Als ‘Familie’ ook echt familie wordt: waarom fans boos zijn als een trouw personage verdwijnt

Een fan die dreigt om zich vast te ketenen aan de poort, het management dat de nood voelt om in dialoog te treden: je verwacht het bij de ultra’s van Standard Luik, niet bij huismussen die zich elke weekavond om vijf over acht in de zetel nestelen voor Familie. En toch, het protest tegen de aangekondigde exit van Gunther Levi, die al 22 jaar deel uitmaakt van de soap, is in een paar weken aangedikt tot ruim tienduizend fans in een Facebook-groep. Het regent er boze reacties. Er is zelfs sprake van een boycot van het ‘30 jaar Familie Feest’, eind januari in de Lotto Arena.

“Ik ken fans die al twee weken niet meer kijken uit protest”, zegt Sophie Declerck (42). Toen ongeveer landde het nieuws dat oerpersonage Peter Van den Bossche, de pater familias, uit de reeks wordt geschreven. Dik tegen de zin van Levi, zo bleek nog eens. Voor Declerck, die naar eigen zeggen geen tien afleveringen van Familie heeft gemist, was het een mokerslag. “De familie Van den Bossche is de essentie van heel de serie, ze vertoeven al bijna dertig jaar elke avond in mijn huiskamer. Hoeveel schiet er nog van over?”

Niet veel. Net zoals bij Thuis het geval is, zijn heel wat van de originele personages doorheen de jaren verdwenen uit Familie. “Maar iemand als Peter is voor sommige fans even echt als het behangpapier dat al jaren aan de muur hangt”, zegt showbizzkenner Peter De Smedt. 

Rouwregister

De grens tussen feit en fictie is nergens zo dun als bij een dagelijkse soap. Er circuleren anekdotes genoeg over fans die aan het NMBS-loket een ticket richting Wittekerke probeerden te boeken, of acteurs die bloemen of verwensingen kregen omdat hun personage respectievelijk kanker of een psychopathisch trekje had. Peter Van de Velde (Jacques in Thuis) voelde zich onlangs nog genoodzaakt om op sociale media te benadrukken dat het hondje Vondeltje niet echt gedood was.

Kijkers spenderen dan ook duizenden minuten met hun favoriete personages. Een eenzijdige relatie, maar daarom niet minder intens. Uit onderzoek blijkt dat veel kijkers de taferelen als realistisch ervaren, ook al zijn ze dat niet helemaal. Een kleine bloemlezing uit het leven van Peter Van den Bossche spreekt boekdelen: ten prooi vallen aan een Amerikaanse sekte, even schijndood zijn. Naar Familie-normen is het gangbare kost.

Een (serieuze) Britse studie concludeerde eind de jaren negentig dat soappersonages drie keer zoveel kans lopen om te sterven door geweld, op basis van geslacht en leeftijd. “Toch heb ik al vaak geweend als een personage sterft”, zegt Declerck. Programmamakers spelen daar zelfs handig op in. Bij het overlijden van Yvette, de moeder van Simonne in Thuis, opende de VRT een rouwregister. Meer dan 25.000 kijkers schreven toen een persoonlijke boodschap neer.

Verjongingskuur

Het is lang niet de eerste keer dat kijkers hun stem laten horen bij een exit. “Maar ik heb de reacties wel nog nooit zo heftig geweten als nu bij Gunther Levi”, zegt De Smedt. Vaak zetten de acteurs achter zo’n oerpersonage dan ook bewust een stapje opzij, dat is nu niet het geval. En in de nasleep van Levi zagen nog enkele andere anciens de stekker uit hun verhaallijn in Familie getrokken: onder meer Martine Jonckheere, alias Marie-Rose. De makers hebben daarmee hun gewenste shockeffect beet, met het oog op een verjongingskuur.

Volgens Declerck is er echter nog een reden waarom het publiek zich zo roert. “Weet je, in de wereld van Familie bestaat corona niet”, zegt ze. Het is een halfuur wegvluchten, een houvast in barre tijden. “Net op dat moment geeft VTM het signaal aan de oudere kijkers: jullie tellen niet meer mee.”