Porno, seksueel geweld of kunst? Linkse studente maakt film van seksdate met rechtse filosoof

Een rechts-conservatieve filosoof probeert met zijn ridderlijkheid het hart van een linkse studente te winnen. Als hij haar boudoir binnengaat, komt hij terecht in een literaire, betoverende en onvoorspelbare wereld, waar de studente hem begint uit te kleden. Terwijl de filosoof zijn best doet om nader tot haar te komen, beseft hij dat ze hem in de val heeft gelokt.

Het had het scenario van een romantische komedie kunnen zijn, maar dat is het allerminst. De film Honeypot, die gisteren in première ging, is een project van het Nederlandse kunstkritiekplatform Keeping It Real Art Critics (Kirac). Met zijn webreeks op YouTube en Vimeo schuwt Kirac de controverse niet, en met deze 23ste aflevering bereikt die ongeziene hoogten.

▶ Bekijk hier de trailer van de omstreden film Honeypot:

Alles begon afgelopen zomer met een oproep van Jini van Rooijen (22) op de Nederlandse actualiteitenwebsite GeenStijl. De linkse filosofiestudente uit Amsterdam was op zoek naar “rechtse mannen” die voor het oog van de camera met haar naar bed wilden, naar eigen zeggen om “met porno de polarisatie op te heffen”. De rechtse filosoof en publicist Sid Lukkassen ging op haar uitnodiging in. 

Het resultaat is de film Honeypot. De titel refereert naar een term uit de Koude Oorlog voor vrouwelijke geheim agenten die seks en liefde inzetten om inlichtingen te winnen. Honeypot toont de (niet erg succesvolle) seksdate tussen de studente en de filosoof, terwijl fictie en werkelijkheid in de film in elkaar overlopen. Halfnaakt op een matras liggend in Van Rooijens appartement, bedenkt Lukkassen zich halverwege de film. Hij vraagt om hem niet uit te zenden.

Hoewel hij in eerste instantie vrijwillig aan het project deelnam, is duidelijk te horen hoe hij zegt niet te willen dat de beelden gebruikt worden. Het mocht niet baten: Honeypot ging gisteren in première in een uitverkochte zaal in Amsterdam.

Kritiek

Lukkassen was lang niet de enige die niet wou dat de film uitgezonden werd. Na een try-out in debatcentrum De Balie in Amsterdam, eerder deze maand, veroorzaakte het project al de nodige ophef. Dat De Balie een podium gaf aan het kunstcollectief, was volgens verschillende organisaties onderdeel van “de verheerlijking van seksueel geweld”. Daar kwam nog bij dat Kirac tijdens de presentatie de Haagse kunstenaar Julian Andeweg, tegen wie een politieonderzoek loopt na tientallen aangiften van (seksueel) geweld en misbruik, als speciale gast had uitgenodigd. 

De feministische organisatie Wonda Collective en het Revolutionair Verbond startten daarop een petitie om de film te boycotten. De petitie werd meer dan 1.700 keer ondertekend, en maandagavond tijdens een protestactie overhandigd. Maar de filmmakers en organisatoren hielden voet bij stuk.

Lukkassen zelf liet op de vooravond van de vertoning ook van zich horen. “Het was een impulsieve actie”, schreef hij op het rechtse weblog De Dagelijkse Standaard. “Misschien had ik het niet moeten doen, maar ik blijf het waardevol vinden om mezelf open te stellen voor mensen van andere politieke richtingen. Ik vind het bizar dat Kirac de film publiceert zonder mijn instemming. Tegelijk zie ik hoe contraproductief het is om daar met hen ruzie over te maken.”

Grenzen overschreden?

Intussen buitelden voor- en tegenstanders, links en rechts, over elkaar heen. Lukkassen is erin geluisd, meende rechts. Hij wist waaraan hij begon, vond links. Er is misbruik gemaakt van een autistische man, zei rechts. De man heeft gestudeerd en werkte bij het Europees Parlement, en nu moeten we hem behandelen als ontoerekeningsvatbare autist?, sloeg links terug.

Zijn met deze fim de grenzen van het toelaatbare overschreden? Dat vroeg Baliedirecteur Yoeri Albrecht aan Kate Sinha van Kirac in een panelgesprek voor aanvang van de vertoning. 

“Voor ons gaat deze hele discussie, deze ophef over het verdedigen van het kunstwerk”, aldus Sinha. “Het moment dat Sid zegt dat hij geen toestemming meer geeft de film te vertonen, is ook het moment dat hij wordt afgewezen door Jini. Onze impuls is dan om Sid te houden aan zijn eerste reden om mee te doen aan dit project: hij voelde dat hij iets interessants ging meemaken met Jini. Hij moet het eergevoel hebben om de hele rit met ons uit te zitten. Dat is zijn verantwoordelijkheid als filosoof: als je een onderzoek begint en er gebeurt iets anders dan je van tevoren had gehoopt, dan moet je niet zeggen: ‘Ik wil niet meer, ik stop ermee.’ Dan moet je doorgaan. Als Sid dat zelf niet kan doen op dat moment, dan houden wij hem wel aan zijn filosoofschap.”

Kunstenaar en regisseur Stefan Ruitenbeek vulde aan: “Ik denk ook weleens: ‘Waar ben ik aan begonnen?’ Maar je kunt je toestemming niet intrekken. Je kunt het wel zeggen, maar het kan niet. Je kan wel achteraf spijt hebben, maar je kunt niet je toestemming intrekken. Zo werkt dat niet. Sid wilde op camera met Jini naar bed, en ik denk dat hij heel blij met de film was geweest als hij Jini lekker had geneukt, maar dat is niet gebeurd. Dat hoort ook bij het leven.”

Linda Duits, wetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam, zei daarop te hopen dat Lukkassen aangifte zou doen, zodat een rechter zich over deze kwestie kan uitspreken. “Prima”, reageerde Sinha. “Ik hoop ook dat er een rechtszaak komt. Het is geen zwaard van Damocles dat ons als makers boven het hoofd hangt; als het ervan komt, dan is dat interessant.”

‘Geen spijt’

Jini Van Rooijen, de studente met wie alles begon, zegt alvast geen spijt te hebben dat de film is uitgezonden. “Ik vind dat hij tegen zichzelf moet zeggen: kom op, ik ben Sid Lukkassen, ik wist dat ik gefilmd zou worden”, zegt ze in een interview met Folia, een onafhankelijke nieuwssite voor studenten van de Universiteit van Amsterdam. “Hij is zelf naar ons toegekomen, hij heeft zelf meegedaan. Sid Lukkassen is hard, hij zegt nota bene zelf dat vrouwen verdeeld zouden moeten worden onder mannen. Ik vind het zielig dat hij zo zielig doet.”

Zelf deed ze mee aan het project om haar OnlyFans-kanaal te promoten. Dat is een sociaal platform waarop mensen hun naaktfoto’s en -video’s kunnen verkopen. Tijdens de coronapandemie ging het platform steeds meer synoniem staan voor sekswerk. “Ik zocht mannen om porno mee te maken”, zegt Van Rooijen in het interview. “Tegelijkertijd ben ik altijd geïnteresseerd geweest in de spanning tussen linkse vrouwen en rechtse mannen. Het idee dat linkse meisjes in bed iemand willen die hen domineert, vind ik interessant.”

Honeypot ging gisteren in première en is binnenkort te zien op de website van Kirac, Vimeo en YouTube.