Wáár tennisster Peng Shuai is, hebben de Chinese autoriteiten al proberen duidelijk te maken. Veel vragen blijven echter onbeantwoord. Zoals ook: waarom blijft de Belgische sportwereld in deze zaak zo stil?
Het was de voorbije week wereldwijd een van de meest trending hashtags op sociale media. Gelanceerd door de Franse tennisster Alizé Cornet, die de wereld opriep om niet stil te blijven.
Tennisster Peng Shuai leek immers van de aardbol te zijn verdwenen sinds ze de voormalige vicepremier van China, Zhang Gaoli, had beschuldigd van seksuele aanranding – een beschuldiging die de Chinese big brother kort erna al van het Chinese Weibo-platform haalde.
Toen ook de WTA, de overkoepelende organisatie voor professionele tennisspeelsters, bij monde van CEO Steve Simon een sterk statement maakte, ging de hele tenniswereld in op de ‘Waar is Peng Shuai?’-oproep. Van ex-vedetten als Chris Evert en Billie Jean King tot huidige sterren als Serena Williams en Novak Djokovic, die terecht hun grote verontwaardiging uitten. Wat later ook gevolgd door Roger Federer en Rafael Nadal, weliswaar met een voorzichtigere en oppervlakkigere boodschap – China werd niet eens vernoemd.
Ook Belgische tennissters lieten zich niet onbetuigd: Kim Clijsters, Kirsten Flipkens, Greet Minnen, Alison Van Uytvanck… Allen retweeten ze de #WhereIsPengShuai-hashtag met bijkomende foto. Clijsters zelfs met een extra boodschap: ‘Strong stand by WTA. All of us players, male and female, need to get behind this. We need to know she is safe!’
Medeplichtig IOC
Die vraag werd in het weekend deels beantwoord toen de Chinese staatsmedia filmpjes losten van Peng Shuai op restaurant en op een tennistoernooi voor tieners. Telkens breeduit lachend, ogenschijnlijk in goede fysieke en mentale gezondheid. Zoals ook moest blijken uit een videogesprek dat IOC-voorzitter Thomas Bach met de Chinese voerde. Proberend de ophef te sussen nadat het Internationaal Olympisch Comité had verklaard dat in deze zaak alleen met ‘stille diplomatie’ een oplossing gevonden zou worden.
Uit het persbericht van het IOC moest blijken dat Peng (nota bene een drievoudige olympische atlete) gezond en wel was, maar dat ze ook wenste dat ‘haar privacy zou worden gerespecteerd’. Zeer merkwaardig, voor iemand die de aanranding eerst zélf online had aangeklaagd. Bovendien niet uitgesproken door Peng zelf.
Het IOC leek zo mee te werken met de Chinese propagandamachine. De beschuldigde vicepremier Zhang Gaoli speelde dan ook al een belangrijke rol in de organisatie van… de Olympische Winterspelen in Peking, die in februari 2022 beginnen. Er doken zelfs foto’s op van hem met IOC-voorzitter Thomas Bach, elkaar stevig de hand drukkend.
Zo blijven de WTA, mensenrechtenorganisaties als Human Rights Watch, atletenverenigingen als Global Athletes en kritische Chinavolgers de pertinente vraag stellen: in hoeverre wordt Peng Shuai gedwongen om breeduit te lachen? Zolang ze niet zélf haar verhaal kan vertellen, wanneer zij (en haar mogelijk bedreigde familieleden) China kunnen verlaten, zal de waarheid niet aan het licht komen.
Een officieel onderzoek naar Zhang Gaoli zal er in China immers nooit komen. De Chinese autoriteiten zullen er alles aan doen om dit in het vooruitzicht van de Winterspelen in Peking een stille dood te laten sterven. Zeker in eigen land, waar elke berichtgeving, elke verwijzing over de zaak-Shuai geblokkeerd wordt in nieuwsmedia en op sociale media.
De stille Jean-Michel Saive
Al even verbijsterend is de stilte in België. Behalve onze tennissters heeft alléén Emma Meesseman de #WhereIsPengShuai-hashtag op haar Twitteraccount gepost – althans bij ons weten (Belgische topatleten die het ook hebben gedaan, laat het ons gerust weten). Niet toevallig de sociaal zeer bewogen Meesseman, die afgelopen zomer in Sport/Voetbalmagazine haar grote maatschappelijke betrokkenheid toelichtte, opkomend voor gelijke rechten voor iedereen.
Dat andere Belgische atleten niks hebben gepost, kan je nog enigszins vergoelijken. Voor velen is het ver-van-hun-bed: in China, in een andere sport ook. Een vage kwestie die de moeite niet is om zich in te verdiepen tijdens hun dagelijkse bezigheden. Denkend ook dat zij geen verschil kunnen maken.
Véél stuitender is de stilte bij het BOIC en zijn nieuwe voorzitter Jean-Michel Saive. Nochtans was hij met een delegatie Belgische atleten vorige week op jaarlijkse winterstage in het Turkse Belek. Maar van een statement via de officiële mediakanalen van het BOIC geen sprake. In tegenstelling tot de Nederlandse, Duitse, Franse en Britse olympisch comités, die wél openlijk meer klaarheid eisten wat betreft de zaak-Shuai. Al dan niet voor de schone schijn, maar ze deden het wel.
Het BOIC en zijn voorzitter ‘verkoos om geen statement te maken en is ook niet van plan om dat te doen’, zo kregen we te horen bij het BOIC. Nochtans zei Jean-Michel Saive in Belek dat hij, wat betreft de Belgische olympiërs, ‘een beschermende rol wil spelen’, ‘dicht bij hen wil staan’ en ‘de realiteit niet uit het oog wil verliezen’.
De pijnlijke realiteit van een atlete uit China ontgaat hem blijkbaar. Nota bene het land waar Saive in zijn tafeltenniscarrière bijzonder populair was – hij werd er zelfs ‘Mister Sai Fu’ genoemd.
Mogelijke verklaring voor zijn stilzwijgen: de grote ambitie van kersverse BOIC-voorzitter om hogerop te klimmen binnen de internationale sportwereld, met name binnen het IOC, waar hij als atleet twee keer naast een zitje in de atletencommissie greep.
Hoop op atletencommissie
Om alsnog een officiële Belgische stem te horen moeten we misschien onze hoop stellen op de pas aangestelde atletencommissie van het BOIC, met nieuwe voorzitter Ann Wauters. Als één iemand weet hoe belangrijk vrouwenrechten zijn, zeker in de topsport, dan is zij het. Na de jongste vergadering op 17 november kwam echter ook uit die hoek nog geen officiële verklaring. Maar wat niet is, kan (hopelijk) nog komen.
Een ding is zeker: de zaak-Peng Shuai is – althans buiten België – te groot geworden, en zal niet zomaar in communistische nevelen oplossen, met de Spelen in het vooruitzicht.
Geen sportorganisatie, zeker geen Belgische, zal de Chinese autocratische bewindsvoerders nochtans kunnen dwingen om de mensenrechten te laten spreken, ook in de kwestie van de onderdrukte Oeigoeren in de autonome regio Xinjiang.
Maar daarom hoef je, ter wille van het eigenbelang, niet te zwijgen, want zo draai je evengoed mee in de Chinese witwasmachine. Dat wil/kan Jean-Michel Saive blijkbaar niet begrijpen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
