Moederbedrijf Facebook verandert naam in Meta, en hoopt zo betere publiciteit te krijgen

De naamsverandering was volgens Zuckerberg nodig door de gestage uitbreiding van het bedrijf. “Facebook is een van de meest gebruikte producten ter wereld. Maar in toenemende mate omvat het niet alles wat we doen. Op dit moment is ons merk zo nauw verbonden met één product dat het onmogelijk alles kan vertegenwoordigen wat we doen.”

Het woord metaverse wordt veel gebruikt door durfkapitalisten in Silicon Valley en verwijst naar een soort ‘metaversum’ dat verschillende virtuele werelden met elkaar verbindt. De nieuwe naam kan het bedrijf mogelijk helpen de aandacht af te leiden van alle negatieve onthullingen uit de Facebook Papers.

Die zijn zo fors dat het dezer dagen bijna niet leuk moet zijn om Mark Zuckerberg te heten. Uit een gelekt rapport van tienduizenden pagina’s komen onafgebroken onthullingen naar buiten. Die laten dag na dag de schadelijke gevolgen zien van de werkwijze van het bedrijf. Het platform zou onder meer haat zaaien, tot geweld oproepen en eetstoornissen aanmoedigen. Iedere onthulling uit de Facebook Papers blijkt een klap in het gezicht van Mark Zuckerberg.

Het lijkt erop dat de zorgen over de macht van Facebook, die in Europa al langere tijd bestaan, nu ook grotere delen van de Verenigde Staten hebben bereikt. Elk nieuw detail uit de Facebook Papers leidt tot bezorgde krantenkoppen. Terwijl president “Trump haat aanwakkerde” in het land, en “Amerika in brand stond”, keek “Facebook toe”, schrijven media. Voor steeds meer Amerikanen wordt duidelijk dat er een verschil is tussen wat Facebook zegt te doen en wat Facebook doet.

Fastfood

Neem interne documenten uit 2018 die deze week naar buiten zijn gekomen. Een groep onderzoekers van het bedrijf concludeert daarin dat artikelen die tot veel boze reacties leiden prominenter aanwezig zijn op de site. Hoe negatiever het verhaal, hoe groter de kans dat de algoritmes van Facebook het promoten. Nieuwsorganisaties worden op deze manier aangespoord om “duistere, verdeeldheid zaaiende inhoud” te produceren. “Alsof je gebruikers fastfood te eten geeft”, zei een van de onderzoekers.

Facebook-medewerkers delen hun zorgen intern, maar dat haalt niets uit. Door een recente wijziging waren sites met extreme ideologieën juist zichtbaarder geworden dan neutrale nieuwsbronnen, blijkt uit de gelekte documenten, ingezien door The Washington Post. Rond die periode had ceo en oprichter Zuckerberg beloofd dat de algoritmes de menselijke contacten zouden versterken, en de invloed van bedrijven, merken en media, zouden verzwakken.

En dan was er het nieuws over de like- and dislike-knoppen, ook deze week, waaruit blijkt dat Facebook negatieve emoji-reacties jarenlang vijf keer waardevoller maakte dan likes, “omdat ze gebruikers langer op het platform vasthielden”. Zo werden negatieve posts onder een breder publiek verspreid.

Boosheid over de werkwijze van Facebook nam nóg meer toe toen uit interne gesprekken bleek dat medewerkers al ver voor de Capitoolbestorming alarm hadden geslagen over opruiing via Facebook. Nadat Trump in november de verkiezingen had verloren, en beweerde dat die gestolen waren, zei een medewerker dat het platform “desinformatie” verspreidde en “versterkte”. Maatregelen die waren ingesteld om verspreiding van nepnieuws rond de verkiezingen tegen te gaan waren te snel opgeheven, is de kritiek.

Klokkenluider

Dat alle drek er nu uit komt heeft alles te maken met Frances Haugen, de 37-jarige klokkenluider en oud-medewerker van het bedrijf die eerder deze maand Amerikaanse volksvertegenwoordigers liet weten dat Facebook winstmaximalisatie boven veiligheid plaatst. Ze nam bewijs mee: tienduizenden foto’s van interne memo’s, e-mails, strategieplannen en presentaties. Die worden nu door een aantal media doorgespit, waaronder The Wall Street Journal en The Washington Post.

“We moeten naar Facebook kijken, zoals we naar autoritaire regimes kijken”, schrijft Adrienne LaFrance in The Atlantic. Facebook is niet alleen een website, of platform, of uitgever, of sociaal netwerk, of een online wegwijzer of bedrijf. Het is ook een “vijandige buitenlandse macht”. Facebook beïnvloedt verkiezingen en ontmantelt democratieën terwijl het de mond vol heeft van democratische waarden, schrijft ze. “Het zou er niet om moeten gaan wat Facebook is, maar wat Facebook doet.”

Facebook reageerde, zoals vaker, defensief. Over de meest recente aantijgingen zei Mark Zuckerberg maandag dat ze “misleidend” zijn; een slechte weergave van het reilen en zeilen binnen het bedrijf. Alle kritiek die naar buiten komt, noemt hij een “gecoördineerde poging om op selectieve wijze de gelekte documenten te gebruiken met als doel een verkeerd beeld van ons bedrijf te schetsen”. Ook zei hij dat “polarisatie in de Verenigde Staten al groeiende was” voordat hij was geboren.

Langzamerhand ligt de 37-jarige Mark Zuckerberg zelf ook steeds meer onder vuur. Is het niet tijd voor een nieuwe ceo, vroeg Kara Swisher zich dinsdag af in een opiniestuk in The New York Times. Iemand van buiten zijn cirkel van mensen die het voortdurend met elkaar eens zijn, schrijft ze. “Maar ik betwijfel of Zuckerberg het zou kunnen tolereren.”