Welkom in de wondere wereld van Sorare, waar iedereen zich een beetje Dejan Veljkovic kan voelen

De naam die het allereerste voetbalplaatje van Sorare – spreek uit als ‘so rare’ of ‘zo zeldzaam’ – in het voetbalseizoen 2018-2019 sierde, doet wellicht een belletje rinkelen: Club Brugge-speler Hans Vanaken. Verliep de intrede van het platform toen nog grotendeels onder de radar, dan pronkt Sorare, een Frans bedrijf, vandaag met 150.000 maandelijkse gebruikers en een waardering van 3,8 miljard euro. Niet slecht voor een product dat vaak omschreven wordt als ‘digitale Panini-stickers’, maar dan zonder plakboek.

De plaatjes die op Sorare worden verhandeld zijn zogenaamde NFT’s, non-fungible tokens. Net zoals bij digitale kunst koop je eigenlijk een certificaat dat stelt dat je de eigenaar bent van zo’n voetbalplaatje. Dat wordt dan geregistreerd via blockchaintechnologie en hop, het zit in je digitale achterzak. Sommige plaatjes zijn uniek, andere zijn in een oplage van tien, honderd of duizend uitgebracht – en dus ook minder duur.

Wat je ermee doet? In eerste instantie is het een spel of ‘fantasy football game’. Voor elke speeldag – Sorare loopt parallel met de gewone voetbalkalender – stellen gebruikers een team van vijf spelers samen, waarmee je in diverse competities prijzen kan winnen, namelijk cryptomunten of nieuwe kaartjes. De scores op de kaarten zijn gelinkt aan de prestaties in de echte voetbalwereld.

Beleggen is echter wat lijkt te primeren, want met die prestaties stijgt of daalt ook de waarde van zo’n Sorare-kaart. Noem het speculeren op de toekomstige prestaties van voetbalspelers, waarbij je als digitale voetbalmakelaar een graantje meepikt van sportief succes. De waarde van zo’n kaartje wordt uitgedrukt in Ethereum, een cryptomunt die op zich al vrij speculatief is.

Niet toevallig kost een zeldzaam kaartje van een talentvolle jonge speler een smak geld. Maarten Vandevoordt, doelman van KRC Genk, gaat over de toonbank voor omgerekend 40.000 euro. Groeit zo’n speler uit tot een wereldster, dan kan er serieuze winst geboekt worden. Van superster Cristiano Ronaldo ging onlangs een kaartje voor 350.000 euro de deur uit, het voorlopige recordbedrag.

NFT’s in de sportwereld zijn big business geworden, en als er geld te verdienen valt, kan de voetbalwereld niet achterblijven. Vooral het laatste jaar maakt Sorare furore. In oktober meldde het bedrijf dat er in 2021 al voor 128 miljoen euro omzet werd gepuurd uit de uitwisseling van de digitale voetbalkaarten.

Sorare maakt daarbij dankbaar gebruik van bekende uithangborden. Internationaal zijn dat topvoetballers Antoine Griezmann (Atletico Madrid), Gerard Piqué (FC Barcelona) of ex-speler Rio Ferdinand – allen ook zelf investeerder in het platform. Bij ons leidt Hans Vanaken de dans.

Enkele maanden geleden gingen met La Liga en de Bundesliga ook de eerste echt grote competities in zee met Sorare, nadat de Pro League al in 2018 als eerste competitie een licentieovereenkomst sloot voor de beeltenissen van spelers. “Engagement van fans staat daarbij centraal, en niet de zoektocht naar de grote bedragen”, klonk het toen bij de Pro League. Per verhandelde spelerskaart ontvangt de rechtenhouder natuurlijk wel een (niet bekend) percentage.

Investeren, of toch gokken?

Er zijn best wat vraagtekens te plaatsen bij Sorare. Op zich kan elke fan een kaartje kopen – een minder zeldzaam kaartje van een speler in de Belgische competitie pik je al snel op voor 100 euro – maar in de marge ontstaat een geheel eigen financieel netwerk. Zo zijn er cryptobeleggers die zich groeperen en een gespecialiseerde scout aanstellen om hun spelersportefeuille te beheren.

Bovendien is er een groot contrast met andere NFT’s die op de sportmarkt zijn uitgebracht. Denk aan een video van twaalf seconden van een dunk van LeBron James die 208.000 dollar (184.000 euro) opbracht, of Wout van Aert die afbeeldingen van drie iconische zeges veilde voor in totaal 47.000 euro. Het zijn memorabilia, het digitale equivalent van een gesigneerd shirt na een geleverde prestatie.

Bij Sorare is de waarde-evolutie van het kaartje bijzonder sterk afhankelijk van de (nog onbekende) prestaties die een speler zal leveren. De grote vraag is dan ook: is het enkel investeren, of ook een beetje gokken?

In een blogpost stelde het platform al dat “Sorare geen enkele vorm van gereguleerd gokken aanbiedt” en dat dit “in elke fase sinds de oprichting van het bedrijf door deskundige juridische adviezen is bevestigd”. Die blogpost kwam er wel nadat de Britse Gambling Commission liet weten dat het momenteel onderzoekt of Sorare een goklicentie nodig heeft.

Volgens onderzoeker Maarten Denoo (Mintlab/KU Leuven) is het niet eenduidig. Wettelijk opereert Sorare volgens hem in de groene zone, omdat er bij de (gratis) toernooien geen verlies is van inzet. “Welke uitkomst ook, je behoudt te allen tijde jouw kaartjes”, zegt Denoo. Gevoelsmatig is het een ander paar mouwen. De kerncomponenten van gokken - “de inzet, de kans dat je ‘wint’, en de winst” – zijn volgens hem wel aanwezig. “Dat merk je bijvoorbeeld ook in blogs van Sorare, met tips zoals ‘Bet on the future’.”

Bij de gevestigde instanties in ons land horen ze het alvast in Keulen donderen. Noch bij het expertisecentrum voor gokken VAD, noch bij de Kansspelcommissie doet Sorare een belletje rinkelen.