Leerplicht vanaf 3 jaar of bindende instapproef voor lerarenopleiding: deze adviezen moeten onderwijskwaliteit opkrikken

Iets meer dan een jaar geleden riep Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) een onafhankelijke Commissie Beter Onderwijs in het leven. De slechte resultaten van de Vlaamse leerlingen in internationale onderzoeken en de alarmkreten vanuit het werkveld deden in Vlaanderen een alarmbel afgaan. 

15 leerkrachten en academici werden gevraagd zich een jaar lang te buigen over oplossingen voor de dalende onderwijskwaliteit. Vandaag komt die Commissie naar buiten met een lijst aan concrete maatregelen voor het volledige onderwijsveld om de onderwijskwaliteit op te krikken.

De rode draad in het rapport is duidelijk: het onderwijs moet naar de kern gaan.  "Leerkrachten moeten ruimte hebben voor hun kerntaak (lesgeven) en de kern van het onderwijs moet kennisverwerving en cultuuroverdracht zijn als springplank naar diepere inzichten en complexere vaardigheden", klinkt het bij de specifieke commissie. 

“De focus op kennisverwerving komt vooral de kwetsbare kinderen ten goede. Zij zijn immers, nog meer dan andere leerlingen, aangewezen op de school voor hun ontplooiing”, zegt commissievoorzitter Philip Brinckman. Iets wat op termijn goed is voor alle kinderen en jongeren. "Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat welbevinden niet zozeer een voorwaarde is om te leren, maar het resultaat van een goed leerproces: leerlingen worden gelukkiger als ze voelen dat ze groeien en bijleren", zo gaat Brinckman verder.

Over onderwijsvernieuwingen is de Commissie Beter Onderwijs scherp. " Vernieuwingen zonder voldoende wetenschappelijke onderbouw moeten geweerd worden en de samenleving mag niet elke maatschappelijke taak doorschuiven naar het onderwijs."

De Commissie Beter Onderwijs beseft dat de uitdagingen in het onderwijs groter zijn dan ooit.  "Daarom is het belangrijk dat leerkrachten kunnen rekenen op een breed bondgenootschap. Zonder de steun van directie, pedagogische begeleiding, inspectie, CLB’s, het beleid, maar ook de ouders zullen leerkrachten nooit genoeg ruimte hebben voor hun kerntaak: lesgeven."   

In totaal pakt de commissie uit met 58 concrete adviezen om de Vlaamse leerlingen weer te laten aanknopen bij de internationale top. Het zijn adviezen gericht aan het beleid, maar ook aan de rest van het onderwijsveld en de samenleving in het algemeen. 

Eén van de adviezen is om  leerplichtleeftijd geleidelijk verder te verlagen van 5 naar 3 jaar. "In het kleuteronderwijs kunnen jonge kinderen voorschoolse geletterdheid en gecijferdheid opdoen die later van goudwaarde is", staat in het rapport. "Ook de juiste attitudes kan je al aanscherpen in de kleuterklas." 

Een ander advies is dan weer dan de lerarenopleiding best een instapproef met bindende gevolgen krijgt. "De instapproef wordt zo een screening bij de ingang, maar ook een signaal: over de lerarenopleiding, over de hoge eisen die we als samenleving hanteren voor de leerkrachten van morgen", benadrukt de commissie. 

In het rapport wordt niet alleen naar leerkrachten en leerlingen, maar ook naar ouders gekeken. Die moeten geen opvoedtaken zoals zindelijkheidstraining enz. afschuiven op de scholen, staat er te lezen. En bovendien vindt de commissie dat ouders de pedagogische werking van de school voluit moeten ondersteunen. "In plaats van ‘mijn kind, schoon kind’ is het in het belang van de kinderen om aan hetzelfde zeel te trekken met het schoolteam", benadrukt de commissie. 

Hier kan je het volledige rapport met alle 58 adviezen lezen.