Waarom heet de nieuwe coronavariant ‘omikron’? En wat betekent het?

Om te beginnen: elke coronavariant heeft een wetenschappelijke naam. Zo staat de omikronvariant in wetenschappelijke kringen ook bekend als B.1.1.529 en de deltavariant als B.1.617.2. Zo’n wetenschappelijke naam is natuurlijk niet heel handig. Daarom werd er voor de belangrijkste coronavarianten ook een andere naam gezocht. 

In het begin van de coronacrisis werd een variant vaak vernoemd naar het land waar ze eerst ontdekt werden, zoals de Britse, de Indische of Braziliaanse variant. Maar wanneer een land een variant voor de eerste keer opmerkt, betekent het niet dat deze variant er ook effectief is ontstaan. Er ontstond vaak ook een stigma rond het land waar een variant als eerste wordt ontdekt. 

In een poging om de discussie rond de varianten te vereenvoudigen en zo'n stigma voor zulke landen te vermijden, schakelde de WHO over naar namen op basis van het Griekse alfabet. Daarom heet de nieuwe coronavariant  B.1.1.529 nu ook ‘omikron’, de vijftiende letter in dat alfabet.

Hoewel iedere variant een Griekse letter als naam krijgt, zijn niet alle varianten even belangrijk. De alfa-, beta-, gamma- en deltavarianten baarden experten zorgen door een hoog besmettingsgevaar en omdat ze de eerste waren, toen er nog meer onzekerheid was over de kracht van het virus. 

Van de epsilon-, zeta-, eta-, theta-, jota-, kappa-, lambda- en muvariant hebben we haast niets gehoord, omdat deze varianten vrij ongevaarlijk en beperkt bleven. Virussen evolueren, en sommige evoluties zijn zorgwekkender dan andere. 

De omikronvariant werd echter door WHO officieel als “zorgwekkend” bestempeld. Volgens viroloog Marc Van Ranst is de nieuwe coronavariant “waarschijnlijk nog besmettelijker dan de deltavariant”. Vandaar horen we nu veel over omikron. 

Wie opgelet heeft, zal opmerken dat er geen nu- of xivariant is. Die letters werden bewust overgeslagen. ‘Nu’ klonk te veel als het Engelse ‘new’, wat volgens de WHO verwarrend zou zijn in de Engelstalige wereld. ‘Xi’ is dan weer “een vaak voorkomende naam”, aldus de WHO. Het is overigens ook de naam van de president van China, en een variant met dezelfde naam lag “te diplomatiek delicaat”, suggereert viroloog Marc Van Ranst. 

En dus werd er geopteerd voor de eerstvolgende letter: de omikron.

We zitten nu al in de helft van het Grieks alfabet, dat 24 letters heeft. Maar wat als we voorbij ‘omega’ zitten? Dan gaat de WHO op zoek naar een volgende reeks namen. Aanvankelijk werd gedacht aan Griekse goden, maar dat plan werd afgeschoten. Op dit moment zouden sterrenbeelden een mogelijke optie zijn, liet Maria Van Kerkhove van WHO weten aan The Telegraph.