‘Explosie van besmettingen’, maar voorlopig geen lockdown: ‘Allemaal samen inspanning leveren’

“De alarmsignalen staan op rood. We hadden allemaal gehoopt op een winter zonder corona, maar ons land is geen eiland”, vertelde premier Alexander De Croo (Open Vld) woensdag na de vergadering van het Overlegcomité. “We hebben vandaag te maken met een versie van het virus die drie keer besmettelijker is dan het origineel van vorig jaar. Dat is lastig.”

Volgens De Croo heeft het Overlegcomité gekozen voor ‘maximale voorzichtigheid’ zonder over te gaan tot nieuwe sluitingen en lockdowns. Dankzij de vaccins is dit voorlopig niet nodig. “Ik ben ervan overtuigd dat we hier samen doorkomen. We moeten allemaal samen een inspanning leveren. We viseren niemand, maar er zijn maatregelen nodig om lockdowns te voorkomen.”

Zoals verwacht wordt de coronapas, of Covid Safe Ticket, in binnenruimtes voortaan gecombineerd met de mondmaskerplicht. In de cafés betekent dit dat het mondmasker op moet wanneer klanten niet aan hun tafel zitten. In discotheken mogen uitbaters kiezen: ofwel moeten er sneltests afgenomen worden aan de ingang, ofwel zijn mondmaskers verplicht.

De mondmaskerplicht wordt uitgebreid. De leeftijdsgrens zakt naar 10 jaar. De virologen hadden 9 jaar voorgesteld. Voor het lager onderwijs in Vlaanderen zal dit niets veranderen. Daar moeten de leerlingen van het vijfde en zesde jaar al een mondmasker dragen in de klas. In het secundair onderwijs moeten de mondmaskers weer op. Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA): “Dit is geen aangename maatregel, dat beseft iedereen. Hopelijk helpt dit om te curves om te buigen.”

Verse lucht

Er komt meer aandacht voor ventilatie. In scholen en bedrijven moeten ‘versneld en veralgemeend’ CO2-meters komen om de luchtkwaliteit te controleren. Het gaat om alle lokalen waar veel mensen samenkomen, in de eerste plaats de klassen. Een timing is er niet en hoeveel budget hier tegenover staat, is nog onduidelijk. De bevoegde ministers moeten dit verder uitwerken.

De Vlaamse en Waalse regeringen waren lange tijd gekant tegen een verplichting om in elke klas een CO2-meter te plaatsen. Ze gingen nu uiteindelijk toch overstag, vooral uit angst voor een mondmaskerplicht voor het hele lager onderwijs. Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA): “Het gebruik van CO2-meters werd al permanent aanbevolen. (...) Het onderwijsveld zal nu ook the last miles afleggen.”

“We hebben lang onderschat hoe belangrijk ventilatie is”, zei minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit). “Verse lucht is absoluut cruciaal.” De socialist - die de virologen meestal het verst volgt - oordeelde dat de nieuwe maatregelen “een absoluut minimum” zijn, aangezien we in ons land een “explosie” van besmettingen beleven. Hierdoor belanden ook gevaccineerden in het ziekenhuis. “Het gaat om moeilijke beslissingen, maar het virus is taai. Wij moeten dus ook taai zijn.”

Om de bevolking beter te beschermen komt er een zogenaamde boosterprik voor iedereen. Die extra prik moet zorgen voor een daling in het aantal ziekenhuisopnames en doden. Hoewel er geen officiële timing is, wordt gemikt op het voorjaar. De afgelopen weken is de derde vaccinatieronde in ons land - voorlopig alleen voor het zorgpersoneel en ouderen - maar traag op gang gekomen. Nog niet een derde van de Vlaamse 65-plussers heeft al een boosterprik gekregen.

Verplicht telewerk, voorlopig vier dagen per week, moet de circulatie van het coronavirus op de werkvloer tegengaan. Telewerk alleen ‘aanbevelen’ bleek weinig zoden aan de dijk te zetten. Na 12 december zal indien mogelijk teruggeschakeld worden naar drie dagen. De regeling voor telewerk lag politiek gevoelig. Er werd lang over gesproken tijdens het Overlegcomité, dat al bij al rustig bleef. Vandenbroucke waarschuwt alvast dat de controles op het naleven van de regels aangescherpt worden, onder meer op het scannen van de coronapas.

Verplichte vaccinatie

Over een verplichte vaccinatie neemt het Overlegcomité nog geen standpunt in. PS en Vooruit dringen aan op een verplichte vaccinatie voor de hele bevolking vanaf 18 jaar. Waals minister-president Elio Di Rupo (PS) ziet hierin een oplossing op middellange termijn: “Dit zorgt voor gelijkheid bij de hele bevolking en laat toe dat groepen zich niet meer gediscrimineerd voelen.” Ook Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) heeft “hoe langer hoe minder begrip voor die 8 procent.” Ruim 92 procent van de volwassen Vlamingen is gevaccineerd.

De druk van PS komt deels voort uit de gevoelige discussie rond de vaccinatieplicht voor het zorgpersoneel. De federale regering bereikte maandag een langverwacht akkoord daarover. Zorgpersoneel dat een prik weigert, kan vanaf 1 april zijn job verliezen. Voor PS gaat dit te ver. De partij staat onder druk van de eigen vakbond. Die dreigt met een staking. Di Rupo vroeg woensdagochtend “humane oplossingen”, maar de afspraak blijft voorlopig gewoon overeind.

De vaccinatieplicht zelf is intussen geparkeerd bij het Coronacommissariaat. Dat moet alle praktische en juridische mogelijkheden afwegen om de vaccinatiegraad te verhogen. De Croo: “We moeten ons nu niet verliezen in een discussie die ons op korte termijn weinig helpt.”