Marathonwonder Bashir Abdi: ‘Niets komt zomaar, maar België biedt je veel kansen’

Op zondag was Bashir Abdi (32) de man die het Europees record op de marathon in Rotterdam aan flarden liep: 2 uur, 3 minuten en 36 seconden. Omgerekend meer dan 20 kilometer per uur, een gemiddelde waaraan de helft van fietsend Vlaanderen niet eens zou geraken zonder elektrische ondersteuning.

Een dag later is Abdi vooral echtgenoot en vader. Amper vier uur geslapen. Vroeg opgestaan om zijn hoogzwangere vrouw Nimo te helpen. Hij zette zijn dochtertje Kahdra (3) af op school en bracht de voormiddag door met de kleine Ibrahim (1) in de armen.

“Mensen vragen mij of ik nu op vakantie ga. Dit ís vakantie”, glimlacht Abdi. Hij wijst naar de vallende bladeren aan de Gentse Blaarmeersen. Zijn oranje jas mengt zich met de herfstkleuren. Drie afzonderlijke joggers onderbreken hijgend hun training om met grote ogen en dichtgevouwen handen hun voorbeeld te feliciteren.

Jogger: “Proficiat. Respect.”

Abdi: “Bedankt. Je loopt zelf ook, zie ik?”

Jogger: “Ja, maar mijn tijden zijn niet te vergelijken met die van jou.”

Abdi: “Dat maakt niet uit, vriend. Zolang je je maar amuseert. Dat is het enige wat telt.”

Stages in Ethiopië

De naam Bashir betekent ‘hij die geluk brengt’ in Somalië. Een motto waar Abdi zelf naar leeft. Geen minuut gaat voorbij zonder dat hij lacht. “Het leven is eigenlijk simpel”, zegt hij. “Ik ga vaak op stage naar Ethiopië. De mensen hebben daar twee koeien, een hut en voor de rest niets. En toch zijn ze zo gelukkig. De mensen daar kijken op een heel andere manier naar de wereld dan wij in het Westen. Wij hebben rijkdom, villa’s, maar lopen constant gestresseerd rond. We kijken als robots naar onze horloges. Ik probeer te leven met de state of mind van iemand die niets heeft.”

Abdi kwam pas op zijn dertiende aan in België. Gevlucht voor de burgeroorlog en dagelijkse terreurdreigingen in zijn thuisland. Gescheiden van zijn moeder, die net in India was toen Bashir met zijn vader en broers ging lopen van de kalasjnikovs op straat.

In België zag hij zijn moeder terug. Op haar sterfbed beloofde hij haar om zijn nieuwe thuisland trots te maken.

“Ik heb via sport mijn weg gevonden, zoals er nog veel andere manieren zijn om dat te doen. Dit land biedt je zoveel kansen. Die moet je met twee handen grijpen. Niets komt zomaar, begrijp je? Ik hoop dat ik een rolmodel kan zijn, dat ik mensen met een migratieachtergrond kan motiveren. Ik moest ook van nul beginnen toen ik hier aankwam. Dat maakt het nog specialer als je je doel kunt bereiken.”

Op veel vlakken is hij na die twintig jaar misschien wel Belgischer geworden dan veel Belgen. Friet is het eerste wat hij in zijn trainingsloze weken wil eten. Zijn Nederlands is bijna vlekkeloos. Wie goed luistert, bespeurt een Gentse tongval. “De taal is de sleutel van het leven. Als je in een nieuw land komt is het je plicht om je aan te passen aan de cultuur en de gebruiken. Je moet blij zijn als je hier komt met de kansen die je krijgt. Maar je moet ook durven. Meebouwen aan de samenleving. Mee ondernemen. Dat gevoel ontbreekt soms bij sommigen.”

Ondanks zijn perfecte integratie komt ook Abdi in aanraking met racisme. “Bijna overal waar ik kom ben ik graag gezien. Helaas geldt dat niet voor iedereen. Kijk naar mijn vrouw. Zij is echt een schat van een patat. Superlief. Een fantastisch persoon. Maar ze draagt een hoofddoek. Daardoor wordt ze soms uitgesloten. Dat vind ik zo jammer. We leven in een democratie, waar iedereen vrij is om zijn eigen keuzes te maken. Wat we dragen telt niet. Het gaat om wie we binnenin zijn.”

Doorzetten

In Gent ging hij eerst voetballen. Omdat hij weleens struikelde over een bal en zijn ploegmaats dubbelde bij loopoefeningen kreeg hij de raad om het in de atletiek te proberen. Op de piste van Racing Gent wisten ze snel dat zijn potentieel enorm was.

Toch heeft het niet veel gescheeld of Abdi had nooit op de Spelen gestaan. Op zijn 23ste reed hij nog met zijn brommer rond de Sint-Baafskathedraal en het Gravensteen. Hij zette zijn studies stop en werkte de klok rond als koerier van medicijnen. Na de dood van zijn moeder viel de familie terug op hem om rond te komen. Elke cent telde.

“Soms hangt een carrière af van details. Als ik toen één extra blessure had gekregen, zou ik hier misschien niet zo zitten. Dan had ik het opgegeven. Mijn geloof en mijn familie hebben me geholpen om door te zetten. Ik hoor het mijn broer Ibrahim nog zeggen: ‘Het komt goed, Bashir. Doorgaan. Het komt goed.’ En dus bleef ik trainen.”

Steun van Coucke

In 2018 maakte Abdi de switch van de 5.000 en 10.000 meter naar de marathon. Een jaar later kreeg hij financiële steun uit onverwachte hoek. Ondernemer Marc Coucke zag het potentieel van de Somalische Belg en zette zich in als persoonlijke sponsor. “Hij heeft me uitgenodigd in zijn prachtige kasteel. Ik heb zijn familie ontmoet. We hadden meteen een klik. Dankzij Marc kan ik op stage gaan, wat me echt beter heeft doen presteren. Hij heeft me mee op dit niveau gebracht.”

Op zijn 32ste heeft Abdi een bronzen medaille op de Spelen en het Europees record op zijn naam staan. Hij hoopt dat dat zal volstaan om straks ook Sportman van het Jaar te worden. “Dat zou de kers op de taart zijn. Voor mij persoonlijk, maar ook voor de hele atletieksport.”

De resultaten van dit jaar geven hem de zekerheid dat hij zich kan meten met de absolute wereldtop. “Volgend jaar is er een WK en een EK. In 2024 zijn er de Spelen in Parijs. Daar zal ik geen last hebben van jetlag, zoals in Japan, en wordt het een halve thuiswedstrijd voor mij.” 

Waar het eindigt? Zijn ogen beginnen te blinken. “The sky is the limit. Ach man, ik prijs me zo gelukkig. Ik doe wat ik graag doe. Ik woon in een stad waar ik van houd. Ik heb geweldige vrienden en een fantastische familie. Op het einde van het jaar word ik voor de derde keer vader.”

Aan de Topsporthal neemt Abdi afscheid. De brommer van weleer heeft hij ingeruild voor een stadsfiets met kinderzitje achteraan. Hij rinkelt met zijn bel, kijkt om en zwaait vrolijk. Daar gaat de Europese recordhouder op de marathon. Op de fiets haalt hij ook geen 20 kilometer per uur.