HET DEBAT. Is het een goed idee om het Covid Safe Ticket te verplichten op de werkvloer?

De vraag van sectorfederatie Agoria is duidelijk: geef werkgevers de mogelijkheid om te vragen naar het Covid Safe Ticket op de werkvloer. “Intussen is er de mogelijkheid om de vaccinatiegraad per bedrijf op te vragen. Een volgende stap is om bedrijven die dat nuttig of nodig achten de optie te geven het CST te verplichten op de werkvloer, zowel voor werknemers als voor eventuele bezoekers", zegt Bart Steukers, CEO van Agoria. Ook over de gevolgen voor wie weigert zijn of haar pas te tonen, is hij duidelijk. “Die moet naar huis gestuurd kunnen worden, zonder loon”. 

“Voor mij gaat dit om de veiligheid van onze werknemers. Werkgevers hebben de plicht om een veilige werkomgeving te creëren. Wie zich niet laat vaccineren of testen, vormt een bedreiging voor zijn of haar collega’s", vindt de CEO.  Volgens hem vormt het medisch geheim, dat werkgevers verbied om medische gegevens van hun medewerkers op te vragen, geen probleem. “Dat wordt niet aangetast, want je hebt de keuze tussen vaccinatie, je laten testen of een herstelbewijs. Als er werknemers zijn die zich weigeren te laten vaccineren, en zich elke dag willen laten testen, dan doen ze maar.”

De socialistische vakbond ABVV vindt het voorstel van Agoria hoe dan ook veel te ver gaan. “Arbeidsrechtelijk durf ik te betwijfelen of je zomaar iemand loon kan onthouden omdat je hem niet toelaat tot het bedrijf. Dan kan je volgens mij niet spreken van werkweigering, dus wanneer werkgevers dit soort van tactiek zouden toepassen zou er een probleem zijn", aldus Ronny Champagne van ABVV Metaal op VRT NWS.

Volgens de vakbond zijn er betere en minder ingrijpende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus op de werkvloer tegen te gaan, zoals het dragen van mondmaskers. 

Het VBO schaart zich achter het voorstel van de sectorfederatie, zegt woordvoerder Benoit Monteyne. “Wij pleiten al langer voor een intelligente toepassing van het CST, deze oproep toont dan ook aan dat dit thema sterk leeft in de bedrijfswereld", licht hij toe. Volgens de werkgeversorganisatie vormen de vaccins de enige uitweg uit de coronapandemie, en is het CST het ideale middel om de vaccinatiegraad verder op te krikken. 

“Het CST moet uiteraard wel intelligent worden toegepast, dat wil zeggen in combinatie met andere preventieve maatregelen om besmettingen op de werkvloer te vermijden”, aldus Monteyne. De woordvoerder hamert erop dat het van groot belang is dat de overheid blijft inzetten op sensibilisatie. “Als sinds het begin van de crisis hebben werkgevers hun personeelsleden mee gesensibiliseerd over de vaccins. Daarom vragen wij ook dat werkgevers meer inzicht krijgen in de vaccinatiecijfers binnen een onderneming. Vandaag weten bedrijven enkel hoeveel medewerkers gevaccineerd zijn. Als zij meer informatie zouden hebben over wie al dan niet gevaccineerd is, zouden zij ook doelgerichter actie kunnen voeren”, klinkt het. 

“Bedrijven (met meer dan 50 werknemers) kunnen vandaag al de vaccinatiegraad van hun personeel opvragen, niet individueel maar wel het aantal gevaccineerden. Het bedrijf kan dan in overleg met haar werknemers de nodig initiatieven nemen om vaccinaties te stimuleren”, beaamt minister Crevits. Ze wijst erop dat collega’s die nauw samenwerken vaak al van elkaar weten wie al dan niet gevaccineerd is. 

Hoewel het invoeren van het CST op de werkvloer volgens de minister niet eenvoudig is, vindt ze dat het toch mogelijk moet zijn. “De beslissing moet wel bij de bedrijven zelf liggen na overleg via het comité veiligheid en preventie op het werk, de syndicaal afgevaardigde of het personeel", zegt Crevits. Enkel als de werknemers akkoord gaan dus, in alle openheid en met gepaste preventieve maatregelen. “Daarvoor zal evenwel het huidige samenwerkingsakkoord aangepast moeten worden”, klinkt het. 

Federaal minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) heeft volgens VRT NWS intussen laten weten dat de invoering van het CST op de werkvloer op het volgende Overlegcomité, dat plaatsvindt in de tweede helft van november, zal besproken worden. Dan zal onder meer besproken worden of de invoering ervan mogelijk is, en welke sancties al dan niet worden opgelegd, klinkt het. 

Ook Voka vindt dat bedrijven zelf moeten kunnen beslissen over het invoeren van een coronapas op de werkvloer. “Werkgevers moeten zelf kunnen beslissen over de coronmaatregelen op de werkgever, zoals dat vandaag trouwens het geval is", zegt Voka-woordvoerder Eric Laureys daarover. “Vandaag kunnen werkgevers zelf beslissen over het verplichten van mondmaskers op de werkvloer en over telewerk. Als werkgevers vinden dat het CST dé oplossing is binnen hun onderneming, moeten zij dit kunnen opleggen", klinkt het. 

Volgens Voka staan echter weinig werkgevers te springen om dit op te leggen “De vaccinatiegraad in heel wat ondernemingen is bijzonder hoog. Daar is het invoeren van een CST dus niet echt opportuun”, denkt Laureys. De werkvloer mee in het rijtje van cafés, restaurants en fitnesscentra, waar het CST vanaf 1 november verplicht is, plaatsen vindt Voka dus een brug te ver. “Bovendien zou het een complexe zaak zijn om dit in te voeren op de werkvloer, en zorgt ook de sanctie die eraan vast hangt, namelijk het verlies van loon, voor problemen.”

“Enerzijds begrijp ik het. Men wil de transmissie van het virus indijken. En dat kan je bereiken door ervoor te zorgen dat iedereen die op de werkvloer komt een CST heeft. Anderzijds vrees ik dat een Covid Safe Ticket alle verantwoordelijkheid om de basisregels - afstand houden, mondmasker dragen, ventilatie, … - te respecteren wegneemt. Het vaccin beschermt en verkleint de kans op transmissie, maar neemt die niet volledig weg. Waardoor - en dat zien we nu al op evenementen met het CST - er héél veel hoogrisicocontacten zijn wanneer er toch een besmetting is. Met vele tests en quarantaines tot gevolg. Wat op zijn beurt ook weer de continuïteit van een bedrijf in gevaar brengt.”

“Net omdat juridisch gezien werkgevers geen medische gegevens van hun personeel mogen verzamelen”, zegt Godderis. “Omdat privacy een basisrecht is, lijkt er mij meer nodig dan alleen sociaal overleg of een Koninklijk Besluit, maar is er echt een specifiek wettelijk kader nodig.”

Professor en arbeidsrechtadvocaat Chris Engels vindt het voorstel van Agoria “een heel normale vraag". “Het is juridisch ook helemaal niet moeilijk om dit in te voeren”, legt hij uit. “Natuurlijk is daar wel een wettelijke basis voor nodig, en zal de wetgever dus juridisch moeten ingrijpen.” Professor Engels wijst erop dat de coronacrisis heeft aangetoond dat wetgeving ook snel kan gaan, al vreest hij dat het verplichten van de coronapas op de werkvloer niet voor morgen zal zijn: “Kijk maar hoe lang het duurt om de vaccinatie te verplichten voor zorgpersoneel.” 

Ook de sanctie die Agoria voor ogen heeft, vindt de specialist arbeidsrecht correct. Hij verwijst naar Italië, waar de coronapas voor werknemers al enkele weken geleden werd verplicht en waar die maatregel een positief resultaat had op de vaccinatiegraad.

Ook Europa heeft zich in het verleden al uitgesproken over een soortgelijk vraagstuk, aldus de professor. “Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft dit in april dit jaar geoordeeld dat Tsjechische kinderdagverblijven het recht hebben om een aantal vaccinaties te verplichten voor kinderen, zolang dat in het algemeen belang is. Dat algemeen belang speelt ook op de werkvloer", klinkt het. 

En nu is het aan jou. Wat is jouw mening? Laat het weten in de comments onder dit artikel. We bundelen de boeiendste reacties vanavond in een nieuw stuk.