‘Plots zou ik op jaarbasis 960 euro meer moeten betalen’: klanten met variabel energiecontract over stijgende voorschotfacturen

“Het is de eerste keer dat mijn factuur zo scherp verhoogt”, zegt Ann Braeckman, die enkele dagen geleden haar energierekening in haar mailbox heeft gekregen. “Mijn verbruik is al zes jaar haast hetzelfde, maar nu moet ik ineens 80 euro per maand meer betalen. Dat is een stijging van zo’n 65 procent, toch wel heel veel.” 

Braeckman heeft een contract bij Eneco, waarbij ze maandelijks 125 euro moest betalen. Deze week liep haar jaarcontract af en kreeg ze een nieuw bedrag voorgeschoteld op de voorschotfactuur. Dat bedroeg ineens 205 euro. “Op een jaar bekeken betaalde ik zo’n 1.400 euro voor elektriciteit en gas”, zegt Braeckman. “Nu zou daar voor volgend jaar maar liefst 960 euro bijkomen. Dan levert de 50 euro korting van de overheid weinig op.” 

Braeckman is zeker niet alleen. Ook op sociale media uitten consumenten hun ongenoegen, omdat hun voorschotfactuur ineens steil de hoogte in ging. Een man die zich aan een bedrag van 280 euro verwachtte, moest ineens 551 euro neertellen. “Een paar maanden geleden hadden we via de site mijnenergie.be leveranciers vergeleken en zo zijn we overgestapt naar Eneco”, zegt hij. “Je maakt een berekening en je denkt het dan voordeliger zal zijn. Maar dit was dus wel even schrikken. Ik heb een variabel contract en ik heb dan maar  besloten om het bedrag gewoon te betalen.” 

Het woord zegt het zelf: bij een variabel contract varieert het voorschot elke maand, afhankelijk van de marktprijzen en het verbruik. Bij een vaste factuur is het voorschot elke maand hetzelfde. Dan volgt een eindafrekening en betaalt de leverancier het verschil terug. Tenzij de consument meer heeft verbruikt, dan moet hij uiteraard opleggen. “Onze eerstvolgende afrekening is in maart”, zegt hij. “Anders zouden we dan heel veel moeten betalen.” 

Meer dan verdubbeling

Na een lezersoproep van De Morgen kwamen er ook berichten binnen over andere bedrijven. Een vrouw die enkele maanden geleden overstapte naar Ebem betaalde toen 129 euro. Voor de maand oktober was het bedrag opgeslagen naar 319 euro. Dat is flink meer dan een verdubbeling. “Als ik blijf betalen aan dat tarief dan kom ik aan bijna 4.000 euro op een jaar”, zegt ze. “Dat is niet normaal als je alleen woont in een huis. Ik voelde me bekocht. Ik heb mijn tarief aangepast en ga vanaf november weer 199 euro betalen.” 

Al van voor de zomer gaan de energieprijzen omhoog, maar omdat de prijzen blijven stijgen, schrikken consumenten zich een hoedje als hun rekening in de bus valt. Bij Test-Aankoop en de Ombudsman Energie regende het de voorbije maanden klachten over Mega en Vlaamse Energieleverancier, die door de stijgende prijzen in de problemen komen. 

Die leveranciers zetten zich in de markt als prijsbrekers. Maar omdat ze hun aardgas en elektriciteit volledig moeten aankopen op energiebeurzen, waar de prijzen al door het dak zijn gegaan, moeten ze hun klanten plots een serieuze meerkost aanrekenen. Zelfs klanten met een vast contract zouden een hoger voorschot moeten betalen. 

Op de lezersoproep van De Morgen antwoordden ook enkele Mega-klanten. “In september kreeg ik plots een melding dat mijn contract zou vervallen en dat de leverancier zelf zou bepalen of het vast dan wel variabel zou worden”, zegt Jessy Grygowski. “Ik antwoordde dat ik daar zelf over wilde beslissen. Voor oktober heb ik dan nog een normale factuur gehad van 115 euro, maar in november werd dat 315 euro. Dan heb ik een klacht ingediend.” Een vraag om reactie van Mega bleef onbeantwoord. 

Test-Aankoop bekijkt de stijgingen ondertussen met argusogen. “Ik heb contracten gezien van Engie en van Luminus, die ook heel hoog waren”, zegt woordvoerder Simon November. “Bij die contracten kwamen we uit op een jaarprijs tussen de 2.600 en 3.000 euro.” 

De consumentenorganisatie raadt klanten die een variabel contract hebben aan om de verhoging te betalen. Omdat er toch een eindafrekening volgt, zou die anders weleens heel duur kunnen uitvallen. “Maar niet als de factuur maal twee of maal drie gaat en je ze niet meer financieel kan dragen”, zegt November. “Dan is het beter om te gaan onderhandelen. Het moet financieel wel haalbaar blijven.” 

Zure appel 

Klanten met een variabel contract moeten dus eigenlijk door de zure appel bijten, in de hoop dat de prijzen naar volgende zomer toe weer een pak lager zullen liggen. De woordvoerder van Eneco bevestigt intussen dat het bedrijf veel vragen krijgt van klanten over hun energiefactuur. “Een klant met een variabel tarief kan zelf altijd zijn voorschotbedrag aanpassen”, zegt hij. “Maar volgens ons is dat niet voorzienig.”

Aan de basis van de prijsstijgingen liggen tal van factoren waar de leverancier geen grip op heeft. Momenteel is het zo dat de vraag naar gas het aanbod overstijgt, onder meer omdat er een economische heropleving is in Azië. Omdat België gas nodig heeft om elektriciteit op de wekken, laat de gasprijs zich ook in de elektriciteitsprijs voelen. 

“De prijzen zullen snel weer op een normaler peil komen”, zegt Van Hamme. “Klanten die voor de zomer een vast contract hebben afgesloten blijven nu gespaard van de prijsstijgingen. De anderen met een variabel contract willen we zo goed mogelijk begeleiden zodat ze op het einde van de rit niet voor een factuurshock komen te staan.”