Direct naar artikelinhoud
AchtergrondSurvival

‘Je een hele dag bezighouden met een vuur aan de gang houden werkt echt ontspannend’: waarom bushcraft bloeit

Saartje Vandendriessche bekwaamt zich in ‘Saar in het bos’ met de hulp van Mike De Roover in de edele kunst van bushcrafting.Beeld VRT

Vanaf vanavond doet Saartje Vandendriessche een getelevisioneerde poging om drie weken lang te overleven in een bos. Bushcrafting heet dat tegenwoordig, een fenomeen dat razendsnel aan populariteit wint. ‘In zo’n bos besef je dat er maar heel weinig nodig is om gelukkig te zijn.’ 

“Nog niet zo heel lang geleden werd ik uitgelachen toen ik op het werk vertelde dat ik me in het weekend wel eens bezighield met het snijden van lepels uit stukken hout. Maar sinds kort merk ik dat de jongere, hippere exemplaren onder mijn collega’s dat nu plots wel een zinvol tijdverdrijf vinden.” 

Tess Uytterhoeven, programmamaker bij Woestijnvis, merkt in haar omgeving dat overleven in de natuur en alles wat daarbij komt kijken een zekere cool heeft gekregen. En zij is niet de enige. Organisaties die bushcraft-initiaties organiseren schieten als boschampignons uit de grond. Logisch ook, de weekends en workshops die ze bedenken verkopen in een mum van tijd uit.  

“Het gaat heel snel”, zegt Mike De Roover, de ervaren bushcraft-instructeur aan wiens hand Saartje Vandendriessche in de eerste aflevering van Saar in het bos een donker woud in de buurt van La Roche binnenwandelt. “De workshops voor maart en april volgend jaar lopen nu al vol.” 

Ook Filip Hermans van  Basecamp Adventures ziet de interesse in bushcrafting toenemen. Hij organiseert samen met Natuurpunt bushcraftweekends die de jongste jaren steeds sneller het stempel ‘volzet’ krijgen. Tijdens dat soort initiatieven leren deelnemers een aantal basisvaardigheden die je nodig hebt om te overleven in de natuur. Vuur maken bijvoorbeeld, eetbare planten vinden en lepels en kommetjes carven zodat je die planten daarna op beschaafde wijze kan binnenspelen.  

‘Terug naar mezelf’

Al zijn het niet per se die praktische skills die de aantrekkingskracht van bushcraften vormen. De drijfveren van de meeste deelnemers liggen elders. Ook bij Saartje Vandendriessche. “Ik wil terug naar mezelf”, zegt ze bij aanvang van haar expeditie. “Opnieuw connectie maken met de natuur.” 

Dat is precies wat Bert Poffé vaak hoort. Hij noemt zich rewilding coach en ziet in bushcraften een manier om de mentale en fysieke gezondheid van zijn cliënten op te krikken. “Veel mensen hollen zichzelf voorbij. Er zijn te veel prikkels, alles gaat extreem snel. Dan is een paar uur lepels snijden rond een kampvuur een welkome afwisseling.” 

‘Terug naar mezelf’
Beeld VRT

Ook Tess Uytterhoeven heeft het over de geneugten van die traagheid. “Als je een drukke job hebt, is het wel eens leuk om terug te keren naar de basis. Je een hele dag enkel bezighouden met een vuur aan de gang houden en daarop een maaltijd koken werkt echt ontspannend. Dat onze kinderen ondertussen leren hoe ze in de natuur kunnen overleven, is leuk meegenomen.” 

Corona gaf bushcraft een forse duw in de rug. Tijdens de elkaar opvolgende lockdowns trokken we massaal de natuur in. “De meeste mensen deden dat in de vorm van een fikse wandeling en een drankje achteraf”, zegt Poffé. “Natuurliefhebbers voor wie het wat meer mocht zijn, kwamen bij bushcraft terecht.” 

Uytterhoeven ziet nog een andere coronagerelateerde verklaring. “Ikzelf hou heel erg van avontuurlijke reizen met de rugzak. Maar sinds corona kun je niet zomaar op het vliegtuig stappen om in Laos op zoek te gaan naar een of andere inheemse stam. Bushcraft is voor mij een manier om ook dichter bij huis op avontuur te gaan.” 

Gezond verstand

Het bestaat bovendien in alle maten en gewichten. “Dat is het fijne aan bushcraft”, vindt Hermans. “Je maakt het zo primitief of luxueus als je zelf wil. Heb je genoeg aan een zeil om onder te slapen of verkies je toch een tent? Slaap je op de grond of liever op een kampeermatras? Alles kan en alles mag. Er zijn geen regels, al proberen wij het altijd zo minimalistisch mogelijk te houden.” Ook Poffé houdt het liever basic. “Eigenlijk zijn onze basisbehoeftes nog altijd dezelfde als zoveel duizend jaar geleden. In zo’n bos besef je snel dat je maar weinig nodig hebt om gelukkig te zijn.” 

Allemaal het bos in dus? Of kan dat alleen na een hele reeks workshops? “Eigenlijk hoeft dat niet”, zegt De Roover. “Al spreek ik daarmee een beetje tegen mijn eigen winkel. Eigenlijk is het vooral een zaak van gezond verstand en zelfkennis. De basisregel is simpel: twijfel je of iets een goed idee is? Doe het dan niet. Natuurlijk zullen er zaken mislopen. De eerste keer dat ik een tarp (zeil om onder te slapen, PD) opzette, lag ik ’s morgens in de regen. Maar dat overkomt je geen tweede keer.”

Gezond verstand
Beeld VRT

Als we met zijn allen lepels gaan snijden, vuurtjes gaan stoken en brandnetelsoep brouwen, dreigt bushcraft dan geen slachtoffer te worden van het eigen succes? Connecteren met de natuur wordt moeilijk in een bos overspoeld door onthaastende natuurliefhebbers. 

Zo’n vaart zal het volgens De Roover niet lopen. “Bushcraft zal sowieso altijd iets voor een beperkte groep blijven. Overleven in de natuur is geen walk in the park. Bovendien mag je in de Belgische bossen niet wildkamperen en al helemaal geen vuur maken. In de Scandinavische landen mag dat wel en daar zien we dat in het weekend de natuur in trekken echt deel uitmaakt van het sociaal leven. Maar dat zie ik hier dus niet gebeuren. De grote meerderheid van de kampeerders zal volgens mij nog altijd het liefst naar een camping trekken, voorzien van de nodige luxe.”

Saar in het bos, elke donderdag om 20.40 uur op Eén