Geen ontsnappen aan Black Friday: ‘Niks doen is geen optie, wij moeten ook verkopen’

“Het feest begint nu al, Pre-Black Friday.” Media Markt is slechts een van de velen die uw mailbox binnenvalt om aandacht te trekken. ‘Vette deals!’ Of ‘Megakortingen!’. U kunt er niet naast kijken, de retail loopt zichzelf weer de sloffen uit de voeten. De hoogdag van de commercie komt overgewaaid vanuit de VS, waar de vrijdag na Thanksgiving traditiegetrouw gezien wordt als de start van de inkopen voor de feestdagen. Sinds enkele jaren is dat commerciële fenomeen ook hier neergestreken en nu lijkt er geen maat meer op te staan. Met kortingen op vooral elektronica, kleding, schoenen en andere luxeartikelen.

“We zijn vorige week gestart met onze precampagne”, zegt Janick De Saedeleer, woordvoerster van Media Markt België. De campagne wordt wat verder uitgerokken, wegens corona, klinkt het. “Er wordt een tipje van de sluier gelicht, maar de echte deals komen volgende week aan bod”.

Voor Luc Suykens, de CEO van de Belgische adverteerdersorganisatie UBA, is dit het type voorbeeld van top of mind te zijn bij de consument. “Je moet als merk opvallen tussen de vele anderen en dat doe je door gerichte communicatie via de verschillende kanalen. Het gaat al lang niet meer om merkbekendheid, maar om de consument naar uw verkoopplatform te lokken.” 

Wilko Klaassen, General Manager van het fintechbedrijf Klarna België vult aan: “Uit onderzoek blijkt dat de Belgen hun cadeaus voor de feestdagen eerder kopen dan vorig jaar. En hoewel ze een duidelijk budget vooropstellen, geven ze ook meer uit dan voorheen. Retailers doen er dan ook goed aan zich op deze vroege vogels voor te bereiden. Concreet wil dat zeggen dat ze online zichtbaarder dan ooit moeten zijn.” Daarom dus de schreeuwerige banners in uw mailbox, maar ook op televisie en zelfs in uw brievenbus.

Black Friday is commercie in zijn ultieme vorm, en er lijkt geen ontsnappen aan. Ook niet voor de handelaars zelf. “Als jij het niet doet, dan zal je concurrent het wel doen”, zegt Els Breugelmans, retailexperte aan de KU Leuven. “Ook al hebben wij niks met de traditie van Thanksgiving, de timing zit wel goed. Het valt net voor Sinterklaas en de eindejaarsdagen. We kunnen wel schamper doen over dat commerciële aspect, maar eigenlijk is de consument hier heel rationeel: ik krijg nu korting, dus koop ik nu.” 

Of het voor de handelaar ook zo behapbaar blijft, is een andere vraag. De vele kortingen, het grote marketingbudget, en straks de eventuele retours van spullen die toch niet passen. Schiet er eigenlijk nog wel enige marge over? “Black Friday is voor Media Markt het belangrijkste weekend van het hele jaar”, zegt Janick De Saedeleer. “Het heeft de klassieke eindejaarsperiode en kerstshopping al lang overtroffen. We zijn beursgenoteerd dus ik mag geen cijfers geven, maar het is echt wel het weekend voor ons. Dus ja, alle inspanningen werpen hun vruchten af.” 

Ook bij Krëfel, een andere elektroketen, zorgt Black Friday voor wat kleur in de sales. Ook hier geen cijfers, maar de keten speelt het spel volop mee. “Het is echt een heel belangrijke periode voor ons”, zegt Inge Van Eycken.

Beide ketens schuilen onder een grotere paraplu: Media Markt is een Duitse groep, terwijl Krëfel in handen is van het Franse Boulanger, van de Franse ondernemersfamilie Mulliez. Die schaalgrootte is belangrijk om grote volumes te kunnen aankopen, waardoor de kortingen mogelijk zijn. Klarna België stelt dat 41 procent van de Belgen plant om dit jaar te profiteren van Black Friday-koopjes. 

Tegenbeweging

Toch is er ook steeds meer tegengewicht en de kritiek op het consumentisme klinkt elk jaar weer iets luider. Els Breugelmans: “Die tegenbeweging waarbij vooral duurzaamheid in de kijker wordt gezet, is interessant. Meer consumenten kijken bewuster naar de herkomst van wat ze kopen en hoe vervuilend een product is voor het klimaat.” 

Wouter Torfs van de gelijknamige schoenenketen ziet die trend ook. “Wij gaan niet mee in de hype van consumentisme en kunnen de trend naar duurzaamheid enkel toejuichen.” Bij Torfs dus geen Black Friday, al is een beperkt assortiment van de collectie wel met korting in de etalage gezet. “Niks doen is ook geen optie, we moeten nu eenmaal ook nog verkopen. Noem het de gulden middenweg.”

Isolde Delanghe van ModeUnie herkent dat fenomeen goed. “Drie jaar terug sprong iedereen noodgedwongen op die kar, terwijl de trend nu toch een beetje inkrimpt. Steeds meer Belgische modemerken doen niet meer mee, of geven op slechts een beperkt deeltje van hun collectie korting. En de klant begrijpt dat ook.” 

Niet enkel de kleine lokale handelaar stapt terug van het opgedrongen kortingsfestijn; ook grotere ketens hinken op die gedachte. Zo zet de Franse keten van sportartikelen Decathlon volgende week hergebruik en recyclage centraal, terwijl de modeketen Kiabi solidariteitsacties ondersteunt. Ook Ikea vraagt om oude kasten terug te brengen om ze een tweede leven te geven. 

Janick De Saedeleer voelt zich niet aangesproken: “Black Friday is een verkoopactie waarbij elektronica werd verkocht met fikse kortingen. De verwachtingen van de consument zijn hoog, en het is voor ons belangrijk om zeker nu uitzonderlijke deals te kunnen bieden.”