‘Zwarte vlek op de reputatie van de EU’: ‘pushbacks’ van vluchtelingen worden steeds normaler in Europa
Europese landen maken zich nog steeds op grote schaal schuldig aan ‘pushbacks’ van vluchtelingen. Dit jaar zijn zeker 11.000 gevallen geteld van het terugjagen van migranten bij buiten- en binnengrenzen van Europa. Vooral de Balkan is de regio waar systematische pushbacks standaard worden gebruikt als middel om migranten af te schrikken.
Maatschappelijke organisaties uit zes Europese landen, die zich hebben verenigd in Protecting Rights at Borders (PRAB), hebben vooral pushbacks aan de grenzen van Servië, Roemenië, Hongarije, Kroatië en Bosnië-Herzegovina gedocumenteerd. In heel 2021 telden ze aan die grenzen ruim 11.000 gevallen. Van juli tot en met november waren dat er ruim 6.000.
Veruit de meeste uitzettingen werden geconstateerd aan de grens tussen Kroatië en Bosnië-Herzegovina. Volgens Charlotte Slente van de Danish Refugee Council, een van de deelnemende organisaties, wordt bij de pushbacks stelselmatig geweld gebruikt, vaak zelfs seksueel geweld, en is er sprake van afpersing en diefstal. Vooral telefoons, die voor vluchtelingen van levensbelang zijn, worden afgepakt. Grenswachten zijn erop uit zich te verrijken, en tegelijkertijd proberen ze op deze manier ook elk bewijs van de pushbacks te vernietigen, concluderen de organisaties.
Illegaal
PRAB benadrukt dat pushbacks illegaal zijn: “Of ze nu gebeuren aan de EU-grens met Wit-Rusland, in Kroatië of het Middellandse Zeegebied. Wetshandhavers hebben weliswaar het recht de staatsgrenzen te beschermen, maar daarbij moeten mensenrechten worden gehandhaafd. Schendingen van die rechten aan de grenzen van de EU zijn een zwarte vlek op de reputatie van de EU als voorstander van menselijke waardigheid en respect voor de fundamentele rechten van de mens”, aldus Slente op de website van de Danish Refugee Council.
Het illegaal terugdrijven van migranten is volgens het rapport een “maatregel om migranten af te schrikken”, die overal in Europa, aan de buiten- en aan de binnengrenzen, systematisch wordt toegepast.
De Britse krant The Guardian publiceerde in mei een eigen analyse over het aantal illegale pushbacks door de EU in 2020. Dat waren er volgens de krant 40.000. De dood van 2.000 migranten zou een rechtstreeks gevolg zijn geweest van deze praktijk, aldus The Guardian.
Volgens de Danish Refugee Council wordt het met geweld terugsturen van migranten steeds normaler gevonden. De gebeurtenissen aan de grens tussen Polen en Wit-Rusland, waar grote groepen vluchtelingen soms zelfs met militair geweld werden tegengehouden, bewijzen hoezeer dat soort methoden in Europa inmiddels geaccepteerd zijn. Toen Polen zelfs zijn leger inzette om migranten tegen te houden die door Wit-Rusland werden doorgesluisd, kreeg het de volle steun van de Europese Unie.
De Europese Commissie heeft vragen over de pushbacks door (EU-staat) Polen, dat de pushbacks probeert te legaliseren, steeds omzeild. Op 1 december suggereerde commissielid Ylva Johansson dat de migranten die de EU probeerden binnen te komen ook asiel in Wit-Rusland zouden kunnen aanvragen.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
