‘De studio van ‘De slimste mens’ verschilt amper van een Aalsterse cafétoog’: welkom bij ‘de meest diverse jury ter wereld’
Niet alleen het deelnemersveld van De slimste mens ter wereld oogde dit seizoen diverser dan ooit, ook achter de jurytafel doken een aantal opvallende nieuwe gezichten op. In de laatste rechte lijn naar de finale blikken zij terug.
Te belegen, te voorspelbaar, te blank, te vrouwonvriendelijk… De grappen die de jury tijdens De slimste mens mag debiteren liggen al jarenlang onder vuur. Het programma was tot voor een paar jaar een arena waarin vooral blanke mannelijke grapjassen van zekere leeftijd mochten schitteren. Juryleden die niet in dat profiel pasten stelden zich noodgedwongen tevreden met een rol als aangever.
Maar de machtsverhoudingen zijn al een aantal seizoenen aan het kantelen. Met dank aan nieuwkomers als Serine Ayari, Bockie De Repper, Ella Leyers of Jennifer Heylen. Die laatste zette deze week de machtsoverdracht nog wat extra in de verf toen ze samen met Herman Brusselmans achter de jurytafel mocht zitten en daar in amper een paar minuten het imago van de schrijver meedogenloos doorprikte. “Ik dacht vroeger altijd dat Herman vrouwen haatte”, klonk het. “Nu weet ik dat dat allemaal niet echt is. Eigenlijk is hij een sweetie. We hebben afgesproken dat ik straks vlechtjes in zijn haar mag doen.”
Oproep gemist
Niet alleen Heylen gaf de jury wat meer kleur en smaak, ook de Aalsterse gastronoom en YouTube-fenomeen Bockie De Repper past niet meteen in het rijtje BV’s dat normaal gezien in de jury van De slimste mens zetelt. Tot zijn eigen verbazing maakte hij dit jaar zijn debuut.
“Het begon met twee gemiste oproepen op mijn gsm”, vertelt hij. “Net zoals de meeste mensen neem ik niet op wanneer een onbekend nummer me belt. Om dan achteraf wel koortsachtig op zoek te gaan van wie dat nummer zou kunnen zijn. (lacht) Het bleek uiteindelijk om Erik Van Looy te gaan. Die me wou vragen om in de jury te zitten. Ik heb geen moment getwijfeld. En vervolgens licht gepanikeerd: oh shit, wat heb ik nu gedaan?”
Komiek Serine Ayari, nog zo’n nieuwkomer, was meteen enthousiast toen Van Looy haar belde. Er rekening mee houden dat ze als vrouwelijk jurylid weleens de wind van voren zou kunnen krijgen, deed ze niet. “Ik wist helemaal niet dat het programma door sommige mensen als vrouwonvriendelijk wordt gezien”, zegt ze. “Ik ken De slimste mens ook amper. Ik kijk bijna nooit naar Vlaamse zenders.”
Herkenbaarheid
De nieuwkomers zetten niet alleen de hiërarchie binnen het programma op haar kop, ze ontpoppen zich ook als absolute publiekslievelingen. Bockie denkt te weten hoe dat komt. “De jongere generatie is niet meer op zoek naar televisiegezichten die ze kunnen idealiseren. Integendeel, ze willen mensen zien met wie ze zich kunnen identificeren.”
Een trend die hij in de hele televisiewereld ziet. “Mensen als Jens Dendoncker of Frances Lefebure hebben hun populariteit voor een groot stuk te danken aan het feit dat ze ‘echt’ zijn.”
En Bockie staat niet alleen met die analyse. Ook Ayari kondigt het einde van de traditionele BV aan. “Kijkers willen zichzelf kunnen herkennen in wie ze op het scherm zien. Dat is trouwens een van de redenen waarom ik vroeger vooral naar Franse en Amerikaanse zenders keek. Op de Vlaamse televisie zag ik gewoon niemand zoals ikzelf.”
Dat streven naar herkenbaarheid weerspiegelt zich ook in de manier waarop Heylen en co. hun passages bij De slimste mens aanpakken. De op voorhand uitgeschreven, duidelijk getelefoneerde grappen laten ze liever links liggen.
“Ik bereid me amper voor”, zegt Bockie. “Dat ik jarenlang op café heb rondgehangen komt me nu goed van pas. Daar moet je wel ad rem zijn om je mannetje te kunnen staan. In die zin verschilt de studio van De slimste mens amper van een Aalsterse cafétoog. Alleen durf ik daardoor weleens te vergeten dat veel mensen naar dat programma kijken. Vertellen dat ik voor het eerst heb gemasturbeerd met een foto van Carmen van F.C. De Kampioenen in mijn hand was achteraf gezien niet zo’n goed idee.”
Racistische commentaren
In Vlaanderen is Ayari misschien (nog) geen grote naam in het comedycircuit, met haar shows in het Frans en het Engels oogst ze lof over de taalgrens en in het buitenland. Net als Bockie kan ze het zich permitteren om als jurylid te rekenen op invallen van het moment. Ook Heylen komt het liefst onvoorbereid naar de studio. “Haar grote gave is net haar spontaniteit”, klinkt het achter de schermen. “Heylen heeft geen schrik om zich volledig te smijten en om dingen te proberen. Dat kan ook perfect in een programma als De slimste mens. Wat niet werkt wordt er na de opnames gewoon uitgeknipt.”
De passages van Bockie, Heylen en Ayari worden dan wel gesmaakt door het grootste deel van het publiek, toch is niet iedereen blij met dat extra pigment op het scherm. Zo kregen Heylen en Ayari op sociale media een stroom aan racistische commentaren te verwerken. “Vreselijk vind ik dat”, vertelde presentator Van Looy in Humo. “Is er nu nog iemand die denkt dat hij de gediversifieerde wereld zal kunnen tegenhouden, laat staan terugdraaien?”
Ayari stoort zich daar naar eigen zeggen minder aan. “Dat soort reacties wekken bij mij vooral medelijden op. Hoe triest moet je leven zijn als je echt niets beters te doen hebt dan dat soort berichten tikken.”
De finaleweek van De slimste mens, van maandag tot donderdag op Play 4