LIVE. Invoering verplichte vaccinatie zorgpersoneel loopt mogelijk vertraging op - Hoogste aantal besmettingen in de zorg en in het onderwijs

Noorwegen gaat de coronamaatregelen opnieuw aanscherpen om een opstoot van het aantal Covid-gevallen tegen te gaan. Zo komt er een limiet op het aantal personen dat mensen thuis mogen ontvangen, heeft de Noorse regering vandaag aangekondigd.

Vanaf donderdag middernacht raden de autoriteiten aan om nog maximaal tien personen thuis te ontvangen. Dat plafond wordt voor Kerstmis uitzonderlijk opgetrokken tot twintig, op voorwaarde dat de sociale afstand gegarandeerd kan worden. Voorts wordt het dragen van een mondmasker ook opnieuw verplicht als de 'sociale afstand' van een meter niet kan worden gegarandeerd. Alcohol mag enkel nog aan tafel geserveerd worden in de horeca en dat tot en met middernacht. De maatregelen gelden voor vier weken. 

"De situatie is nu zo ernstig dat we nieuwe maatregelen moesten nemen om de pandemie onder controle te houden", verklaarde premier Jonas Gahr Støre. "Het risico op een overbelasting van de gezondheidszorg en de verspreiding van de meer besmettelijke omikronvariant vereisen nieuwe, strikte maatregelen."

De directie van Brandweer Brussel is niet te spreken over een aantal brandweerlui die dinsdag hebben deelgenomen aan de betoging van het zorgpersoneel in Brussel. Die betoging tegen de verplichte vaccinatie in de sector, verliep luidruchtig en woelig en de politie moest traangas inzetten toen het aan het kabinet van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke tot duw- en trekwerk kwam met de politie. De Brusselse korpsleiding dreigt met sancties tegen de Brusselse brandweerlui die bij de incidenten betrokken waren.

Lees hier meer.

De ziekenhuizen in Doornik stellen de verplichte vaccinatie van het zorgpersoneel uit tot begin maart. De directeur van het Centre hospitalier de Wallonie picarde (ChWapi), Didier Delval, benadrukt dat hij immers niet over voldoende personeel beschikt.

Zo'n 70 van de 1.200 zorgverleners van de drie ziekenhuizen in Doornik weigeren zich te laten vaccineren. Normaal mogen zij vanaf 1 januari 2022 niet meer komen werken, maar Delval zegt dat hij die zorgverleners de toegang tot de ziekenhuizen niet zal ontzeggen. Pas begin maart zal hij die verplichting wel toepassen.

Volgens Derval beschikken de ziekenhuizen over te weinig personeel. Het absenteïsme bedraagt momenteel 20 procent, waarvan 15 procent van lange duur.

Meer dan een half miljoen mensen in Nederland hebben een boosterprik tegen het coronavirus gekregen. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft voor het eerst een totale inschatting gemaakt en komt uit op ongeveer 577.600 mensen.

Onder hen zijn ruim 255.600 mobiele ouderen. Dat zijn er ongeveer 174.000 meer dan vorige week. Bovendien hebben ongeveer 322.000 mensen een boosterprik gekregen in een instelling of een ziekenhuis. Bij de instellingen gaat het bijvoorbeeld om verpleeghuisbewoners of mensen met het syndroom van Down. Ziekenhuizen vaccineren hun eigen artsen en verpleegkundigen, huisartsen en ambulancepersoneel.

Daarnaast hebben iets meer 119.000 mensen een aanvullende dosis gekregen. Dit zijn mensen die een afweerstoornis hebben, waardoor ze bij de eerste twee prikken misschien niet genoeg bescherming hebben opgebouwd.

Bij elkaar hebben ongeveer 700.000 Nederlanders een extra inenting gehad, becijfert het ministerie van Volksgezondheid. Dat cijfer wordt doorgegeven aan de Europese gezondheidsdienst ECDC, die de internationale cijfers bijhoudt. De ongeveer 700.000 extra prikken komen neer op zo'n 5 procent van de volwassenen. Daarmee zou Nederland de laatste plaats op de Europese ranglijst verlaten en Letland, Roemenië, Bulgarije en Liechtenstein inhalen. In IJsland heeft meer dan de helft van de volwassenen een extra vaccinatie gekregen, in Oostenrijk en Hongarije ongeveer een derde.

De animo voor de eerste prik neemt af in Nederland. Bijna 25.000 mensen lieten zich vorige week voor het eerst vaccineren, het laagste aantal sinds het begin van de vaccinatiecampagne. Bijna 58.000 mensen kregen de tweede prik.

Met de aanvullende inentingen en de boosterprikken erbij is het totale aantal vaccinaties in Nederland sinds het begin van de campagne in januari gestegen tot boven de 25 miljoen.

De Europese Commissie heeft de 27 EU-landen vandaag nogmaals opgeroepen om de reisbeperkingen die ze opleggen in het kader van de vierde coronagolf en de bezorgdheid over de omikronvariant op elkaar af te stemmen.

"Het is essentieel dat we een gecoördineerde aanpak behouden" wat betreft de maatregelen aan de grenzen en de aanbevelingen aan de reizigers, "zodat we onze burgers voorspelbaarheid kunnen bieden", zei commissaris voor Volksgezondheid Stella Kyriakides tijdens een vergadering van de ministers van Volksgezondheid. Het zijn de lidstaten die op het vlak van gezondheidsbeleid het laatste woord hebben, en de Commissie is bezorgd dat een gebrek aan coördinatie voor een onoverzichtelijk lappendeken aan nationale maatregelen zal zorgen, zoals aan het begin van de pandemie in 2020 het geval was.

Verschillende landen gingen al over tot bijkomende reisbeperkingen na het opduiken van de omikronvariant van het coronavirus. Zo geldt ook in België sinds 28 november een inreisverbod voor negen Zuid-Afrikaanse landen die als 'heel hoog risico' worden ingeschaald. Het verbod geldt niet voor onder meer Belgen en voor wie in België woont.

Kyriakides riep de lidstaten ook op hun vaccinatiecampagnes aan te houden en eventueel op te voeren. "Vandaag is 66% van de Europeanen volledig gevaccineerd, maar in het licht van de meer besmettelijke varianten volstaat dat niet." Zo maakt omikron, die al in meer dan de helft van de lidstaten is aangetroffen, een boosterprik noodzakelijk.

Volgens het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) werden in Europa al 212 besmettingen met de omikronvariant vastgesteld. Uit de eerste gegevens zou  een hoge transmissiegraad moeten blijken: in Denemarken werd in een tijdspanne van 48 uur een verdrievoudiging van het aantal besmettingen vastgesteld.

Het vaccinatieverlof voor werknemers wordt verlengd tot 30 juni volgend jaar en wordt uitgebreid om minderjarige kinderen of personen met een handicap te kunnen begeleiden. De Commissie Sociale Zaken in de Kamer heeft vanmiddag een wetsontwerp van minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) in die zin goedgekeurd.

Het vaccinatieverlof bestaat al enkele maanden, en houdt in dat werknemers die zich laten inenten tegen het coronavirus voor die tijd gewettigd afwezig mogen zijn van het werk. Maar nu beslist is om de hele bevolking de kans te geven op een boosterprik, moet het vaccinatieverlof voor werknemers ook worden verlengd, omdat de huidige wetgeving verstreek op 31 december. 

Het is bijna zeker dat de omikronvariant van het coronavirus niet leidt tot ernstigere ziekte dan de deltavariant. Dat meldt immunoloog Anthony Fauci aan persbureau AFP. Hij voegt er wel aan toe dat het nog zeker twee weken duurt om te achterhalen of de nieuwe variant minder gevaarlijk is.

"Het is bijna zeker dat omikron niet ernstiger is dan delta", aldus de medische adviseur van het Witte Huis. "Er zijn enkele tekenen dat de variant zelfs minder ernstig zou kunnen zijn. Maar omikron is duidelijk wel erg overdraagbaar, waarschijnlijk meer dan delta." 

Fauci benadrukt wel dat het nog een aantal weken zal duren voor er definitief uitsluitsel is over de ernst van de nieuwe variant. Hij onderstreept eveneens dat we ons niet mogen laten leiden door de gegevens uit Zuid-Afrika, aangezien de bevolking van het land opmerkelijk jong is.

De Zwitserse regering heeft beslist om het leger te laten bijspringen in ziekenhuizen, in vaccinatiecentra en bij het transport van Covid-patiënten.

De Zwitserse kantons zullen bijkomende steun kunnen vragen van een pool van 2.500 soldaten als hun middelen niet langer volstaan. In sommige delen van het land bereiken de ziekenhuizen de maximumcapaciteit. 

Het is de derde keer dat Zwitserland het leger inzet sinds het begin van de pandemie. De voorbije veertien dagen liepen dagelijks gemiddeld bijna 1.270 op 100.000 inwoners Covid-19 op. 

Vanaf 1 maart geldt in Polen een vaccinatieplicht voor zorgverleners, leerkrachten en geüniformeerd personeel. Dat maakte minister van Volksgezondheid Adam Niedzielski bekend.

De Poolse regering nam nog andere maatregelen tegen de coronapandemie, die het zorgsysteem erg onder druk zet. Scholen schakelen over op afstandsonderwijs. Daarnaast wordt het aantal aanwezigen in publieke plaatsen als restaurants en hotels beperkt en sluiten discotheken vanaf 15 december.

Polen telt in deze jongste coronagolf tot 29.000 nieuwe besmettingen en 500 overlijdens per dag. De voorbije maand trad een versnelling op in de cijfers. Slechts iets meer dan de helft van de bevolking is gevaccineerd. 

Spanje heeft het licht op groen gezet voor de vaccinatie van kinderen van 5 tot en met 11 jaar. De vaccinatie gaat vanaf 15 december van start. Dat heeft het Spaanse ministerie van Gezondheid aangekondigd.

Net als veel andere Europese landen stijgt het aantal coronabesmettingen in Spanje. Met de start van de vaccinatie van kinderen hoopt Madrid die stijging een halt toe te roepen. Volgens de Spaanse autoriteiten hebben zo'n 3,3 miljoen kinderen baat bij een vaccin tegen het coronavirus.

Het Europees Geneesmiddelenagentschap gaf op 25 november een positief advies om het Pfizervaccin te gebruiken voor kinderen. De EU-landen krijgen op 13 december coronavaccins geleverd voor kinderen van 5 tot en met 11 jaar. 

In Oeganda is bij elf mensen die in het land aankwamen de omikronvariant van het coronavirus aangetroffen. Daarmee zijn voor het eerst besmettingen met de nieuwe variant geregistreerd in Oost-Afrika. De gevallen werden ontdekt op de internationale luchthaven Entebbe in de hoofdstad Kampala, bij mensen die uit vijf verschillende landen waren aangekomen, verklaren de Oegandese medische autoriteiten in een verklaring.

Vijf mensen kwamen uit Nigeria, twee uit Zuid-Afrika - waar de variant voor de eerste keer is vastgesteld - en twee uit de Verenigde Arabische Emiraten. De anderen kwamen uit Nederland en buurland Congo. De nieuwe variant is de voorbije twee weken al in een veertigtal landen wereldwijd opgedoken. Het zette verschillende landen aan om hun grenzen te controleren en de coronamaatregelen te verscherpen.

In Oeganda zijn sinds de start van de pandemie 127.708 coronabesmettingen geregistreerd. Er vielen 3.258 doden aan de gevolgen van Covid-19, meldt het ministerie van Volksgezondheid. In het land gelden zeer strikte maatregelen. Oeganda is daarmee een van de strengste landen in Afrika.

Net als vele andere Afrikaanse landen loopt de vaccinatiecampagne in Oeganda moeizaam door het wantrouwen van de bevolking, maar ook de beperkte toegang tot de vaccins. Van de 45 miljoen inwoners is slechts 7,6 miljoen gevaccineerd. 

De Vlaamse steden en gemeenten mogen in de komende examenperiode opnieuw veilige blokruimtes voorzien voor studenten. Dat antwoordt Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open Vld) op een vraag van Brecht Warnez (CD&V). "Mits veiligheidsafspraken moeten we ingaan op de vraag van veel studenten", zegt Warnez. "Studeren is voor velen haalbaarder in groep. Het lokale aanbod helpt overvolle studentensteden vermijden."

Warnez haalt aan dat uit onderzoek blijkt dat bijna 14 procent van de studenten zich eenzaam voelt. Lokale studieruimtes kunnen een grote invloed hebben op de studieresultaten.

Bart Somers bevestigt dat de omzendbrief van 1 december 2020 blijft gelden. "Sommige jongeren hebben thuis geen plaats om in alle rust de examenleerstof te verwerken, anderen studeren nu eenmaal beter in groep", zegt hij. "Lokale besturen kunnen opnieuw stille en veilige studieruimtes voorzien. Tijdens de vorige blokperiodes zagen we enkele creatieve locaties, jongeren konden studeren in een sportzaal of zelfs in een kerk. De omzendbrief geeft een helder kader en duidelijke richtlijnen. Het gaat onder meer over het garanderen van afstand tussen studerende studenten, het veilig betreden en verlaten van de studieruimtes, de optimale verluchting en het regelmatig ontsmetten van handen, sanitair en studietafels."

Er zijn in ons land tot nu toe achttien besmettingen met de omikronvariant van het coronavirus vastgesteld. Dat meldt viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven).

De gekende besmettingen zijn allemaal vastgesteld bij jongere mensen, die milde symptomen ervaren. Enkelen hebben een link met het buitenland, anderen niet. "Vanaf volgende week zal die link bijna volledig weggevaagd zijn", stelt Van Ranst. "Vanaf dan zullen we vermoedelijk ook moeilijker en moeilijker het exacte aantal besmettingen kunnen achterhalen. Dan wordt het interessanter om het aantal gevallen in procenten van het totaal aantal besmettingen uit te drukken."

Het is nog niet duidelijk of de bestaande vaccins werkzaam zijn tegen de omikronvariant. Zoals veel labo's wereldwijd, is ook het Leuvens labo bezig met viruscellen op te kweken. Wanneer er voldoende hoeveelheid virus aangemaakt is, kunnen wetenschappers beginnen met er experimenten op uit te voeren. 

In een persconferentie vandaag wijst het WHO erop dat het coronavirus sterk circuleert op scholen, en moedigt daarom vaccinatie bij kinderen aan, naast doordachte verluchting en het gebruik van mondmaskers. Bij jonge kinderen van 5 tot 11 jaar moet dit niet standaard zijn, maar ingezet worden als de situatie dat vraagt.

Daarnaast geeft het WHO aan dat vaccinatie cruciaal is, maar dringt het aan op voorzichtigheid bij een mogelijke verplichting ervan. In de ene cultuur kan verplichting sociaal en juridisch aanvaardbaar zijn, in de andere niet. Een verplichting in de zorg mag bovendien niet leiden tot een leegloop van het laatste zorgpersoneel dat nog aan het werk is om de pandemie de baas te kunnen. 

"Er is in de eerste plaats nood aan dialoog om mensen te overtuigen tot het nut van vaccinatie", zegt Hans Kluge, Regionaal Directeur voor Europa. Ook voor sociale ongelijkheid door selectieve lockdowns, mentaal welzijn en huiselijk geweld moet veel aandacht zijn.

De Franstalige Unie van ouderverenigingen van het Katholiek Onderwijs (Ufapec) vraagt dinsdag om de verplichting om mondmaskers te dragen vanaf zes jaar zo snel mogelijk op te heffen. Het Overlegcomité besliste vrijdag over die maatregel.

"De Ufapec heeft tientallen berichten ontvangen van ouders en ouderverenigingen die zich zorgen maken over de maatregelen voor de scholen. Die ouders vinden dat we kinderen onevenredig zwaar belasten in vergelijking met wat van volwassenen wordt gevraagd in deze pandemie", aldus de vereniging in een persbericht.

"Hoewel een groot aantal tevreden is dat de scholen niet sluiten, roept het dragen van een mondmasker vanaf de leeftijd van zes vragen op. Het is moeilijk deze beslissing te begrijpen wanneer kerstmarkten en andere sportwedstrijden wel kunnen plaatsvinden met duizenden mensen. Waar is de samenhang in de genomen beslissingen?", voegt de vereniging daaraan toe.

In een nieuwe ronde van de Grote Coronastudie vragen onderzoekers van onder meer de UAntwerpen hoe Belgen de eindejaarsfeesten denken en hopen te vieren. Er zijn ook vragen over de eventuele vaccinatie van kinderen tussen zes en twaalf en het gebruik van zelftests.

Na een periode van fel stijgende coronacijfers en drie Overlegcomités in evenveel weken, laten de onderzoekers van UAntwerpen, UHasselt, KU Leuven en ULB opnieuw een editie van de Grote Coronastudie op de maatschappij los. De online enquête is al aan zijn 44ste ronde toe en geeft wetenschappers een middel om voorspellingen te doen over de verdere evolutie van de epidemie.

Naast de gebruikelijke topics over onder andere het aantal contacten, het mentale welzijn, symptomen en thuiswerk, schuiven de onderzoekers opnieuw enkele actuele onderwerpen naar voor. "Zo zijn we erg benieuwd naar hoe de mensen kijken naar de recente beslissing om kinderen vanaf zes jaar een mondmasker te laten dragen op school", zegt prof. Philippe Beutels (UAntwerpen), een van de drijvende krachten achter de Grote Coronastudie. "Ook de eventuele vaccinatie van kinderen tussen zes en twaalf jaar kaarten we aan. Daarnaast zijn er ook vragen over zelftests - wanneer gebruikt u ze en vertrouwt u ze? - en polsen we ook naar de manier waarop u denkt en hoopt de eindejaarsfeesten te kunnen vieren."

De bevraging kan dinsdag tussen 10 en 22 uur ingevuld worden. Aan de vorige editie, op 21 september, namen 12.000 mensen deel.