Het goede nieuws: de rekeningen van de Europese Unie over 2020 waren betrouwbaar en de ontvangsten bevatten geen fouten van materieel belang. Maar net als in 2019 lag bij de uitgaven het niveau van de onregelmatigheden vorig jaar op 2,7 procent.

De auditeurs wijzen daarbij op het stijgend aandeel van uitgaven die beschouwd moeten worden als uitgaven met een hoog risico (van 53 procent in 2019 naar 59 procent in 2020). Voor die uitgaven is er sprake van materiële fouten met een geschat percentage van 4,0 procent, tegenover 4,9 procent in 2019.

Het gaat om uitgaven waarbij begunstigden vaak complexe regels moeten volgen wanneer zij declaraties indienen voor kosten die ze gemaakt hebben. De meest voorkomende fouten zijn onder meer niet-subsidiabele projecten en inbreuken op internemarktregels in het cohesiebeleid, en niet-subsidiabele kosten in de uitgaven voor onderzoek, bijvoorbeeld personeelskosten.

België gebruikte 1,37 miljard niet

Ook de absorptie van Europese structuur- en investeringsfondsen blijft een euvel, zo stipt de Rekenkamer aan. Eind 2020, aan het einde van de vorige meerjarenbegroting, moest nog steeds 209 miljard euro uit deze fondsen (45 procent van het totale bedrag) effectief besteed worden.

België had eind 2020 nog maar 49 procent van de toegewezen fondsen geabsorbeerd. Er blijft 1,37 miljard euro beschikbaar, en daar komen nu dan nog de fondsen uit de nieuwe meerjarenbegroting van 2021 tot 2027 en subsidies uit het Europese relancefonds bovenop.

“Het zou de moeite lonen dat België onderzoekt hoe het komt dat er zoveel geld beschikbaar is dat nog niet is gebruikt”, zegt Annemie Turtelboom, het Belgische lid van de Rekenkamer. Daar komt nog bij dat België vorig jaar met 11 procent één van de zwakste absorptiepercentages van de EU liet noteren. “Het is goed om geld te hebben, maar het is nog een andere zaak om het snel en intelligent uit te geven”, stelt Turtelboom vast.

VK 47,5 miljard verschuldigd

Al die kwesties zijn de komende jaren nog meer aan de orde aangezien de uitgaven van de EU met de uitrol van het grootschalige relancefonds beduidend gaan toenemen. In de nieuwe meerjarenbegroting zijn 1,824 miljard euro aan uitgaven voorzien, bijna twee keer zoveel als in de vorige meerjarenbegroting. “Gezien de grote uitdagingen die ons wachten, moeten we nog meer waken over de financiële soliditeit van de EU”, aldus voorzitter Klaus-Heiner Lehne.

De EU besteedde vorig jaar 173,3 miljard euro, of 1,1 procent van het bruto nationaal inkomen van de 27 lidstaten en het Verenigd Koninkrijk, dat op 1 februari 2020 de EU verliet. De auditors merken daarbij op dat het VK aan het einde van vorig jaar nog een bedrag van 47,5 miljard euro verschuldigd was in het kader van het terugtrekkingsakkoord.