Het test- en tracesysteem barst uit zijn voegen: "Centra zitten op hun limieten"

Het zijn duizelingwekkend hoge cijfers: dagelijks worden meer dan 100.000 testen afgelegd. De testcentra in ons land werken dan ook in overdrive. De druk en het tempo waarop getest wordt, is onhoudbaar aan het worden. Dat beaamt ook Karine Moykens, verantwoordelijke voor het test- en tracingbeleid in ons land. "We hebben zelfs gedurende drie dagen pieken gehad van meer dan 120.000 testen per dag." 

Met zo'n hoge testcijfers zitten de centra op hun limieten. "We kunnen maximaal opschalen tot 125.000 à 150.000 testen per dag." Op sommige plaatsen wordt er ook extra mankracht ingezet via onder andere mobiele teams." Moykens zegt ook dat er wordt gekeken of er bijkomende centra kunnen komen om de druk wat te verlichten. Dat is geen eenvoudige opdracht, want vooral (geschikt) personeel vinden is de uitdaging.

In testcentra werken zorgverstrekkers en die zijn tegenwoordig schaars. Datzelfde zorgpersoneel wordt namelijk ook gevraagd om hun handen uit de mouwen te steken in vaccinatiecentra. Die centra blijven langer open voor het toedienen van de derde coronaprik.

De mankracht in de testcentra werd daarbovenop ook nog eens afgebouwd, omdat de nood enkele maanden geleden minder hoog was. "We konden ook niet langer beroep doen op de noodwet, waarbij bepaalde andere zorgverstrekkers konden mee inspringen", voegt Moykens toe. Dat maakt dat  voor zij die wel kunnen bijspringen de werkdruk zeer hoog ligt.

Vooraleer je je kan laten testen, dien je een code te hebben om een afspraak vast te leggen. Die code verkrijg je via onder andere de contacttracing. Ook daar loopt het niet soepel en moeten mensen (vooral zij met een hoogrisicocontact) vaak dagen wachten voor een code.

De callcenters die iedereen opbellen kunnen gewoonweg niet volgen. "Op één dag tijd worden 34.000 besmette personen gecontacteerd. Dat halen we niet meer. Daarnaast hebben we ook nog de hoogrisicocontacten en hebben we ook nog mensen die ons zelf opbellen", vertelt Moykens.

Mensen die besmet zijn met het coronavirus zullen daarom een nieuw instrument hebben om hun nauwe contacten op de hoogte te stellen van hun besmetting. Dat hebben de ministers van Volksgezondheid beslist. "Een besmette persoon zal via sms een link krijgen naar een website waar er heel eenvoudig gevraagd wordt de naam, het gsm-nummer en het e-mailadres van de hoogrisicocontacten door te geven", legt Moyekns uit. Zo kan er onmiddellijk naar die personen een testcode worden doorgestuurd.

Sneller een testcode, dat betekent ook dat de druk bij de testcentra er niet lichter op wordt, in tegendeel. Ook bij de laboratoria is het werken tegen de klok, want die testresultaten moeten natuurlijk zo snel mogelijk bekend zijn. 

Volgens Moykens is de limiet bij de laboratoria nog niet bereikt en is er daar nog wat marge. "Op dit ogenblik zitten we aan 81 procent van de analyses die nog gebeuren binnen een periode van 24 uur en 96 procent binnen 36 uur."

Dat zijn nog acceptabele cijfers, vindt Moykens. Ze geeft wel aan dat het uitbreiden van laboratoria een complexe zaak is. "Je hebt apparatuur die je niet even snel aankoopt. Daarnaast is het personeel ook heel gekwalificeerd."

Moykens geeft aan dat buurlanden zoals Nederland en Duitsland gestopt zijn met contacttracing, maar dat is volgens haar hier nog niet aan de orde. "De virale lading ligt zeer hoog. Dat betekent dat we willen blijven proberen zo snel mogelijk niet enkel de besmette personen, maar vooral die hoogrisicocontacten, toch te laten testen. We zien daar dat er toch een hoge positiviteitsratio is. Zowel bij de test op dag één, maar ook bij de tweede test op dag zeven." 

Afsluitend drukt Moykens er nog eens op dat de basisregels, voldoende afstand, een goede ventilatie en het dragen van een mondmasker, essentieel blijven om het coronavirus klein te krijgen.