Clips van Peng Shuai in het openbaar kunnen angst voor haar veiligheid niet wegnemen

Na weken uit het publieke oog te zijn verdwenen, zijn er video’s opgedoken van de Chinese sportster Peng Shuai. Ze zou zaterdag in een restaurant zijn geweest en zondag een tennistoernooi voor jongeren bijwonen. Op de beelden is te zien hoe ze glimlachte, zwaaide en oversized tennisballen signeerde.

Deze clips, gedeeld door Chinese staatsmedia en commentatoren, roepen alleen maar meer vragen op over haar welzijn, en of Peng echt vrij is. Ze heeft nog niets gepost op haar geverifieerde account op Weibo, de Chinese Twitter-tegenhanger, sinds ze eerder deze maand bekendmaakte seksueel misbruikt te zijn geweest door een topambtenaar van de Communistische Partij. De post werd kort daarna van de sociale media geschrapt.

“De video’s zijn niet onafhankelijk geverifieerd. Maar ervan uitgaande dat ze accuraat zijn, denk ik dat het aanneembaar is dat ze waarschijnlijk gedwongen werd.” Dat zegt Isaac Stone Fish, oprichter van Strategy Risks, een onderzoeksbureau dat gespecialiseerd is in zakelijke relaties met China. Het is “niet onverwacht dat ze zo onder controle wordt gehouden” na beschuldigingen van “immoreel, illegaal, afschuwelijk gedrag op de hoogste niveaus van de Chinese macht,” zei hij.

“Dit is het begin”

De internationale druk op China blijft wel toenemen. Zo verzoekt de wereld steeds meer duidelijkheid over Peng’s status. In de afgelopen week waren een brief die aan haar werd toegeschreven en beelden van haar verblijfplaats bijna uitsluitend afkomstig van de staatsmedia. Tegelijk ontweek het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken veelvuldige vragen over haar.

“We hebben deze brief gezien, de vermeende berichten op sociale media, de geënsceneerde optredens – en we zullen waarschijnlijk meer schertsvertoningen zien naarmate de kritiek toeneemt,” zei Peter Dahlin, mede-oprichter van de mensenrechtengroep Safeguard Defenders. “Wat dit drama betreft, is dit het begin, niet het einde.”

Het schandaal komt op een bijzonder gevoelig moment voor president Xi Jinping. Momenteel bereidt hij zich voor op de Olympische Spelen te midden van grenssluitingen, mensenrechtenklachten en diplomatieke vetes met het Westen. Hij maakt zich ook op voor een partijcongres dat volgend jaar plaatsvindt. Dan heeft hij brede steun van de partij nodig om een verwachte derde ambtstermijn veilig te stellen.

Gênante propaganda

De Women’s Tennis Association uitte ook zaterdag haar bezorgdheid door op te merken dat Peng Shuai’s situatie onduidelijk blijft en dat de organisatie nog steeds overweegt haar activiteiten in China op te schorten. Het Witte Huis en het Bureau voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties hebben gevraagd om haar verblijfplaats en veiligheid te verifiëren.

“Het blijft onduidelijk of ze vrij is en in staat om zelf beslissingen te nemen, zonder dwang of inmenging van buitenaf,” zei WTA Chief Executive Officer Steve Simon in een verklaring. “Deze video alleen is onvoldoende,” zei hij over de clip in de eetgelegenheid.

In de video’s van Peng, waar ze aan het dineren is in een restaurant, wordt de datum van filmen op een duidelijke manier bekendgemaakt. In de video zoomde de camera in en bleef hangen op een bord dat aangaf dat de maand november was, terwijl een gesprek tijdens de maaltijd in een andere clip een aanwezige registreerde die de datum van zondag verifieerde.

Op zondag leverde een zoektocht naar Peng’s naam op Weibo weinig resultaten op. Het laatste bericht was een regionaal nieuwsbericht in september dat melding maakte van de aanwezigheid van haar coach op een evenement.

Beelden die zaterdag circuleerden van Peng die een kat knuffelt en een selfie neemt met een knuffel werden ook in twijfel getrokken. Nathan Ruser, een onderzoeker van ASPI’s International Cyber Policy Centre, zei dat het account dat de beelden verspreidde, een “standaard profiel- en bannerfoto gebruikte en geen account geschiedenis had.”

“Zo gênant hoe onhandig deze propaganda push is,” schreef hij op Twitter.

Meer