‘Desnoods neem ik de katjes zelf mee naar huis’: dierenasielen zitten overvol

Ondanks de blaffende hond is het wel degelijk een kattenasiel die op de Gentse wateren dobbert. Het bord met ‘Poezenboot Caprice’ heeft betere jaren gekend, “maar onze mascotte is helemaal mee met zijn tijd”, zegt vrijwilliger Karen Rosseel. Ze aait het kopje van kater Kinai, die een jingle belletje rond zijn hals heeft. “Hij staat niet ter adoptie”, benadrukt Rosseel. De rest van de katten op de boot wel. En die zit “propvol”.

In de hokken wachten zowel kittens als volwassen poezen op een nieuw baasje in een mand gevuld met krantensnippers. “Als er een plek vrijkomt, dan kunnen we die meteen weer vullen”, zegt Rosseel. “Gelukkig kunnen we veel katjes tijdelijk onderbrengen bij een pleeggezin.” Een kat weigeren doen ze hier voorlopig niet. “Desnoods neem ik ze zelf mee naar huis.”

In veel dierenasielen raak je als baasje echter niet zomaar van je kat of hond af, er zijn soms wachtlijsten van een maand of langer. “Al drie à vier maanden zitten we tegen ons plafond van tachtig poezen aan”, zegt Brenda Devos van De Knuffelpootjes in het West-Vlaamse Rekkem. Aan de andere kant van het land, in het dierenasiel van Sint-Truiden, wordt er dan weer volop geleurd met honden. “Zelfs van buiten de provincie krijgen we telefoontjes van mensen die wanhopig op zoek zijn.”

Steriliseren

In dierenasielen is het een begrip: de ‘coronahond’. Het zijn honden van een jaar à anderhalf jaar oud die opvallend vaak binnenlopen. “De rage is voorbij”, zegt Devos een beetje gefrustreerd over mensen die halsoverkop een dier namen in lockdowntijden. Plots wordt de pup toch een beetje te groot of blijkt er geen tijd meer als de kantoorvloer weer lonkt. “Vaak kampen de honden ook met een gedragsproblematiek, een zekere verlatingsangst. Ze hebben eerst maandenlang volle aandacht gekregen om nadien alleen thuis te zitten”, zegt Devos.

Bij de honden laat deze trend zich voorlopig nog niet zien in de Vlaamse cijfers, die tot 2020 gaan. De instroom in dat kalenderjaar lag zelfs een derde lager dan voorheen. Niet onlogisch: de werking van de asielen was tijdens de eerste lockdown flink verstoord, en dat hondje nog nagelnieuw.

Bij katten was er voor 2020 wel al een serieuze stijging te zien, vooral binnen de categorie ‘gevonden’ dieren. De verklaring gaat dan ook verder dan impulsieve baasjes. “Er is een volledig seizoen te weinig gesteriliseerd”, zegt dierenarts Ellie De Grauwe, tevens de drijvende kracht achter Poezenboot. Vorig jaar vonden veel mensen hun weg niet naar de dierenarts, tijdens de eerste lockdown waren ze zelfs gesloten. “De eerste worp in de zomer, daar hadden we nog geen last van. Maar die katten hebben op hun beurt massaal geworpen dit jaar.”

“We steriliseren nu aan de lopende band, maar katten wachten daar niet op”, zegt De Grauwe. Zoiets heet dan weer een ‘oeps-nestje’ in het jargon. Sinds april zijn er daarom al 600 kittens binnengestroomd, een verdrievoudiging ten opzichte van het jaar voordien.

Normaal duurt het hoogseizoen voor asielaanvragen tot aan de zomer, maar Karen Rosseel wijst naar de benedenverdieping van de boot. “Er zijn recent nog twintig kittens en vijf zwangere zwerfkatten bijgekomen.” Met de vinger wijzen doen ze liever niet, maar het verhaal van Brenda Devos spreekt toch boekdelen. Een paar maanden geleden vonden ze vier kittens in een plastic zak in een afvalcontainer.

Match

Dat ook het aantal inbeslagnames door de Vlaamse dienst Dierenwelzijn in de lift zit, legt nog extra druk op de asielen. Het aantal evolueerde van 2.435 inbeslagnames in 2016 naar 4.109 in 2020, een stijging met 69 procent. Deze zomer werden daarom een tiental verse krachten aangeworven.

Het stemt allemaal tot nadenken, precies wat de Vlaamse dienst Dierenwelzijn aan baasjes (in spe) wil meegeven. “Bezint eer ge begint”, zegt woordvoerder Brigitte Borgmans. Er zijn campagnefilmpjes en flyers gemaakt die aantonen dat het initiële enthousiasme voor een hond of kat snel kan omslaan. Via de website huisdierinfo.be zijn er ook ‘huisdierwijzers’ die een vragenlijst voorleggen: ‘Ben je bereid om per maand 85 euro te betalen?’ of ‘Ga je graag wandelen, ook als het regent of koud is?’

Goed matchen

“Tja, dan moet je dat wel nog allemaal vinden en lezen”, zegt Karen Rosseel. Volgens haar is het bovendien een zaak van goed te matchen. Een onervaren eigenaar koppel je best niet aan een wilde, oudere kat maar aan “een jonge, superlieve kat die je nog veel kan aanleren.” Veel asielen doen eerst een aantal (wandel)sessies waarbij je een dier leert kennen, vooraleer je een bedrag neertelt.

Niet overal gebeurt dit proces even doordacht, zegt De Grauwe. Volgens haar ging het beleid begin vorig jaar in de fout door asielen een verbod op adoptie op te leggen, terwijl grootschalige fokkers verder deden. “Helemaal op maat van de consument in verveling, die een rashond bestelde en die vierentwintig uur later in huis had.”

Op de Poezenboot proberen ze het er goed in te peperen: “Vorige week was hier iemand die zei: ‘We zijn nu weer veel thuis.’ Wel, hou er rekening mee dat die situatie niet aanblijft, maar die kat wel.” Ook bij Devos valt het op dat de adopties na maanden van kalmte weer aangewakkerd zijn. “We proberen goed te screenen en selecteren, maar ik hoop dat we na deze golf die dieren niet terugzien.”