Hoe ging de Vlaamse Energieleverancier ineens failliet? ‘We hadden signalen. Maar we mogen daar niet op voorhand over communiceren’

De Vlaamse Energieleverancier was een prijsbreker op de Vlaamse markt. Om de scherpe tarieven te kunnen aanbieden, kocht het gas op de kortetermijnmarkt en verkocht het dat onmiddellijk door aan zijn klanten via vaste contracten. Dat liep goed totdat de prijzen plots de pan gingen uit swingen. Zo’n kleine speler – de Vlaamse Energieleverancier had slechts 70.000 klanten – kon zo’n schok onmogelijk opvangen en moest het faillissement aanvragen.

Nochtans is er de VREG, de Vlaamse regulator voor de elektriciteits- en gasmarkt. Die moet toezicht houden op de markt. Is dat hier wel voldoende gebeurd? “Wij hadden signalen dat het niet zo goed ging”, zegt Leen Vandezande, woordvoerder van de VREG. “Maar we mogen hierover niet op voorhand communiceren. Dat zou leiden tot een selffulfilling prophecy: de klanten zouden massaal hun contracten stopzetten en zo zou elke overlevingskans van zo’n bedrijf de kop ingedrukt worden.”

417 oproepen

Kan de VREG dan überhaupt wel iets doen in zo’n situatie? “Wij monitoren alles sinds september nog veel intenser. Wij hebben gesprekken gehad met alle energieleveranciers en zitten nu ook elke week samen met de Belgische netbeheerder Fluvius om de situatie te bespreken. Wat wij bijvoorbeeld wel kunnen en mogen doen is onderhandelen tussen de leverancier en Fluvius als er betalingsproblemen zijn. En gesprekken voeren met de kabinetten en de andere actoren om de uitstap zo vlot mogelijk te laten verlopen. En dat hebben we gedaan. Meteen na het faillissement stond er een uitgebreide FAQ op onze website om de klanten verder te helpen.”

Zijn er op dit ogenblik nog andere leveranciers die in de problemen zitten? “Dat kunnen we opnieuw bevestigen noch ontkennen”, zegt Vandezande. “Maar het is duidelijk dat de situatie momenteel verre van gunstig is. Met de winter die eraan komt, zit een forse daling van de prijzen er niet meteen in. Daarvoor wordt er pas gekeken naar het tweede kwartaal van 2022.”

Bij Test Aankoop was het dinsdag ook alle hens aan dek. De consumentenorganisatie kreeg alleen al in de voormiddag 417 oproepen te verwerken en opende zelfs een speciaal 0800-nummer. “Er werd ons vooral gevraagd naar welke leverancier de klant nu moest overstappen”, zegt woordvoerder Simon November. “Op dit ogenblik is dat een moeilijke situatie. De gedupeerden zullen bediend worden door de netbeheerder Fluvius, maar dat is tegen zeer hoge tarieven. Ze doen er dus best aan om zo snel mogelijk een nieuwe leverancier te zoeken.”

Geen financiële monitoring

De Vlaamse Energieleverancier scoorde tot voor kort ook bij Test Aankoop enorm goed. Hadden zij hun leden niet beter moeten informeren? “Wij focussen vooral op de prijs en de kwaliteit”, zegt November. “En dat tweede criterium speelt bij energie geen rol: het licht brandt of het brandt niet, er is geen goeie of slechte energie. Wij monitoren de financiële situatie van deze energiebedrijven niet, ik zie ook niet in hoe we dat zouden kunnen doen. Ook waren er geen andere signalen die duidden op een probleem. Het enige wat we wel merkten, is dat de klantendienst minder bereikbaar was. Maar daarin was de Vlaamse Energieleverancier zeker niet alleen.”

De provincie Oost-Vlaanderen sloot begin dit jaar nog een groepsaankoop af met de Vlaamse Energieleverancier voor 26.000 klanten. “Het was al onze tiende groepsaankoop en het is de eerste keer dat er een probleem opduikt”, zegt Riet Gillis (Groen), gedeputeerde voor energie in de Oost-Vlaamse provincieraad. “We gaan proberen al onze klanten onder gunstige voorwaarden onder te brengen bij een andere leverancier. Dat is de eerste bekommernis. In de toekomst zullen we nog meer financiële garanties proberen in te bouwen in deze contracten.”