Direct naar artikelinhoud
Vier vragenEnergiecontracten

Kleine energieleveranciers in nauwe schoentjes. En de consument moet ervoor opdraaien

Kleine energieleveranciers in nauwe schoentjes. En de consument moet ervoor opdraaien
Beeld Belga

De Economische Inspectie opent opnieuw een onderzoek naar Mega. De kleine energieleveranciers die de markt uitdaagden zitten door de enorme vlucht van de energieprijzen zelf in de tang. De consument betaalt het gelag.

1. Wat is er aan de hand?

Al voor de tweede maal in een jaar opent de Economische Inspectie een onderzoek naar energieleverancier Mega. Zowel bij de Ombudsman Energie als bij consumentenvereniging Test Aankoop regent het klachten van klanten die hun maandelijks voorschot plots zien verdubbelen, of van wie het contract ongevraagd verandert. Tegen Mega telde de Ombudsman Energie vorige week al 417 klachten sinds begin september. En de meldingen blijven binnenstromen. Test Aankoop ziet het aantal klachten tegen de Belgische gas- en elektriciteitsleverancier die pretendeert de goedkoopste op de markt te zijn intussen oplopen tot 575. 

Reden van al die klachten: klanten moeten plots een veel hoger voorschot betalen, zelfs als ze een vast tarief hebben, of hun vast contract wordt ongevraagd omgezet in een variabel. De Ombudsman Energie merkt overigens op dat de Vlaamse Energieleverancier dezelfde praktijken hanteert, goed voor 133 klachten sinds begin september.

2. Hoe kan dit?

Leveranciers als Mega of Energie Vlaanderen zijn zogeheten uitdagers op de energiemarkt: relatief nieuwe spelers die de markt willen opschudden als prijsbrekers. Mega, met hoofdzetel in Luik, heeft zowat 600.000 klanten in België. De Vlaamse Energieleverancier, met zetel in Aalst, houdt het op zowat 2 procent van de elektriciteits- en 3 procent van de gasverbruikers in Vlaanderen. 

Dergelijke energieleveranciers zijn relatief kwetsbaar omdat ze elektriciteit en aardgas voor hun klanten integraal moeten aankopen op energiebeurzen. Daar zijn de marktprijzen de voorbije maanden door het dak gegaan. Ze kunnen zich deels indekken tegen marktschommelingen, of ze spelen met de seizoenseffecten: in de zomer komt veel geld binnen van klanten via de vaste voorschotten terwijl er weinig energie tegenover staat. Dat moet de buffer zijn om de wintermaanden te overbruggen. Maar dat was buiten de enorme piekprijzen gerekend.

Om voldoende rendabel te blijven kloppen ze nu dus aan bij hun klanten, door de voorschotfactuur op te trekken. Ironisch genoeg is Mega snel gegroeid door de overname van klantenportefeuilles van kleine spelers die in de financiële problemen geraakten door de prijsschommelingen op de markt. Een onverwachte stillegging van de kerncentrales van Doel en Tihange, in 2018-2019, deed de prijzen plots snel stijgen. Prijsbrekers kunnen hoge marktprijzen niet lang volhouden als hun klanten lage vaste tarieven betalen.

Michael Corhay en Thomas Coune, oprichters van Mega.Beeld D.R.

3. Kunnen ze zomaar eenzijdig de factuur aanpassen?

Daar zitten we in een grijze zone. Het geldende Consumentenakkoord energie en gedragscode, dat de sector in 2018 afsloot via de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt (Vreg), zegt niet met zoveel woorden dat de leveranciers de voorschotten niet zomaar mogen verhogen. Ze moeten de klant wel hun berekeningsmethode uitleggen en de beslissing rechtvaardigen. Als consument kunt u de voorschotfactuur zelf weer laten verlagen, maar daar botst u op de contractbepalingen van de energieleverancier zelf. 

In een mededeling laat Mega weten dat ze de klanten ruim op voorhand hebben aangesproken. Het bedrijf verduidelijkt dat 60 tot 70 procent van de klanten een voorstel tot hoger voorschot heeft gekregen. “Negentig procent van die klanten heeft het voorstel aanvaard. Zowat 10 procent heeft de verhoging van het voorschot geweigerd, waarbij Mega het ook niet heeft doorgevoerd. En 0,1 procent heeft een klacht ingediend”, stelt het bedrijf. 

Klanten met een klacht werden benaderd en “alle zaken zijn positief opgelost”. Het bedrijf bevestigt dat een aantal klanten met een vast contract dat binnenkort afloopt een voorstel voor een hoger voorschot kregen. “Met het doel al een kleine reserve op te bouwen tegen het moment dat hun bestaand contract afloopt en ook zij de hogere energieprijs zullen moeten betalen.”

Het is de reden waarom de Economische Inspectie een onderzoek heeft geopend naar de praktijken van Mega. In het voorjaar was al een eerste onderzoek gestart bij de Economische Inspectie. Dat eerste onderzoek loopt nog en daarover kan de FOD Economie geen verdere informatie geven. Navraag leert dat een onderzoek niet automatisch betekent dat er een inbreuk is gepleegd. Mega zegt geen weet te hebben van een onderzoek, noch dat het formele conclusies zou hebben ontvangen over het onderzoek uit het voorjaar.

4. Kan ik zonder stroom of gas vallen als mijn energieleverancier failliet gaat?

Neen. De energielevering blijft doorgaan. In Vlaanderen krijgt de klant een maand de tijd om zelf een nieuwe energieleverancier te kiezen. Intussen valt de consument terug op de netbeheerder. U moet er wel rekening mee houden dat de tarieven van de netbeheerder doorgaans hoger liggen dan de tarieven van de prijsbrekers. Het komt er dus op aan als consument om prijzen te vergelijken. Maar dat die in deze periode duurder uitvallen is helaas een zekerheid. U kunt wel een contract afsluiten en de prijzen blijvend vergelijken. Eenmaal de energieprijzen dalen kunt u overstappen op een gunstiger contract.