Geen hout, geen microchips, geen van alles; maar wat is nu de impact voor u?

1. Waar is er allemaal een tekort aan?

De waslijst groeit week na week aan. De autoproducenten klagen al geruime tijd over een tekort aan chips. Door het ontbreken van die halfgeleiders kunnen honderdduizenden wagens niet geproduceerd worden. Volkswagen en Stellantis (Chrysler, Fiat, Opel, Peugeot) konden elk 600.000 wagens minder produceren dan verwacht. Bij de Franse autogroep Renault rolden in het derde kwartaal 170.000 voertuigen minder van de band. Maar chips steken ook in tal van keukentoestellen, gameconsoles of in onze telefoons.

Ook minder hoogtechnologische grondstoffen zijn schaars. Plastic raakt niet tijdig aangesleept. De problemen zijn deels terug te voeren op de extreem koude winter in Houston, Texas. Verschillende olieraffinaderijen en chemische fabrieken kampten met stroomstoringen, waardoor de levering van plastic korrels die wereldwijd als basismateriaal gebruikt worden voor allerhande producten stokte. 

Diezelfde chemiebedrijven liggen aan de basis van verfproducten. Ook daar is dus een tekort aan. En net nu krijgen verfproducenten meer vragen. “Onze producten zijn een cocktail van wel vijftig grondstoffen”, zei CEO Thierry Vanlancker van wereldspeler AkzoNobel aan Het Financieele Dagblad. “Als de keten ergens hapert merken wij dat.”

Soms is niet veel nodig om die keten te doen haperen. Zo bezorgde de vraatzucht van de Canadese schorskever de reeds overspannen houtmarkt een finale kramp. Timmerhout werd schaarser, handelaren in de Verenigde Staten kochten veel hout op uit Europa. 

Ook op onze werven is dat voelbaar, zegt Sven Nouten van de Confederatie Bouw. “Dat is het meest uitgesproken voor hout en polyurethaanisolatie. Meer dan één vijfde van de aannemers spreekt zelfs over een verlenging van meer dan twee maanden. Het gevolg is dat bijna 11 procent van de bedrijven aangesloten bij de Confederatie Bouw zijn personeel op tijdelijke werkloosheid moet zetten, wegens materiaalproblemen.”

2. Hoelang zal dit nog aanslepen?

Het gebrek aan grondstoffen en de logistieke toeleveringsproblemen bezorgen ondernemingen hoofdbrekens, klinkt het bij het Voka. Van de bedrijven die afhankelijk zijn van toeleveringen geeft 83 procent aan leveringsproblemen te ondervinden. De meerderheid van de ondernemingen denkt dat de problemen niet voor midden volgend jaar van de baan zullen zijn. Al is er nog veel onzekerheid, en elke sector heeft zo zijn eigen problemen. 

Bij de Confederatie Bouw gaat men ervan uit dat het ergste leed geleden is en de aanvoerketen zich langzaam zal herstellen. Vast staat dat fabrikanten en producenten zich aan het begin van de coronacrisis aardig hebben verkeken. Bedrijven produceerden minder en tegelijk gingen we met zijn allen gewoon door met consumeren. Ook al omdat de overheden tal van steunmaatregelen in het leven riepen, waardoor het verlies aan koopkracht grotendeels werd opgevangen. Die grote consumentenvraag gekoppeld aan logistieke problemen leidt ertoe dat tal van fabrieken al maanden op volle toeren draaien en geen ruimte meer hebben voor extra productie. Er zijn te weinig mensen en grondstoffen. En elk klein euvel in de ketting wordt op die manier geëxtrapoleerd tot een immens probleem.

3. Wat is de impact voor mij?

Om te beginnen moet u rekening houden met langere wachttijden voor uw nieuwe auto, keuken of verbouwing. De huidige wachttijd voor de levering van chips bijvoorbeeld bedraagt volgens de analisten van ABN Amro tot 22 weken, voorheen was dat twaalf weken. 

Erger is de financiële impact van dit alles. Door de gestegen vraag en de beperktere aanvoer zijn de prijsstijgingen fors. Het Voka stelt dat de verkoopprijzen van de producten nu al gemiddeld 7 procent hoger liggen dan zes maanden geleden. Een gelijkaardige prijsstijging wordt voor de komende zes maanden verwacht.

“Een spiraal van prijsstijgingen zou een slechte zaak zijn voor onze economie”, zegt Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van het Voka. De inflatie, de stijging van de levensduurte, is in oktober opgeklommen tot 4,16 procent. Het gaat om het hoogste niveau sinds oktober 2008. In september bedroeg de inflatie nog 2,86 procent, het hoogste niveau sinds februari 2017. 

Akkoord, daar zijn de fors gestegen energieprijzen grotendeels verantwoordelijk voor. Maar de inflatie zonder energieprijzen bedraagt toch ook 1,95 procent in oktober, tegenover 1,61 procent in september. Economen verwachten dat de huidige prijsstijgingen tijdelijk zijn, maar dat de gevolgen veel langer zullen aanhouden. Grote bedrijven uit verscheidene sectoren sluiten nu contracten af voor de aanvoer van grondstoffen voor de komende maanden. Daarin worden prijzen en hoeveelheden vastgelegd. Het kan niet anders dan dat de huidige contractprijzen hoger zullen liggen. En dat we dus als consument de rekening tot ver in 2022 gepresenteerd zullen krijgen.