Primeur: DNA van legendarische leider Sitting Bull bewijst dat Amerikaan van 73 zijn achterkleinzoon is

Sitting Bull - zijn Lakotanaam was Tatanka-Iyotanka - overleed in 1890. Iemand knipte toen een haarlok af van de indianenleider en die bleef bewaard in de Smithsonian Institution in Washington, zij het op kamertemperatuur en dus niet in optimale omstandigheden. Het haar was dan ook al in slechte staat toen het in 2007 werd overgemaakt aan Ernie LaPointe en zijn zussen. LaPointe wist al langer dat hij een nazaat van Sitting Bull was, maar die verwantschap werd vaak in twijfel getrokken. LaPointe kon ze enkel bewijzen met geboortecertificaten.

Nu is de familieband ook genetisch aangetoond. Onderzoekers deden er veertien jaar over om toch nog bruikbaar DNA te halen uit de haarlok. Het lukte uiteindelijk met een nieuwe methode ontwikkeld door wetenschappers onder leiding van Eske Willerslev van de universiteit van Cambridge. Hun studie is gepubliceerd in Science Advances. Ze opent de deur naar mogelijk meer DNA-onderzoek om verwantschappen tussen levende personen en lang geleden gestorven historische figuren op basis van overblijfselen zoals haar, tanden of beenderen van de overledenen.

Willerslev had in een tijdschrift gelezen dat de Smithsonian Institution de haarlok van Sitting Bull had overgedragen aan LaPointe en nam contact op met hem. “LaPointe vroeg me om DNA te onttrekken uit het haar en dat te vergelijken met zijn eigen DNA om verwantschap aan te tonen”, aldus Willerslev. “Ik kreeg heel weinig haar en er zat maar heel weinig DNA in. Het heeft ons veel tijd gekost om een methode te ontwikkelen die, op basis van beperkt oud DNA, vergeleken kan worden met dat van levende mensen over meerdere generaties heen.” De moeilijkheid was dat de bestaande technieken ofwel het Y-chromosoom dat van vader op zoon wordt overgedragen, ofwel het mitrochondriaal DNA van de moeder gebruiken. Onbruikbaar in dit geval, omdat Ernie LaPointe via moederskant zou afstammen van Sitting Bull. Willerslev ontwikkelde daarom een methode op basis van een beperkte bemonstering van autosomaal DNA. Dat zit in de 22 chromosomen die niet bepalend zijn voor het geslacht en komt zowel van de moeder als de vader. 

Sitting Bull werd eind 19de eeuw een beroemdheid. Hij hielp de Sioux-stammen van de Great Plains te verzamelen tegen witte kolonisten die inheems land innamen en tegen Amerikaanse strijdkrachten die de oorspronkelijke bevolking uit hun gebied probeerden te verdrijven. Sitting Bull was de leider van de strijdkrachten van de native Americans die de troepen van de Amerikaanse generaal George Custer een pak slaag gaven in de roemruchte Slag bij de Little Bighorn (in de staat Montana) in 1876. Zelf vocht hij niet mee. Vijf jaar later gaf hij zich alsnog over aan het Amerikaanse leger. Hij mocht wel het reservaat uit om op te treden in Buffalo Bills Wild West Show, waardoor zijn populariteit weer groeide. De Amerikaanse overheid arresteerde hem eind 1890 voor zijn vermeende interesse voor de nieuwe religieuze beweging van de Ghost Dancers. Tijdens zijn aanhouding ontstond een vuurgevecht waarbij Sitting Bull om het leven kwam.