Zonder loon naar huis als u geen coronapas kunt tonen op de werkvloer? ‘Discussie voor volgend Overlegcomité’

“Bedrijven moeten het Covid Safe Ticket kunnen verplichten voor hun werknemers.” CEO Bart Steukers van Agoria lanceerde donderdag een opvallende oproep. Agoria vertegenwoordigt de technologiebedrijven in ons land, goed voor 315.000 werknemers. Geen kleintje, dus. Bovendien is het voorstel behoorlijk fors. “Wie weigert, moet zonder loon terug naar huis gestuurd kunnen worden.”

De redenering is simpel: bedrijven zijn bij wet verplicht om een veilige werkomgeving te creëren. Vandaar dat sommige werknemers helmen, veiligheidsschoenen of mondmaskers moeten dragen. Maar deze veiligheid komt in gevaar wanneer een werknemer gedwongen wordt om tussen al te veel niet-gevaccineerde en ongeteste collega’s te werken, oordeelt Steukers. “Volgens mij is dat een juridische basis voor ontslag.”

De discussie laait wel vaker op in deze crisis. Al sinds de coronapas verplicht werd om te kunnen reizen, waarschuwen critici voor een ‘pasjesmaatschappij’ waarbij er twee aparte klassen dreigen te ontstaan: gevaccineerden en niet-gevaccineerden. De stijgende besmettingscijfers hebben deze critici weliswaar in een hoekje gedrongen. De toepassing van de coronapas werd de voorbije maanden gestaag uitgebreid, naar discotheken en nachtclubs, restaurants, cafés, fitnesscentra en evenementen.

Draagvlak klein

Volgt de werkvloer? Als het van federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) afhangt wel. Afgelopen zaterdag outte hij zich in een interview met De Standaard als een voorstander van de coronapas op het werk. “Ik vind dat bedrijven zouden moeten kunnen vragen dat werknemers een CST voorleggen. (…) We kunnen dat morgen regelen. Gewoon het samenwerkingsakkoord met de deelstaten wijzigen en klaar.”

Op dit moment is het politieke draagvlak echter klein. “De discussie ligt op de plank van het volgende Overlegcomité, halfweg november”, laat federaal minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) weten. “Wat mij betreft, moeten we wel voorzichtig blijven. Er stellen zich een aantal praktische vragen. Welke sanctie leg je bijvoorbeeld op aan mensen die geen geldige coronapas op het werk kunnen voorleggen?”

In tegenstelling tot een avondje op restaurant is arbeid minder vrijblijvend. Mensen hebben een arbeidscontract en moeten hun rekeningen betalen. Bovendien vraagt Dermagne zich af of de invoering van een coronapas raakt aan de vertrouwelijkheid van de gezondheidsgegevens van een werknemer tegenover de werkgever. “Er zal dus eerst een grondige juridische analyse nodig zijn.”

Sociale onrust

De weerstand bij de PS-minister is deels ingegeven door het protest van de vakbonden, die het voorstel van Agoria als een aanslag beschouwen op de arbeidswetgeving. “Sommige ballonnetjes zijn allesbehalve onschuldig. Het is een recept voor sociale onrust”, reageerde ABVV-topvrouw Caroline Copers op Twitter. Volgens de vakbonden is het vreemd dat werkgevers een coronapas zouden verplichten als de overheid niet eens de vaccinatie verplicht.

Dat een coronapas op het werk niet evident is, blijkt bovendien in Italië. Toen daar op 15 oktober de coronapas verplicht werd voor alle werknemers, leidde dat tot manifestaties en schoot het ziekteverzuim plots met 30 procent omhoog. Zo ver willen de werkgeversorganisaties in ons land niet gaan. Zowel Agoria, Unizo als Voka pleiten om bedrijven indien nodig de optie te geven om een coronapas te verplichten, dus niet voor een algemene verplichting.

“Sowieso is er vandaag geen massale vraag om dit te kunnen doen”, zegt Eric Laureys van Voka. Dat heeft te maken met de vaccinatiegraad die bedrijven kunnen opvragen via de bedrijfsarts of de externe dienst voor preventie. “De meeste bedrijven in Vlaanderen zitten boven de 95 procent.”