Direct naar artikelinhoud
AnalyseZaak-De Pauw

Waarom Bart De Pauw niet dertien keer schuldig was: analyse van een vonnis van 76 pagina’s

Bart De Pauw in Mechelen na het vonnis. 'Ik ben redelijk teleurgesteld', reageerde hij kort. 'We gaan het vonnis nu uitgebreid lezen. Of we in beroep gaan, moeten we nog goed bekijken met de advocaten.’Beeld Tim Dirven

Waarom werd Bart De Pauw (53) veroordeeld  voor de belaging van vijf vrouwen, maar ging hij vrijuit voor acht anderen? De Morgen analyseerde het vonnis.

“Bart betaalt de rekening voor de veranderende tijdgeest, voor de slinger die volledig naar de andere kant is doorgeslagen”, verklaarde Michaël Verhaeghe, de advocaat van Bart De Pauw, op een persconferentie vlak na de uitspraak.  “We zijn erg ontgoocheld door de strenge straf.”

De 53-jarige tv-maker werd donderdagochtend door de correctionele rechtbank van Mechelen veroordeeld  tot zes maanden cel met uitstel voor de belaging van vijf vrouwen en de cyberstalking van een van hen. De Pauw moet ook een symbolische schadevergoeding van 1 euro betalen aan drie van de slachtoffers die zich burgerlijke partij hebben gesteld. 

Het gaat om de actrices Liesa Naert (39) en Ella-June Henrard (28) en om kleedster Ellen Lloyd (35). Twee andere vrouwen, de ex-zakenpartner van Bart De Pauw en een stagiaire die intussen uit de media is gestapt, kregen wel het juridisch statuut van slachtoffer, maar stelden zich geen burgerlijke partij. Zij wilden zich niet manifesteren in een openbare rechtszaak en verkiezen ook nu dat hun naam niet bekend wordt.

Acht keer onvoldoende bewijs

De Pauw moest zich verantwoorden voor de belaging en cyberstalking van dertien vrouwen. Acht keer oordeelde de rechtbank dat er onvoldoende bewijs was om de tv-maker te veroordelen. Zoals bij Maaike Cafmeyer, de actrice die de zaak vier jaar geleden aan het rollen bracht toen ze naar een vertrouwenspersoon bij de VRT stapte om De Pauws grensoverschrijdend gedrag te melden.

Waarom wordt Cafmeyer, die in Het geslacht De Pauw zijn echtgenote speelde, niet beschouwd als slachtoffer? In het 76 pagina’s tellende vonnis gaat de rechtbank voor elk van de dertien vrouwen na of er aan de kwalificaties voldaan is. Om te spreken van belaging moet bewezen zijn dat iemand feitelijk werd lastigvallen en dat de rust van die persoon ernstig verstoord werd. Ook het opzet is belangrijk: de dader wist of had moeten weten dat zijn gedrag die rust zou verstoren.

Voor Maaike Cafmeyer zag de rechtbank wel indicaties dat ze in de nasleep van hun kortstondige liefdesrelatie in 2004 allerlei tegenstrijdige emoties heeft ervaren, waarmee ze duidelijk worstelde. “Het moet haar ook gekwetst hebben dat er na haar nog andere dames waren met wie de beklaagde een relatie aanknoopte en aan wie de beklaagde gelijkaardige berichten stuurde. Ze heeft naar eigen zeggen geprobeerd om aan de beklaagde aan te geven dat ze zijn gedrag storend of onaanvaardbaar vond, en hem laten weten dat ze geen tweede seizoen van Het geslacht De Pauw wou doen”, aldus het vonnis.

Maar die vaststellingen zijn voor de rechtbank niet voldoende. “Er is geen bewijs dat de beklaagde haar opzocht op een moment dat dit voor haar niet uitkwam, waardoor het niet duidelijk is hoe ernstig haar rust verstoord werd”, aldus het vonnis, dat ook verwijst naar de vele professionele en privécontacten tussen hen. “Daarbij bood ze zelfs aan dat de zoon van De Pauw tijdens zijn studies bij haar schoonfamilie in Amsterdam zou kunnen verblijven. Dat heeft de beklaagde gesterkt in zijn overtuiging dat ze een warme vriendschapsband hadden.”

Liesa Naert

Na het losbarsten van de zaak in november 2017, beschouwde Bart De Pauw Maaike Cafmeyer nog altijd als een vriendin. “Toen hij haar opbelde nam hij dat telefoongesprek niet op, in tegenstelling tot het gesprek met Liesa Naert”, aldus het vonnis.

Die actrice, die doorbrak met de rol van Saskia in Willy’s en Marjetten, werd volgens de rechtbank wel belaagd door Bart De Pauw. Daarbij is één element doorslaggevend: op een avond in maart 2007 stond de tv-maker aan haar kot in Gent. De toen 25-jarige Naert weigerde hem binnen te laten, waarop De Pauw op de deur begon te bonzen. Pas nadat een onderbuurvrouw dreigde de politie te verwittigen, ging hij weg.

In een afgeluisterd telefoongesprek - bij de start van het gerechtelijk onderzoek eind 2017 werd zijn gsm een tijdje getapt - verklaarde De Pauw dat in een gesprek met zijn echtgenote. “Het staat vast dat beklaagde haar heeft opgezocht. (...) Dat maakte een ernstige verstoring van haar rust uit, waarvan de beklaagde zich bewust was, minstens had moeten zijn, omdat zij de deur niet wilde opendoen”, aldus het vonnis. Dat dit een eenmalig feit was, doet volgens de rechtbank geen afbreuk aan het strafbare karakter.  “Dit voorval heeft wegens zijn aard een steeds terugkerend gevolg gehad waardoor haar persoonlijke levenssfeer ernstig is aangetast.”

Christine Mussche, die optrad als advocaat van de burgerlijke partijen.Beeld Tim Dirven

De kwalificatie van digitale onrust of cyberstalking, waarvoor een bedrieglijk opzet is vereist, werd door de rechtbank slechts één keer aangenomen: voor de ex-zakenpartner van Bart De Pauw. De 48-jarige vrouw, die al veel langer met De Pauw in conflict lag, was een vreemde eend in de bijt op het proces. In haar geval ging het niet om flirterige berichten die ze ontving van de Pauw.  “Wel om denigrerende, kwetsende en intimiderende bemerkingen, waarschuwingen dat ze uit zijn buurt moet blijven tot beledigingen aan het adres van haar echtgenoot”, aldus het vonnis.

Liesa Naert
Beeld Tim Dirven

Advocate Christine Mussche, die samen met An-Sofie Raes de burgerlijke partijen vertegenwoordigt, had in haar pleidooi veel nadruk gelegd op het patroon dat schuilt in het gedrag van Bart De Pauw. Zo gebruikte hij telkens het koosnaampje ‘muis’ en stuurde hij vaak dezelfde liedjes en karamelverzen. Volgens de burgerlijke partijen maakt het de tv-maker tot een “seriestalker”.

De rechtbank volgde die redenering niet.  Toch zijn de vrouwen vooral opgelucht dat De Pauw veroordeeld is en overheerst het gevoel van erkenning. “Dat Bart De Pauw veroordeeld wordt voor zijn gedrag ten aanzien van vijf vrouwen, sterkt in die zin absoluut ook de anderen”, zegt Mussche in een reactie. “Het is dankzij de moed, getuigenissen en bewijsstukken van al deze vrouwen dat dit gedrag aan het licht is gekomen en dat deze veroordeling volgt.”

De kans is klein dat het doek nu valt over de zaak-De Pauw. De partijen hebben dertig dagen om beroep aan te tekenen. Als dat gebeurt, zal het Antwerpse hof van beroep zich opnieuw buigen over de zaak.