De Lijn wilde initieel investeren in bijna duizend nieuwe elektrische bussen. Busbouwers die wilden meedingen naar de aanbesteding van de eerste tweehonderd stuks, moesten oorspronkelijk aantonen dat ze de afgelopen drie jaar minstens 150 e-bussen leverden. Van Hool kon dat niet. De eerste elektrische bussen reden er toen nog maar recent buiten.

Onder druk van eerdere acties zette de vervoersmaatschappij de procedure eerder dit jaar stop op vraag van minister Lydia Peeters (Open Vld). Er volgden aangepaste voorwaarden die Van Hool wel toelaten om mee te dingen. Het aanvankelijk megaorder van 970 voertuigen werd uiteindelijk stopgezet in ruil voor een gefaseerde aanpak. Nu ligt een aanbesteding van zestig elektrische bussen op tafel. Twee constructeurs mogen elk dertig stuks leveren. Een daarvan mag later op een order van 290 exemplaren rekenen.

“Het gaat nu al anderhalf jaar niet goed bij Van Hool”, stelt Geert Haverbeke van PVDA. “Meer dan duizend mensen zitten tijdelijk werkloos thuis. De oplossing ligt voor de hand: we hebben hier de beste busbouwer van Europa, dus het is toch logisch dat De Lijn minstens een deel van haar nieuwe bussen daar laat bouwen? Maar de kogel is nog niet door de kerk.”

Koop lokaal

“Een van de lessen die we trokken uit corona, is dat we de lokale economie in ere moeten houden”, vult Haverbeke aan. “Koop dus lokaal en bouw die bussen lokaal. We zouden er echt niet mee kunnen leven als de Vlaamse Regering en De Lijn iets anders zouden doen. Van het relanceplan van ruim 4 miljard euro moet toch ook een deel naar openbaar vervoer kunnen gaan. Nu heb je de kans om het ter plaatste te bouwen. Grijp die. Tijdens de crisis is trouwens gebleken dat buitenlandse leveringen en services niet altijd gegarandeerd zijn.”

Vorige week vrijdag begon PVDA met een mailactie aan het adres van minister Peeters en de raad van bestuur van De Lijn. Dinsdagochtend trokken ze naar de toegangspoort van Van Hool. Bij het binnenkomen konden werknemers een QR-code scannen. “We vragen hen om zo met hun smartphone een mailtje te versturen. Personeel, sympathisanten en inwoners uit de regio’s Lier en Heist-op-den-Berg verstuurden eerder al meer dan tweehonderd mails.”

Twee snelheden

Woordvoerder Dirk Snauwaert van Van Hool stelt akte te hebben genomen van de actie van PVDA. “Daar houden we het bij”, benadrukt hij. “Natuurlijk zou het wel mooi zijn om zo’n order in eigen land te kunnen binnenhalen. Het is ook een visitekaartje voor in het buitenland.”

“Momenteel zijn we een bedrijf op twee snelheden”, vult Snauwaert aan. “Onze business unit met industriële voertuigen heeft een heel aardig orderboek staan voor de komende maanden. In onze business unit waar bussen en autocars gebouwd worden, is het uiteraard wel nog steeds moeilijk. Toerisme vindt mondjesmaat terug plaats, maar de huidige toestand schept opnieuw geen vertrouwen. Het is afwachtten wanneer er weer geïnvesteerd wordt in nieuwe autocars. Voor de rest is het uitkijken naar orders van vervoersmaatschappijen.”