Hoeveel PFAS zit er in het lichaam van de omwonenden van de 3M-site in Zwijndrecht? En hoeveel is dat in verhouding tot de algemene Vlaamse bevolking? Dat waren de vragen waarmee de onderzoekers aan de slag gingen. 796 mensen werden onderzocht – in een straal van 3 kilometer wonen zo’n 12.000 mensen boven 12 jaar die in aanmerking kwamen.

De conclusie: hoe dichter je in de omgeving van de 3M-fabriek woont, hoe groter de kans dat het gehalte van de chemische stoffen in het bloed een schadelijke drempel overschrijdt. Hoe langer je er woont, hoe groter de kans.

Ook wie eieren van eigen kippen eet, heeft gemiddeld meer kans om hogere gehaltes in het lichaam mee te dragen. Net als bij wie grondwater gebruikt om te poetsen, de auto te wassen of de moestuin te begieten. “Het toont aan dat het afraden kan helpen om de blootstelling naar omlaag te krijgen”, klinkt het bij de experts.

Beroep en hobby

Ook bij wie via beroep of hobby vaker in contact komt met bodemdeeltjes – denk maar aan de scouts of de chiro – heeft gemiddeld 22% meer PFOS in het bloed. Mensen met overgewicht hebben wel gemiddeld minder PFOS in het bloed.

“De bedoeling van het bloedonderzoek is om de mensen in de regio meer duidelijkheid te geven over hun blootstellingen”, zegt minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V). “Het kan ons ook de info geven over het beleid: zijn de voorzorgsmaatregelen voldoende of moeten die bijgestuurd worden? Dat onderzoek is nu afgerond.”

Uitstoot verlagen

Het Agentschap Zorg en Gezondheid adviseert om het probleem aan de bron aan te pakken. “De belasting in de mens moet dalen: we moeten we uitstoot van alle PFAS-componenten naar de omgeving vermijden”, klinkt het.

“We doen dat allemaal voor Covid, maar ook voor PFAS moeten we dat doen: de handen wassen voor je gaat eten”, zegt het Agentschap nog.

De deelnemers zelf kregen hun resultaten dinsdagochtend en werden bij hoge waarden geadviseerd om via een checklist op zoek te gaan naar bronnen van de schadelijke stoffen in hun omgeving, en om de tips op te volgen. Ook de huisartsen werden op de hoogte gebracht van de resultaten en dinsdagavond is er een infomoment voor omwonenden.