Stefanie kocht vorig jaar huis op 750 meter van 3M in Zwijndrecht: "Volgens bodemattest was er geen weet van vervuiling"

Bellinkx woont sinds een goed jaar in Zwijndrecht op zo'n 750 meter van 3M. Ook zij nam deel aan het bloedonderzoek van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, waaruit bleek dat meer dan 9 op 10 omwonenden te veel PFOS in het bloed hebben. "Ik zit in risicoklasse 2. Dat betekent dat gezondheidsrisico's niet uit te sluiten vallen", aldus Bellinkx. 

"Mijn waarden zijn nu nog laag. Maar kunnen we daar blijven wonen? Ik heb een kind in de buik en een kind van 2,5 jaar. Ik wil niet dat zij vergiftigd worden." Bellinkx heeft ook de bloedresultaten van haar buurvrouw mee, die de afgelopen 10 jaar geen groenten of eieren uit haar tuin heeft gegeten. "En zij zit in risicoklasse 3. Ik wil niet naar die waarden gaan."

De betere optie voor mevrouw Bellinkx is eigenlijk verhuizen. Dat zegt Jacob de Boer, professor toxicologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij heeft de onderzoekers hier meegeholpen met het bloedonderzoek in Zwijndrecht. "Maar mevrouw heeft wel een huis daar waarvan blijkbaar eerder gezegd dat het schoon is."

Opvallend inderdaad. "We hebben dat huis in augustus 2020 gekocht met een blanco bodemattest. Dat wil zeggen dat er geen weet was van grondvervuiling. Nu weten we dat ze dat wel wisten", verklaart Stefanie Bellinkx. "Onvoorstelbaar", reageert professor De Boer.

Zo'n bodemattest wordt afgeleverd door de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij OVAM. "Een blanco bodemattest betekent niet dat de bodem niet verontreinigd is of kan zijn, maar wel dat een grond niet opgenomen is in het grondeninformatieregister (GIR)", zegt woordvoerder Jan Verheyen.  Dat register bevat informatie over risico-activiteiten uit het verleden, bijvoorbeeld een garage of fabriek die op een bepaalde grond ooit actief geweest is. "Dat is belangrijk om een koper te beschermen. Want als er een risico-activiteit geweest is, dan moet de verkoper een onderzoek laten uitvoeren vooraleer hij de grond kan verkopen."

Daarnaast bevat een bodemattest ook informatie over bodemonderzoeken en bodemsaneringsprojecten. "Bij 3M was er een bodemsaneringsproject in 2009. Daarbij is de verspreidingsperimeter in kaart gebracht. Maar met de toenmalige normen zal het perceel van de vrouw daar niet bij geweest zijn", zegt Verheyen. "Het ging toen om het bedrijfsterrein en de onmiddellijke omgeving."

"Die informatie zal heel waarschijnlijk veranderen. In 2019 is een nieuw beschrijvend bodemonderzoek opgelegd aan 3M voor de ruime omgeving. Omdat die internationale toxicologische waarden toen heel snel zijn gaan veranderen."

Nochtans wou OVAM al in 2017 een persbericht versturen over de PFOS-verontreiniging rond de fabriek van 3M. Maar dat werd toen vanuit politieke hoek tegengehouden, liet de topvrouw van de Afvalstoffenmaatschappij enkele maanden geleden weten.

"Ik wist een jaar geleden zelfs niet dat 3M bestond. Alles is maar bovengekomen in mei van dit jaar. Nu blijkt dat dat attest helemaal niet blanco had mogen zijn. Ik had dat huis nooit gekocht als ik had geweten dat daar vervuiling was en dat dat zo schadelijk zou zijn voor mijn kinderen", besluit Stefanie Bellinkx.