Direct naar artikelinhoud
AchtergrondTerreur

Afghaanse tak IS kan volgens Amerikaanse inlichtingendiensten al in 2022 toeslaan in de VS

Een talibanstrijder houdt toezicht in de Pul-e-Charkhi-gevangenis in Kaboel.Beeld AP

De Afghaanse tak van Islamitische Staat kan al volgend jaar toeslaan in de VS. De Amerikaanse inlichtingendiensten denken dat de terreurorganisatie binnen zes maanden tot een jaar aanslagen kan plegen op de VS en hun bondgenoten. 

Terreurorganisatie Al Qaida zou volgens de inlichtingendiensten in één tot twee jaar hiertoe in staat zijn nu Amerika is vertrokken uit Afghanistan. De waarschuwing van de spionagediensten over het gevaar van met name Islamitische Staat Khorasan (ISK), zoals het in 2015 opgezette Afghaanse filiaal van IS heet, is de meest alarmerende tot nu toe. 

ISK was in augustus verantwoordelijk voor de zelfmoordaanslag bij de luchthaven van Kaboel, waarbij zo’n 180 doden vielen, onder wie dertien Amerikaanse militairen. Ook pleegde de terreurgroep afgelopen weken bloedige aanslagen op moskeeën.

Vorige maand zei Amerika’s hoogste militair, chef-staf Mark Milley, nog dat beide terreurorganisaties zich binnen een halfjaar tot drie jaar weer kunnen opbouwen in Afghanistan. De nieuwe conclusies van de inlichtingendiensten, waaronder de CIA, werden dinsdag geopenbaard door staatssecretaris van Defensie Colin Kahl.

De Pentagon-topman zei tijdens een hoorzitting in het Congres dat ISK en Al Qaida er volgens de spionagediensten op uit zijn snel aanslagen te plegen buiten Afghanistan. “Wij zijn er vrij zeker van dat ze de intentie hebben dat te doen”, aldus Kahl. Volgens hem zou hiervoor “aanzienlijk bewijs” zijn. Dit bewijs wilde hij alleen achter gesloten deuren delen met de parlementariërs.

“Geen van beide is op dit moment daartoe in staat”, aldus Kahl over de mogelijke internationale terreuroperaties van Al Qaida en ISK. “We zouden kunnen zien dat ISK die mogelijkheid binnen zes tot twaalf maanden heeft. Ik denk dat de huidige analyse van de inlichtingendiensten is dat Al Qaida één of twee jaar nodig heeft om die mogelijkheid weer op te bouwen.”

Twitter bericht wordt geladen...

President Biden

Die inschatting van de sterkte van Al Qaida is in tegenspraak met eerdere opmerkingen van president Biden. De Amerikaanse president zei in augustus, nadat de laatste Amerikaanse militairen Afghanistan hadden verlaten, nog dat Al Qaida “was verdwenen” uit het land, na twintig jaar oorlog tegen de terreurorganisatie. Het Pentagon leek die opmerking toen snel te corrigeren. Volgens het ministerie was Al Qaida nog wel degelijk “aanwezig” in Afghanistan, aldus een woordvoerder. Enkele dagen eerder had Biden gezegd dat Al Qaida “verzwakt” was.

De jongste analyse van de spionagediensten laat nog eens zien in welke moeilijke situatie de VS zijn terechtgekomen door het vertrek van hun militairen uit Afghanistan. Het Amerikaanse leger en de CIA, die jacht maakten op kopstukken van beide organisaties, beschikken nu niet meer over militaire bases om met Predator- en Reaper-drones inlichtingen te verzamelen en aanvallen uit te voeren op commandanten en strijders.

De enige mogelijkheden waarover de VS nog beschikken zijn luchtaanvallen vanaf hun vliegdekschip in de regio en met langeafstandsbommenwerpers, zoals de B-52. Het Pentagon zei maandag dat gesprekken worden gevoerd met bevriende buurlanden van Afghanistan om zo snel mogelijk vanuit bases in deze landen te kunnen opereren. In de afgelopen twintig jaar was het Amerikaanse leger onder andere aanwezig in Kirgizië. Ook is er overleg met Pakistan, dat tot nu toe toestond dat Amerikaanse drones over zijn land vlogen. 

Twitter bericht wordt geladen...

Onderdak voor Al Qaida

De VS hopen dat de taliban, vijanden van ISK, zullen helpen om de terreurorganisatie te bestrijden en te verzwakken. De taliban zijn er de afgelopen weken niet in geslaagd grote aanslagen van ISK, zoals op een moskee in het talibanbolwerk Kandahar, te voorkomen. 

Washington kijkt daarnaast met argusogen toe hoe de taliban zich in de komende maanden zullen opstellen tegenover Al Qaida. De taliban boden in hun eerste regeerperiode, tussen 1996 en 2001, Osama bin Laden en zijn strijders onderdak in Afghanistan. En ook na de terreurgolf van 11 september 2001 in de VS – aanslagen die door Al Qaida werden gepland in hun Afghaanse kampen – bleven de banden tussen beide organisaties hecht. 

De taliban zeggen nu dat ze niet zullen toestaan dat Afghanistan wordt gebruikt als springplank voor terreuraanvallen. Dat hun relatie met Al Qaida nog altijd goed is, bleek in augustus toen de taliban toelieten dat de oud-veiligheidschef van Bin Laden terugkeerde naar Afghanistan. Onder begeleiding van talibanstrijders werd Amin al-Haq – de man die Bin Laden na de aanslagen van 11 september 2001 hielp ontsnappen naar Pakistan – feestelijk onthaald in zijn geboorteprovincie Nangarhar.