen zienderogen, ook het aantal scholen dat deels of volledig de deuren moet sluiten, neemt toe. In het basisonderwijs ligt het aantal besmettingen vier keer zo hoog als in het middelbaar. Daardoor laait de discussie over het test- en vaccinatiebeleid van de min-12-jarigen opnieuw op. Heeft het nog zin om kleine kinderen te testen? Is een staafje in de neus traumatiserend? En laten we 5- tot 11-jarigen best vaccineren? VRT NWS legt jouw vragen voor aan de experten.

Het overzicht kwijt welke test- en quarantainemaatregelen momenteel gelden op school? In dit artikel (klik) vind je alle regels op een rij.

Vandaag zijn 8 basisscholen en 1 middelbare school in Vlaanderen volledig dicht. Daarnaast zijn ook heel wat klassen volledig in quarantaine. Op een aantal van 2.700 basisscholen blijft dat een beperkt aantal, maar uit alle cijfers blijkt dat de viruscirculatie onder jonge kinderen sterk is toegenomen. Bij een grote test van zo'n 400 kinderen in Wommelgem enkele dagen geleden testte een kwart van hen positief.

“Ik zeg niet dat lagere schoolkinderen dé motor van deze vierde golf zijn – ook het nachtleven en de onbeperkte kaartavonden, mosselsoupers en communiefeesten spelen een rol – maar de besmettingscijfers liggen er wel beduidend hoger dan in 2020”, duidt Geert Molenberghs. “Het aantal bevestigde besmettingen per 100.000 inwoners in de voorbije 14 dagen bedraagt 350 voor de totale bevolking. In het middelbaar schommelt dat tussen de 160 à 170 besmettingen, in de basisscholen spreken we over 700.” 

“Introduceer opnieuw mondmaskers op school”

Voor de biostatisticus is het dan ook glashelder: het testbeleid van kinderen moet onverminderd voortgaan én de mondmaskers moeten opnieuw in de scholen worden geïntroduceerd. “Laten we weer beginnen met het vijfde en zesde leerjaar, al zou het zelfs voor de kleintjes van het derde en vierde kunnen”, vindt hij. “Niemand zit op een nieuwe mondmaskerplicht te wachten, maar anderzijds: als dat de prijs is die we moeten betalen om verder een normaal leven te leiden, dan is dat het overwegen waard.”

Je moet geen wiskundig brein zijn om te begrijpen dat de coronacijfers alleen maar sneller zullen stijgen als we het testbeleid op school loslaten.

Roel Van Giel, voorzitter Domus Medica

Ook voor Roel Van Giel, voorzitter van huisartsenvereniging Domus Medica, is er geen twijfel: “We kunnen het huidige testbeleid op school niet loslaten.” Spreekt hier dezelfde Roel Van Gielen die begin september nog opriep om min-12-jarigen niet meer altijd te testen? “De kaarten liggen anders, de realiteit heeft ons ingehaald. Het is overigens niet zo dat we niet wíllen testen”, verduidelijkt Van Giel. “We kúnnen niet meer. De eerstelijnszorg kraakt. Huisartsen, testcentra, labo’s, CLB’s, contacttracing: niemand kan volgen. Maar het testbeleid loslaten? Je moet geen wiskundig brein zijn om te begrijpen dat de coronacijfers dan alleen maar sneller zullen stijgen.” Een oplossing heeft hij niet. “Ik zit vast, en kan alleen maar hopen dat het Overlegcomité straks algemene maatregelen treft.”

GRAFIEK - Uit cijfers die het coronacommissariaat vrijdag verspreidde, blijkt dat het aantal besmettingen het hoogst ligt bij de 12- tot 17-jarigen, die (grotendeels) ongevaccineerd zijn.

"Coronatest hoeft niet traumatiserend te zijn"

Volgens kinderpsychiater Delphine Jacobs, die deel uitmaakt van de Belgian Pediatric Task Force, is het testen en in quarantaine plaatsen van kinderen een delicate evenwichtsoefening. “Vanuit epidemiologisch standpunt is het belangrijk om de epidemie daarmee onder controle te houden. Pediaters en kinderpsychiaters kijken dan weer naar de mentale impact. Feit is dat kinderen de voorbije 18 maanden al zeer solidair zijn geweest. De invloed van de vele lockdowns is groot. Elke quarantaine die kan vermeden worden, moet worden vermeden.”

Ook kinder- en jeugdpsychiater Sofie Crommen vindt het belangrijk dat kinderen koste wat het kost naar school kunnen gaan, vertelt ze in "De Wereld Vandaag":

Niet veel ouders staan te springen om hun kroost te laten testen. “Zo’n staaf in je neus geduwd krijgen op zo’n jonge leeftijd is vragen om trauma’s”, vinden sommigen. “Niet waar”, zegt kinderpsychiater Lieve Swinnen. “Natuurlijk is een coronatest voor niemand prettig, jong noch oud. Maar met de juiste omkadering hoeft zo’n test helemaal geen traumatische ervaring te zijn. Het is zo gepiept en het wordt niet met kwaad opzet gedaan. Als je duidelijk uitlegt wat er gebeurt en hoe lang het duurt, dan weet je kind waar het zich aan kan verwachten.” Belangrijk is volgens Jacobs dat je als ouder rustig blijft: “Hoe kalmer je zelf bent, hoe kalmer je zoon of dochter.”

“Vaccinatie kinderen maakt geen verschil voor vierde golf”

Testen en (het vermijden van) quarantaine is één ding, maar is het geen pleister op een open wonde? Wat met het vaccineren van de jongste laag van onze bevolking? Volgens Dirk Ramaekers, voorzitter van de Task Force Vaccinatie, is het aftellen naar de beslissing van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). “Vorige week diende Pfizer/BioNTech zijn dossier in voor de vaccinatie 5- tot 11-jarigen. Het is nu minstens drie à vier weken wachten op een verdict”, legt Ramaekers uit. “Zijn er geen bijkomende vragen en gaat het EMA akkoord, dan komt de Hoge Gezondheidsraad in ons land opnieuw samen. Geven ook zij hun wetenschappelijk advies, dan verzamelt de Interministeriële Conferentie (IMC) Volksgezondheid voor de al dan niet finale ‘go’.”

ROBIN UTRECHT

De vierde golf zal dus niet door het vaccineren van jonge kinderen bedwongen worden. “Op korte termijn verandert de vaccinatie van min-12-jarigen niets. We zijn al gauw enkele maanden verder vooraleer ze aan de beurt zijn, en het duurt zes weken na hun eerste dosis vooraleer ze ook effectief immuniteit hebben opgebouwd. Des te jonger, des te minder ze bovendien leed hebben van de ziekte.” Maar: “Feit is wel dat het vaccineren van kinderen goed is voor de groepsimmuniteit.”

Kan een derde prik voor de volwassen bevolking de kleinsten vrijwaren? “Dat staat compleet los van elkaar”, aldus Ramaekers. “Voor het overgrote deel van de mensen werken de vaccins prima en heeft zo’n derde dosis geen zin – risicogroepen en zorgverleners daargelaten. Het zou alleen maar zorgen voor een vals gevoel van veiligheid. Vaccinatie vermindert wel de transmissie van het virus, maar overdracht blijft mogelijk.”

Op korte termijn verandert de vaccinatie van min-12-jarigen niets aan de epidemiologische situatie in ons land

Dirk Ramaekers, voorzitter Task Force Vaccinatie

De Belgian Pediatric Task Force neemt voorlopig geen standpunt over het vaccineren van jonge kinderen in. “Na de goedkeuring door het EMA zullen we de voor- en nadelen afwegen”, zegt Delphine Jacobs. “Die voordelen moeten er écht zijn, en voor ons zijn ze momenteel nog niet duidelijk.” 

Geert Molenberghs heeft goede hoop dat we de hoge vaccinatiegraad van de 12- tot 17-jarigen kunnen doortrekken naar de jongere leeftijdscategorie: “Het draagvlak in Vlaanderen was tot nu toe groot, en terecht. Er is een reden waarom de lagere scholen het vandaag – tegen de natuur in – slechter doen dan de middelbare: heel wat tieners zijn gevaccineerd, en de vaccins wérken.”

Meest gelezen