De inflatie in het Verenigd Koninkrijk is sneller dan verwacht gestegen tot het hoogste niveau in tien jaar. Daardoor is de Bank of England (BOE) onder druk komen te staan om de rente te verhogen. Het wordt steeds moeilijker voor de huishoudens om hun levensstandaard op peil te houden. 

De consumentenprijzen stegen in oktober met 4,2 procent ten opzichte van een jaar geleden. Dat gebeurde onder invloed van de energieprijzen en de gevolgen van een algemeen tekort aan aanbodzijde in de economie. Dat was het snelste tempo sinds november 2011 en een sterke stijging ten opzichte van de 3,1 procent in september. Economen hadden gerekend op 3,9 procent. 

De BOE heeft gewaarschuwd waarschijnlijk de leenkosten in de komende maanden te zullen verhogen om de inflatie onder controle te houden, en schat dat de prijzen begin volgend jaar met 5 procent kunnen stijgen. Dat is meer dan het dubbele van zijn doelstelling. 

De Britse pond steeg na het rapport. Beleggers zetten zich schrap voor volgende maand, want sterke arbeidsmarktgegevens op dinsdag wijzen op stijgende lonen. 

Een lastige afweging

Voorlopig wordt de inflatie grotendeels aangedreven door tijdelijke factoren die verband houden met de energieprijzen en de opleving van de wereldwijde vraag na de pandemie. De BOE vreest echter dat de inflatie verder kan oplopen als er niets aan wordt gedaan. 

Omdat zowel de werkgelegenheid als de lonen groeien, is het steeds waarschijnlijker dat de centrale bank zal proberen om een opwaartse prijsspiraal te voorkomen. Het bedrijfsleven hamert op voorzichtigheid en wijst op de zwakkere economische groei en het afnemen van zowel de consumentenbestedingen als het consumentenvertrouwen.

“De Bank of England staat voor een lastige afweging tussen oplopende inflatie en een stagnerend herstel,” zei Suren Thiru, hoofd economie van de Britse Kamer van Koophandel. “Maar nu de economie van het Verenigd Koninkrijk steeds meer tegenwind ondervindt, moet een te vroege renteverhoging worden vermeden.”

Stijgende prijzen

De stijging van de inflatie vorige maand werd aangewakkerd door de aardgas- en elektriciteitsprijzen. Dat gebeurde nadat de toezichthouder Ofgem de leveranciers had toegestaan de tarieven met maar liefst 12 procent te verhogen om de stijgende groothandelskosten te compenseren. Ook de prijzen van levensmiddelen, brandstof, tweedehands auto’s en de prijzen in restaurants en hotels droegen bij aan de forse stijging van de inflatie.

Huishoudens worden geconfronteerd met het vooruitzicht van een nieuwe sterke stijging in april, samen met een forse verhoging van de loonbelasting. Dat kan het economisch herstel ondermijnen, aangezien mensen minder geld zullen overhouden om uit te geven. 

Bovendien hebben verstoringen in de toeleveringsketen de prijzen van veel goederen en diensten opgedreven. De kerninflatie, die de prijzen van energie, voedsel, alcohol en tabak uitsluit, steeg van 2,9 procent naar 3,4 procent.

“Veel landen hebben te maken met hogere inflatie nu we herstellen van Covid, en we weten dat mensen onder druk staan met de kosten van levensonderhoud,” zei Sunak in een verklaring. “We helpen mensen aan het werk.”

“Inflatie kan hardnekkiger blijken dan gedacht”

“Hoewel dit pijnlijk is voor de huishoudens, zullen traditionele instrumenten zoals het verhogen van de rente waarschijnlijk weinig effect hebben op deze inflatiedruk. Dat komt door het mondiale karakter ervan”, zegt Jack Leslie, senior econoom bij de Resolution Foundation. “In plaats daarvan moeten we ons richten op het veiligstellen van het Covid-herstel. Dan schept een sterkere groei wel meer ruimte voor loonsverhogingen.”

Een verontrustend signaal voor beleidsmakers is dat bedrijven steeds vaker prijsstijgingen in het vooruitzicht stellen om de stijgende loon- en andere kosten te dekken. Als werknemers hogere lonen eisen om hun levensstandaard te behouden, kan de inflatie hardnekkiger blijken dan aanvankelijk werd aangenomen. (mah)